Efekt Pigmaliona: Psychologiczna sztuczka, która może zmienić twoje życie
Wyobraź sobie, że twój szef od początku traktuje cię jak przyszłego lidera. Wierzy w twoje umiejętności, daje ci trudne, ale rozwijające zadania, a każde twoje osiągnięcie kwituje: „Wiedziałem, że ci się uda!”. A teraz inna sytuacja: inny szef, inna firma. Już pierwszego dnia słyszysz: „Zobaczymy, czy się nadajesz…”. Masz wrażenie, że wszystko, co robisz, jest oceniane z podejrzliwością. Coś czujesz? To nie magia. To efekt Pigmaliona – o co chodzi w tym zjawisku psychologicznym?
Spis treści:
Czym jest Efekt Pigmaliona
Nazwa efektu Pigmaliona pochodzi z mitologii greckiej. Pigmalion był rzeźbiarzem, który stworzył posąg kobiety tak doskonałej, że się w niej zakochał. Bogini Afrodyta wzruszyła się jego uczuciem i tchnęła w marmur życie. Ale w psychologii chodzi o coś innego: o to, jak cudze oczekiwania wpływają na nasze zachowanie. Po raz pierwszy zjawisko to zbadał Robert Rosenthal w latach 60. XX wieku. Przeprowadził eksperyment w szkole, informując nauczycieli, że pewna grupa uczniów (w rzeczywistości wybrana losowo) ma wyjątkowy potencjał intelektualny. Wynik? Ci uczniowie rzeczywiście zaczęli osiągać lepsze wyniki, bo nauczyciele traktowali ich inaczej - wymagali więcej, częściej ich chwalili i dawali im większe szanse na sukces.
Zobacz również:
Jak działa to fascynujące zjawisko psychologiczne?
Efekt Pigmaliona można podsumować jednym zdaniem: to, co ludzie o nas myślą, wpływa na to, kim się stajemy. Jeśli ktoś w ciebie wierzy, dostajesz więcej okazji do rozwoju. Jeśli ktoś uważa cię za nieudacznika - mimowolnie zaczynasz w to wierzyć. Profesor psychologii Carol Dweck zauważa, że szczególnie silnie działa to na dzieci: "Dzieci są jak lustra - odbijają przekonania dorosłych na swój temat. Jeśli wychowawca widzi w nich geniuszy, częściej nimi zostają. Jeśli widzi w nich leniuchów, nieświadomie tworzy im warunki do tego, by nimi byli".
Efekt Pigmaliona w pracy (czy twój szef cię lubi?)
To zjawisko doskonale działa w świecie dorosłych, zwłaszcza w pracy. Jeśli przełożony wierzy, że jesteś utalentowany, dostaniesz ambitniejsze projekty. Jeśli ma cię za przeciętnego pracownika, raczej nie da ci szansy się wykazać. Zresztą, można to zauważyć nie tylko w relacjach szef-pracownik. Czy nigdy nie miałeś wrażenia, że ktoś traktuje cię jak totalnie charyzmatyczną osobę i nagle... faktycznie czujesz się bardziej pewny siebie? Albo odwrotnie - spotykasz kogoś, kto nie wierzy w twoje możliwości, i nagle wszystko zaczyna iść nie tak?
Jak wykorzystać efekt Pigmaliona na swoją korzyść?
Teraz najważniejsze pytanie: co z tym zrobić? Bo skoro inni mogą wpływać na nasze sukcesy i porażki, to warto wiedzieć, jak się przed tym bronić... albo to wykorzystać.
1. Otaczaj się ludźmi, którzy w ciebie wierzą. Jeśli ktoś ciągle cię podcina, może warto zmienić otoczenie?
2. Zwracaj uwagę na swoje myśli. Czasem najgorszym "Pigmalionem" jesteśmy my sami. Jeśli wmawiasz sobie, że się nie nadajesz, tworzysz samospełniającą się przepowiednię.
3. Stawiaj sobie wyzwania. Ludzie, którzy w ciebie wierzą, często dają ci trudniejsze zadania - ale to właśnie one rozwijają.
4. Wykorzystaj to wobec innych. Jeśli jesteś nauczycielem, szefem, rodzicem - pamiętaj, że twoje oczekiwania kształtują ludzi wokół ciebie.
