Zapalenie stawów: Przyczyny, objawy i leczenie

Przyczyną bakteryjnego zapalenia stawów jest niedoleczona infekcja górnych dróg oddechowych, układu moczowego, a także zapalenie szpiku kostnego. Może do niego dojść także na skutek urazu mechanicznego – w uszkodzonym stawie gromadzi się ropa, co sprzyja namnażaniu się bakterii. Bakteryjne zapalenie stawów jest chorobą, która szybko się rozwija i uszkadza stawy, zazwyczaj atakuje te duże: kolanowy, biodrowy lub barkowy. Często dotyka osób zmagających się z reumatoidalnym zapaleniem stawów (choroba o podłożu autoimmunologicznym).

Na szczęście objawy są dość charakterystyczne: staw bardzo boli, co utrudnia poruszanie nim. Pojawia się też opuchlizna, a skóra w bolącym miejscu jest znacznie cieplejsza niż reszta ciała. U niektórych osób występuje również gorączka, ogólne osłabienie organizmu i brak apetytu. Leczenie polega na dożylnym podaniu antybiotyków przez dwa tygodnie, a następnie przyjmowaniu ich doustnie do czasu całkowitego wyleczenia.

Wirusowe zapalenie stawów jest rzadsze od bakteryjnego, ale wywołuje równie uciążliwe i niebezpieczne dolegliwości. Przyczyną najczęściej jest zakażenie parwowirusem B19, wirusem różyczki, ospy, świnki, a także wirusem HIV i wirusem wywołującym zapalenie wątroby typu B i C. Atakują one pojedynczy staw lub oba stawy symetryczne (np. kolanowe) i mogą przechodzić w chorobę przewlekłą. Częściej jednak wirus niszczy komórki błony maziowej stawu, wywołując stan zapalny. Charakterystyczne objawy to zaczerwienienie i obrzęk stawów (a także wyższa temperatura ciała w okolicy stawu), ból przy poruszaniu oraz poranna sztywność stawu. Choroba może być mylona z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Leczenie ma charakter objawowy, organizm musi sam pokonać wirusa. Pacjentom podaje się jedynie niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Dokładne przyczyny choroby nie są znane, podejrzewa się jednak, że ma ona podłoże autoimmunologiczne. Z niejasnych przyczyn układ odpornościowy zaczyna atakować komórki własnego ciała, co prowadzi do stanu zapalnego stawów. Choroba najczęściej ujawnia się u dzieci do 16. roku życia. Najczęściej dotyka stawów nadgarstka, palców i łokcia, ale zdarza się też, że obejmuje większe stawy, na przykład biodrowy. Choroba może doprowadzić do uszkodzenia stawów, ale też kości, ścięgien, skóry czy mięśni. Do objawów zalicza się poranne sztywnienie stawów, ból, obrzęk i ograniczoną ruchomość. Młodzieńcze zapalenie stawów nie jest całkowicie uleczalne, stosuje się środki farmakologiczne spowalniające postęp choroby, m.in. glikokortykosteroidy oraz leki biologiczne. Bardzo ważna jest regularna rehabilitacja.