Jak długo żyją Polacy? Jest nieźle, ale wciąż nie jesteśmy długowieczni
Ludzie od zarania dziejów marzyli o tym, aby żyć wiecznie i szukali przeróżnych - medycznych albo magicznych - sposobów na uniknięcie śmierci. Oczywiście do dzisiaj nikomu się to nie udało, ale niezaprzeczalnie żyjemy średnio dłużej niż przed wiekami. Polacy mogą i osiągają zaawansowany wiek, a liczne obserwacje oraz badania na ten temat przynoszą ciekawe obserwacje. Kto więc w Polsce ma największe szanse na długowieczność i jakie tajemnice skrywa styl życia osób dożywających setki?
Polska mapa długowieczności: gdzie żyje się najdłużej?
W Polsce długość życia różni się w zależności od regionu, a średnia wartość nie jest jednakowa na całym terytorium kraju. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego kobiety w Polsce żyją średnio 82 lata, a mężczyźni 74,7 lat. Jednakże te wartości różnią się między województwami. Przykładowo, w województwie podlaskim i małopolskim ludzie żyją nieco dłużej niż w łódzkim czy śląskim. Ma na to wpływ m.in. dostęp do opieki medycznej, poziom zanieczyszczenia środowiska, a także styl życia, na który wpływają regionalne tradycje i dieta.
Jak z tymi wynikami wypadamy na tle mieszkańców Europy? Nadal jest tutaj sporo do poprawy - w 2023 roku zajmowaliśmy dopiero 28. miejsce na 34 europejskie kraje. Wyprzedziliśmy tylko Bułgarię, Serbię, Węgry, Rumunię, Litwę oraz Łotwę.
Co wpływa na długowieczność?
Obserwacje i badania dają nam nadzieję na to, że statystycznie będziemy żyć dłużej i dłużej. Gdyby średnia długość życia zwiększała się w takim tempie jak w XX wieku, gdzie na początku stulecia było to 45 lat, a obecnie już 80 lat, prognozy są optymistyczne. Można szacować, że dzieci urodzone na początku XXI wieku mogą spokojnie dożywać 100 lat, a z czasem nawet 120-130 lat. Teoria teorią, ale w praktyce zespół profesora S. Jaya Olanshky’ego z University of Illinois w Chicago powątpiewa w to i uznaje scenariusz za mało prawdopodobny.
Z całą mocą możemy jednak stwierdzić, że pozytywny wpływ na długość życia ma głównie genetyka. Dobra wiadomość jest taka, że nawet, jeśli nie masz "genu długowieczności" możesz sporo zrobić dla swojego zdrowia, samopoczucia oraz kondycji. Oto co ma na nas pozytywny wpływ - na podstawie obserwacji ludzi, którzy żyją w tzw. niebieskich strefach.
To właśnie mieszkańcy "Blue Zones" żyją znacznie dłużej niż przeciętna populacja. Do tych regionów należą m.in. Okinawa w Japonii, Sardynia we Włoszech, Ikaria w Grecji, Nicoya w Kostaryce i Loma Linda w Kalifornii. Oto główne filary długowieczności.
Styl życia i aktywność fizyczna
Ludzie, którzy regularnie uprawiają sport lub dbają o aktywność, mają mniejsze ryzyko chorób układu krążenia, cukrzycy czy otyłości. Warto zauważyć, że osoby długowieczne często prowadzą aktywny styl życia na co dzień, niekoniecznie spędzając godziny na intensywnych ćwiczeniach. Często są to osoby, które po prostu codziennie spacerują, dbają o ogródek lub uprawiają lekkie formy aktywności.
Zdrowa dieta
Osoby dożywające sędziwego wieku przeważnie preferują zdrowe i zróżnicowane posiłki. Polacy coraz częściej sięgają po zdrową żywność, jak warzywa, owoce, ryby i produkty pełnoziarniste. W diecie osób długożyjących znajdziemy też ograniczoną ilość mięsa i przetworzonych produktów. Badania pokazują, że dieta bogata w antyoksydanty oraz błonnik, uboga w tłuszcze nasycone i cukry przetworzone, może przyczynić się do wydłużenia życia.
Silne więzi społeczne
Kolejnym sekretem długowieczności są... silne więzi społeczne. Osoby, które mają bliskie relacje rodzinne, przyjaźnie i stabilne wsparcie społeczne, rzadziej zapadają na choroby psychiczne i mają lepsze zdrowie fizyczne. Regularne spotkania, wspólne rozmowy i poczucie przynależności do grupy wspierają zdrowie na wielu płaszczyznach.
Optymizm i radzenie sobie ze stresem
Pozytywne podejście do życia również ma duże znaczenie. Optymistyczne osoby, które potrafią radzić sobie ze stresem, mają większe szanse na długowieczność. Umiejętność zarządzania emocjami oraz regularne techniki relaksacyjne, jak medytacja, joga czy hobby, pomagają w utrzymaniu zdrowia psychicznego, które jest równie ważne jak fizyczne.
Eksperci prognozują, że postęp w naukach medycznych, takich jak genetyka i biotechnologia, może przynieść nowe terapie przeciwstarzeniowe. Istnieją także badania nad lekami wpływającymi na metabolizm, które mogą hamować procesy starzenia. Jednakże, mimo obiecujących wyników badań, procesy starzenia się organizmu są złożone i nie da się ich całkowicie zatrzymać.
Mimo różnych prognoz, wciąż warto inwestować w zdrowy styl życia — zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną, silne więzi społeczne i unikanie stresu. To właśnie te czynniki, które mamy w zasięgu ręki, mogą znacząco przyczynić się do poprawy naszego zdrowia i jakości życia na starość.
