Zespół przeżuwania: Przyczyny, objawy i leczenie
Zespół przeżuwania to uciążliwe i tajemnicze zaburzenie przewodu układu pokarmowego. Objawia się cofaniem spożytych pokarmów nawet po długim czasie od posiłku. Przypomina odruch wymiotny, ale nim nie jest, przyczyna zjawiska wciąż nie została określona. Zespół przeżuwania potrafi zmienić życie w koszmar – odbiera przyjemność z jedzenia, uszkadza układ pokarmowy i może skutkować zaburzeniami psychicznymi (np. lękiem przed jedzeniem). Kiedyś uważano, że dolegliwość dotyka tylko małe dzieci i młodzież z problemami psychicznymi, dziś wiadomo, że może wystąpić u każdego. Sprawdź, czym jest zespół przeżuwania, jak się objawia i na czym polega leczenie.
Zespół przeżuwania (nazywany też zespołem ruminacji) polega na mimowolnym cofaniu się spożytego pokarmu z przewodu pokarmowego do jamy ustnej. Może to nastąpić od razu (w ciągu kilkudziesięciu sekund od przełknięcia jedzenia) lub nawet po godzinie. Wciąż nie ustalono, co jest przyczyną tego uciążliwego zjawiska. Kiedyś uznawano, że występuje jedynie u małych dzieci i nastolatków oraz osób upośledzonych. Dziś wiadomo, że zespół przeżuwania może pojawić się także u dorosłych, nieco częściej zmagają się z nim kobiety.
Podejrzewa się, że główną przyczyną zespołu przeżuwania są zaburzenia psychiczne. U małych dzieci może to być spowodowane brakiem bliskości rodziców w początkowych fazach życia. Z kolei u nastolatków to zazwyczaj efekt zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia), nerwicy, zaburzeń lękowych czy depresji. Wielu dorosłych z zespołem przeżuwania doświadczyło w przeszłości traumy, jednak nie uważa się tego za jedyną przyczynę dolegliwości.
Głównym objawem zespołu przeżuwania jest cofanie się połkniętej treści pokarmowej do jamy ustnej. Dochodzi tego w ciągu kilku sekund lub nawet kilkudziesięciu minut po spożytym posiłku. U niektórych osób zespół przeżuwania występuje jedynie po zjedzeniu danego typu pożywienia, jednak wielu pacjentów skarży się na cofanie pokarmów niemal po każdym posiłku.
Wbrew pozorom zespołowi przeżuwania nie towarzyszą nudności ani wymioty, a cofające się treści pokarmowe nie mają nieprzyjemnego smaku. Pacjenci skarżą się jednak na nawracające bóle brzucha, biegunki, zaparcia oraz utratę masy ciała. Przyczyną jest stres związany z jedzeniem – dla wielu osób posiłki (zwłaszcza w towarzystwie innych) są prawdziwym koszmarem. Chorzy zmagający się z zespołem przeżuwania są również narażeni na halitozę (nieprzyjemny zapach z ust), erozję szkliwa i próchnicę (na skutek działania kwasów żołądkowych, które znajdują się w cofającej się treści pokarmowej).
Zespół przeżuwania często jest mylony z chorobami żołądka czy refluksem. Dlatego niezbędna jest szczegółowa diagnostyka, przede wszystkim gastroskopia, która może potwierdzić lub wykluczyć problemy z żołądkiem i przewodem pokarmowym. Zespół przeżuwania diagnozuje się, jeśli zjawisko cofania treści pokarmowej trwa przez co najmniej 6 tygodni, a objawy nie ustępują mimo przyjmowania środków zwalczających refluks żołądkowy.
Leczenie opiera się na terapii psychologiczno-behawioralnej oraz stosowaniu technik relaksacyjnych. Poprawę przynoszą również ćwiczenia oddechu i odpowiedniej pracy przeponą. Chorzy przyjmują także środki farmakologiczne, które wzmacniają błonę śluzową przewodu pokarmowego.
