Czy na pewno wiesz wszystko o swoim nazwisku? Sprawdź, jakiego jest typu
Nazwiska zaczęto nadawać w Polsce dopiero od schyłku średniowiecza – wcześniej wystarczyły przezwiska, pochodzące od cech charakteru czy wyglądu. Wraz z rozwojem miast posiadanie nazwisk stało się jednak koniecznie. Dowiedz się, jak dzieli się nazwiska i do jakiego typu należy twoje!
Spis treści:
Jak i po co powstały nazwiska?
Nietrudno sobie wyobrazić, że u schyłku średniowiecza nie wystarczyło już posługiwanie się wyłącznie imieniem. Wymiana handlowa, podatki, prawo związane z posiadaniem ziemskim i wzrost ludności sprawiły, że koniecznie było rozróżnienie ludzi za pomocą czegoś więcej niż imienia oraz ewentualnie przezwiska, dlatego zaczęto tworzyć nazwiska.
Typy nazwisk
Kształtowanie się nazwisk w Polsce trwało długo i był to proces ulegający pewnym trendom, na przykład w zależności od regionu. Nie wszystkie nazwiska da się wyjaśnić i przypisać do konkretnego rodzaju, a wiele z tych występujących na ziemiach polskich ma również pochodzenie zagraniczne. Generalnie jednak nazwiska występujące na terenie Rzeczpospolitej można podzielić na kilka głównych typów.
Nazwiska patronimiczne
Nazwiska patronimiczne pochodzą od imienia ojca albo patrona - należą do nich na przykład: Szymański, Jakubowski, Aleksandrowicz, Wojtkowiak, Piotrowski, Pawłowski.
Nazwiska związane z zawodem albo statusem
Ten typ nazwisk brał się od profesji, którą zajmowała się dana osoba czy też rodzina, ewentualnie ze stanem cywilnym. Do przykładów należą: Kowal, Woźniak, Wdowiak, Woźnica, Cieślak, Krawczyk, Piekarski.
Nazwiska odmiejscowe
Nazwiska te tworzono nawiązując do miejscowości, którą zamieszkiwała dana rodzina czy osoba albo nawiązując do narodowości, na przykład: Sanocki (a nawet Sanok), Warszawski, Krakowski, Mazur, Podgórski, Czech, Cygan, Niemczyk, Podolski, Kaszuba, Góral.
Nazwiska odapelatywne
Ten rodzaj nazwisk tworzono od pospolitych wyrazów, na przykład nazw roślin, zwierząt, określeń kalendarzowych. Ich przekrój jest bardzo szeroki, należą do nich między innymi: Kwiecień, Wilk, Wróbel, Sikora, ale i Wiśniewski, Kwiatkowski, Baranowski, Gawroński, Dudek, Luto, Rybicki, Sarniak, Paprocki, Lipa, Gwiazdowski.
Nazwiska pochodzące od cech charakteru albo wyglądu
Ten sposób tworzenia nazwisk nawiązuje do tradycji nadawania przezwisk, popularnej na dawnej Słowiańszczyźnie. Takimi nazwiskami są na przykład: Cichocki, Czarniecki, Jąkała, Wysocki, Głowacki, Małecki, Kędzierski, Chytry, Męczyński.
Nazwiska pochodzenia obcego
Wpływy innych języków, na przykład niemieckiego czy rosyjskiego były w Polsce niegdyś na tyle silne, że przejawiały się również w kształtowaniu nazwisk. Niektóre z nich zachowały oryginalna pisownię, natomiast większość spolszczono. Do przykładów nazwisk obcych należą: Klein, Braun, Szulc, Wencel, Fogiel, Szwarc, Wajs, Ulman, Woronow, Żewłakow, Żukow.
Jesteś wyjątkowo związana ze swoim nazwiskiem? Nie musisz zmieniać go po ślubie! Coraz bardziej popularną praktyką w tym zakresie jest przyjmowanie przez małżonków obu swoich nazwisk. Możliwe jest także przyjęcie nazwiska żony przez męża - to jednak jest bardzo rzadko praktykowane.
