Gaz jest bezwonny i bezbarwny. Jak uniknąć zatrucia tlenkiem węgla?
Oprac.: Dagmara Kotyra
Czad powstaje w wyniku niepełnego spalania materiałów palnych. Jest bezbarwny, bezwonny i niezwykle trujący, a więc ofiara czadu nie jest świadoma zagrożenia. Warto więc wiedzieć, jakie są objawy zatrucia tlenkiem węgla i na co zwrócić uwagę w sezonie grzewczym, by się przed nim uchronić.
Spis treści:
Czym jest czad i jak dochodzi i zatrucia tlenkiem węgla?
Jego bronią jest brak zapachu, barwy i smaku. Rocznie czad odbiera życie kilkudziesięciu osobom, a największym zagrożeniem jest w trakcie sezonu grzewczego.
Do przyczyn zatrucia czadem zalicza się m.in. korzystanie z wadliwych i niesprawnych urządzeń grzewczych oraz ich niewłaściwą eksploatację, a także niedrożną wentylację pomieszczeń. Tlenek węgla jest również zagrożeniem podczas pożarów, a także w przypadku niesprawnych przewodów kominowych.
Zatrucie czadem wiąże się z zablokowaniem dostępu tlenu. W organizmie za jego transport odpowiedzialna jest hemoglobina zawarta w krwinkach czerwonych. Gdy tlenek węgla przedostaję się do organizmu za pomocą układu oddechowego, znacznie szybciej wiąże się czerwonym barwnikiem krwi niż tlen. Wówczas powstaje połączenie zwane karboksyhemoglobiną, a co za tym idzie, rozprowadzanie tlenu jest niemożliwe lub znacząco utrudnione. Niedotlenienie tkanek może wywołać uszkodzenie narządów, w tym mózgu, a w najgorszym przypadku doprowadzić do śmierci.
Jakie są objawy zatrucia czadem?
Zatrucie tlenkiem węgla można podzielić na lekkie, średnie i ciężkie. Objawy są więc uzależnione od stężenia czadu w powietrzu. Tlenek węgla jest wręcz niemożliwy do wykrycia. Ofiara zatrucia może je rozpoznać poprzez sygnały wysyłane przez organizm, ale dość często pozostaje bierna.
Warto więc wiedzieć, jak objawia się zatrucie czadem, by udzielić osobie poszkodowanej natychmiastowej pomocy. Nie należy ignorować żadnych niepokojących objawów. Przewietrzenie pomieszczenia może okazać się czynnością ratującą życie.
Objawy lekkiego zatrucia czadem:
- lekki ból głowy
- mdłości
- wymioty
- zmęczenie
- osłabienie
Objawy średniego zatrucia czadem:
- nasilający się ból głowy
- senność
- zaburzenia świadomości i równowagi
- trudności z oddychaniem
- przyśpieszony oddech
- zaburzenia rytmu serca
Objawy ciężkiego zatrucia czadem:
- drgawki
- utrata przytomności
Pomoc przy zatruciu tlenkiem węgla polega przede wszystkim na zapewnieniu dopływu świeżego powietrza, przeniesieniu poszkodowanej osoby w bezpieczne miejsce i wezwaniu służb ratowniczych. W przypadku, gdy ofiara tlenku węgla nie oddycha, należy wykonać sztuczne oddychanie i masaż serca.
Jak zapobiec zatruciu tlenkiem węgla?
Sezon grzewczy trwa w najlepsze. To właśnie w tym czasie ryzyko zatrucia tlenkiem węgla jest największe. Warto więc przeprowadzić wszelkiego rodzaju kontrole techniczne, które umożliwią wykrycie nieprawidłowości w urządzeniach grzewczych. Korzystanie z niesprawnych piecyków oraz kuchenek może doprowadzić do zaczadzenia. Pamiętajmy, by montaż tego typu urządzeń powierzać osobom, które mają odpowiednie kwalifikacje.
W trosce o bezpieczeństwo własne oraz domowników należy pamiętać o okresowych kontrolach instalacji wentylacyjnej i przewodów kominowych. W przypadku stosowania węgla lub drewna przegląd zaleca się nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. Natomiast podczas stosowania gazu ziemnego lub oleju opałowego kontrola jest zalecana nie rzadziej niż raz na pół roku.
Naszej uwadze nie powinny umykać kratki wentylacyjne. Podstawą jest regularne sprawdzanie, czy spełniają swoją funkcję, a ciąg powietrza nie jest zakłócony. Pod żadnym pozorem nie należy ich zasłaniać oraz zaklejać.
Poza tym kluczem do uniknięcia zatrucia tlenkiem węgla jest regularne wietrzenie pomieszczeń. Do zaleceń, które pomagają w uniknięciu zaczadzenia, zalicza się także niewielkie rozszczelnienie okien, które zapewnia stały dopływ powietrza. Istotne jest również zamontowanie czujnika, który w przypadku wykrycia czadu natychmiastowo ostrzega przed zagrożeniem za pomocą sygnału dźwiękowego. Po usłyszeniu alarmu należy natychmiast otworzyć okna, opuścić budynek i wezwać pomoc.
***