Zapalenie oskrzeli – rodzaje i powikłania po chorobie
Zapalenie oskrzeli to powszechna choroba, którą przechodziła zapewne większość z nas i to więcej niż jeden raz. Wyróżnia się trzy rodzaje zapalenia oskrzeli: ostre, podostre i przewlekłe. Leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów. Dowiedz się, jak rozpoznać zapalenie oskrzeli oraz jak je leczyć.
materiały promocyjne partnera
Zapalenie oskrzeli wywoływane jest przez wiele typów wirusów. Głównie powodują ją wirus grypy A, wirus grypy B, wirusy paragrypy, RSV, koronawirusy, adenowirusy i rynowirusy[1]. Wskazane wirusy zazwyczaj wywołują przeziębienie, ale zdarza się, że objawy obejmują również drogi oddechowe i na skutek tego rozwija się zapalenie oskrzeli[2]. Chorobę bardzo rzadko powodują bakterie (dotyczy to mniej niż 10 proc. przypadków).
Zapalenia oskrzeli jest zaraźliwe. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, tzn. poprzez kontakt z wydzieliną pochodzącą z dróg oddechowych osoby zakażonej[3].
W zależności od czasu trwania choroby zapalenie oskrzeli można podzielić na[2]:
- ostre zapalenie oskrzeli - trwa poniżej 3 tygodni, najczęściej powoduje je zakażenie wirusowe,
- podostre zapalenie oskrzeli - trwa od 3 do 8 tygodni, może być spowodowane zakażeniem krztuścem lub wynikiem nadreaktywności oskrzeli po przebytym zakażeniu,
- przewlekłe zapalenie oskrzeli - trwa powyżej 8 tygodni, jest skutkiem wpływu szkodliwych czynników środowiskowych (np. palenia tytoniu).
Najczęstsze objawy zapalenia oskrzeli u dzieci i dorosłych to[2]:
- kaszel przebiegający z odkrztuszaniem śluzowej (białawej) lub ropnej (żółtej, czasami zielonkawej) wydzieliny,
- gorączka (możliwe jest zapalenie oskrzeli bez gorączki),
- złe samopoczucie,
- niekiedy ból mięśni,
- rzadko świszczący oddech.
Wskazaniem do odbycia konsultacji lekarskiej jest świszczący oddech i duszność oraz silny ból w klatce piersiowej nasilający się przy wdechu. Porady lekarza warto zasięgnąć również wtedy, gdy objawy utrzymują się dłużej niż 7 dni[2].
Do rozpoznania zapalenia oskrzeli zazwyczaj wystarcza wywiad oraz badanie fizykalne. U niektórych pacjentów pojawia się konieczność wykonania RTG klatki piersiowej celem wykluczenia zapalenia płuc, które ma bardzo podobne objawy. Ze względu na wirusowe podłoże choroby zwykle nie trzeba przeprowadzać badań mikrobiologicznych[2].
Podczas zapalenia oskrzeli trzeba jak najwięcej odpoczywać w domu, najlepiej w łóżku. W przypadku wysokiej gorączki powinno się pić duże ilości niegazowanych płynów i przyjmować leki zbijające gorączkę, np. paracetamol, a jeśli nie jest skuteczny, to ibuprofen lub aspirynę[2].
W razie mokrego kaszlu lekarz może zalecić stosowanie leków ułatwiających odkrztuszanie. W ostrych i przewlekłych chorobach oskrzeli przebiegających z utrudnionym odkrztuszaniem lepkiej wydzieliny z dróg oddechowych stosować można lek, który zwiększa wydzielanie śluzu w drogach oddechowych i usprawnia jego transport, a poprzez to ułatwia odkrztuszanie i łagodzi kaszel.
U chorych cierpiących z powodu duszności i/lub nasilonego kaszlu lekarz może zastosować leki na zapalenie oskrzeli rozkurczające oskrzela. Antybiotyk na zapalenie oskrzeli nie pomaga, dlatego nie powinno się go stosować[2].
Zapalenie oskrzeli bardzo rzadko prowadzi do powikłań. Objawy stopniowo ustępują, utrzymując się do ok. tygodnia[2]. Jednym z możliwych powikłań jest przedłużony kaszel, który może utrzymywać się nawet do kilku tygodni po chorobie. Nie jest on jednak groźny, a jego częstotliwość i nasilenie zmniejsza się z biegiem czasu. Mimo to warto skonsultować się z lekarzem i stosować leki łagodzące ten przykry objaw.
Bibliografia:
- Kuś J., Mejza F., Ostre zapalenie oskrzeli, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021.
- Mejza F., Zapalenie oskrzeli, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2016.
- Brzecka A., Choroby układu oddechowego w praktyce lekarza rodzinnego, Wrocław, 2019.
