Zwyrodnienie stawu kolanowego – objawy, leczenie, rehabilitacja

materiały promocyjne partnera

Zwyrodnienie stawu kolanowego, a dokładnie gonartroza, bo tak nazywana jest ta przypadłość, to choroba będąca wynikiem oddziaływania czynników biologicznych i mechanicznych, które przyczyniają się do destabilizacji powiązanych ze sobą procesów degradacji i tworzenia chrząstki stawowej oraz warstwy podchrzęstnej kości. W ostateczności zmiany dotyczą wszystkich tkanek stawu[^2].

Z uwagi na umiejscowienie zmian destrukcyjnych chrząstki stawowej wyróżnia się takie postaci zwyrodnienia stawu kolanowego jak^[2]:

• przyśrodkowa - najczęstsza, współistnieje ze szpotawością kolan,
• boczna - rzadka, współistnieje z koślawością kolan,
• rzepkowo-udowa - tzw. konflikt rzepkowo-udowy.

Zwyrodnienie może pojawić się w części udowo-piszczelowej przyśrodkowej i bocznej lub rzepkowo-udowej^[3]. Warto zaznaczyć, że zwyrodnienie najczęściej dotyczy obu kolan. Rzadko kiedy obserwuje się gonartrozę prawo- lub lewostronną.

Przy zwyrodnieniu kolana pojawia się ból, który odczuwany jest w stawie i górnej części podudzia. Najczęściej dokucza bardziej podczas schodzenia po schodach niż wchodzenia. Podczas zginania i prostowania kolana palpacyjnie da się wyczuć trzeszczenie^[2].

Charakterystyczne dla zwyrodnienia stawu kolanowego jest zaburzenie osi kończyny, przy czym częściej występuje szpotawość niż koślawość. Kolano jest wyraźnie pogrubione i zniekształcone. W stawie może pojawić się wysięk. Ponadto dochodzi do osłabienia struktur w obrębie kolana^[2].

Zwyrodnienie stawu kolanowego może mieć różnorakie podłoże, a przyczyny dzieli się na pierwotne i wtórne^[3].

O pierwotnej gonartrozie mówi się wtedy, gdy pochodzenie zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego jest nieznane, a choroba rozwija się pomimo braku mechanicznego uszkodzenia. Przyczyną może być uwarunkowanie genetyczne lub wada wrodzona^[3].

Z kolei z wtórnym zwyrodnieniem stawu kolanowego mamy do czynienia, jeśli u chorego występuje nieprawidłowa budowa kolana albo choroba predysponująca do rozwoju zwyrodnienia. Źródłem problemu może być także występowanie czynników powodujących uszkodzenie struktur stawowych[^3].

Zwyrodnienia stawu kolanowego nie da się leczyć przyczynowo, dlatego należy skupić się na łagodzeniu objawów. Jak leczyć zwyrodnienie stawu kolanowego?

Lekarz może zalecić leki na zwyrodnienie stawu kolanowego, głównie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Pacjent powinien odciążać kończynę dolną i jak najwięcej odpoczywać, a w razie wystąpienia obrzęku zastosować krioterapię (okłady z lodu). W razie konieczności można zastosować ortezę na kolano^[1].

Bardzo dobre efekty w leczeniu zwyrodnienia daje rehabilitacja. Odpowiednio dobrane ćwiczenia zwiększą zakres ruchu w stawie i wzmocnią otaczające go mięśnie. Przy zwyrodnieniu stawu kolanowego bardzo ważne jest także utrzymanie prawidłowej masy ciała i stosowanie zdrowej, odpowiednio zbilansowanej diety^[1].

W przypadku zaawansowanej postaci choroby zwyrodnieniowej, która nie reaguje na leczenie zachowawcze, a w dodatku wywołuje silne dolegliwości bólowe i ogranicza aktywność życiową, stosuje się leczenie operacyjne^[1].

Bibliografia:

1. Guła Z., Korkosz M., Choroba zwyrodnieniowa stawów, Medycyna praktyczna dla pacjentów, Reumatologia, 2017.
2. Zimmermann-Górska I., Goncerz G., Szczepański L., Choroba zwyrodnieniowa stawów, Medycyna Praktyczna, Interna, 2021.
3. Klimiuk P., Kuryliszyn-Moskal A., Choroba zwyrodnieniowa stawów, podyplomie.pl, Reumatologia, 2012.