Jakie ptaki odlatują we wrześniu i skąd wiedzą, gdzie mają lecieć? Ornitolog wyjaśnia: "Ptaki mają swój GPS"

Zespół Ornitolog Ekspert to grupa specjalistów i pasjonatów z dziedziny ornitologii. Od ponad 10 lat zajmują się badaniami na temat wiosennych i jesiennych migracji, oraz miejsc gniazdowania i żerowania w ekosystemach rolniczych. Szefem firmy oraz założycielem strony www.ornitolog.org.pl jest ornitolog Michał Dworak, który również jest ekspertem Ministra Rolnictwa do spraw programu rolno środowiskowo klimatycznego. 

W ornitologii specjalizuje się w ochronie ptaków ekosystemów miejskich. Projektuje profesjonalne rozwiązania w postaci budek lęgowych dla ochrony zagrożonych gatunków ptaków. Pasję do ptaków oraz do ochrony przyrody rozwijał jako przewodniczący koła naukowego na Politechnice Szczecińskiej w ramach działalności, organizował liczne konferencje, warsztaty naukowe w obszarach chronionych, jak również spotkania i wykłady. Następnie jako prezes Rady Młodzieżowej Ligii Ochrony Przyrody oraz aktywny działacz Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków.

Zobacz również: Czym wolno dokarmiać ptaki? Często popełniamy poważny błąd

Michał Dworak wyjaśnia dla Interii, jak wyglądają strategie migracji ptaków oraz, które gatunki opuszczają Polskę już we wrześniu. Ekspert mówi, że ptaki mają wspaniałe zdolności do migracji i przemieszczania się. Niezwykle istotne jest to, aby wiedzieć, w jaki sposób ptaki określają swoją lokalizacji, aby odnaleźć się w podróży z Polski do krajów afrykańskich. Ornitolog dodaje, że wykorzystują do tego specjalne strategie. Są ptaki, które podróżują wyłącznie w dzień (większość gatunków), ale również są takie, które wolą przemieszczać się w nocy. Jednym z nich jest np. raniuszek, który ma duże oczy i preferuje podróżowanie po ciemku. 

Michał Dworak wyjaśnia, że ptaki mają swój GPS, kryształek magnetytu, który znajduje się "na czole". Dzięki temu mają zdolność do wykrywania i odczytywania pola magnetycznego Ziemi i wiedzą, gdzie się poruszają. 

Ornitolog dodaje, że ptaki podczas swoich jesiennych migracji zapamiętują topografie lądu. Lubią przemieszczać się wzdłuż rzek lub zbiorników wodnych, następnie zapamiętują te miejsca i z łatwością je namierzają. Kolejną strategią jest obserwacja gwiazd, ptaki patrzą w gwiazdy i w ten sposób są w stanie odnaleźć swoją lokalizację i np. drogę na zimowisko.

Zobacz również: Nietypowe i endemiczne gatunki ptaków wymierają jako pierwsze

Ekspert tłumaczy, że w połowie sierpnia w swoją podróż wyruszyły jeżyki, które zamieszkują w miastach, a dokładniej w blokach mieszkalnych. Można zaobserwować, że w ostatnim czasie zrobiło się ciszej na osiedlach miejskich, to właśnie za sprawą ich jesiennej migracji. Michał Dworak wyróżnia kolejny miejski gatunek, wszystkim dobrze znany, jakim są jaskółki, które zostają z nami do września. Jaskółki pomału zbierają się do migracji, choć niektóre z nich już odleciały. Te, które miały późniejsze lęgi, jeszcze nie wyruszyły w podróż.

Ekspert wyjaśnia, że bociany wykorzystują wrzesień, aby intensywnie żerować i pobierać pożywienie. Zbierają siły do przemieszczenia się w długą i ciężką podróż. Bociany zbierają się w tzw. sejmiki, które można zaobserwować na łąkach. To właśnie tam przygotowują się w większych grupach do swojej wyprawy. Ornitolog wspomina również o szpakach, które często pojawiają się w ogródkach działkowych i podjadają tam owoce. We wrześniu można zaobserwować bardzo zjawiskowy taniec szpaków.

Pięknie się na niego patrzy.

---

Specjalista ornitologii, twierdzi, że jednym z gatunków niewystępujących w mieście jest czajka, która charakterystycznie lata nad polami uprawnymi i również migruje we wrześniu. Innymi ptakami, które wyruszają w jesienną podróż, są rycyki, kuliki wielkie lub kszyki.

Michał Dworak wyjaśnia, że możemy również zaobserwować bardziej "lokalne" migracje. Jednym z takich gatunków są sikory, które znane są z zimowego dokarmiania. Te ptaki podczas sezonu lęgowego przebywają w lasach i bardziej dzikich warunkach, natomiast na zimę wolą przenieść się do miasta, gdzie jest o kilka stopni cieplej. Ekspert podaje kolejny przykład niezwykłych migracji gatunków ptaków, które mieszkają w północnych rejonach i lubią przylatywać ze Skandynawii do Polski. Kiedyś czapla biała przylatywała do Polski, jednak nie zostawała na długo, gdyż było jej zbyt zimno. Obecnie okazuje się, że może tutaj zostać.

Ornitolog informuje, że warto montować, kupować i zawieszać budki i karmniki dla ptaków, a zwłaszcza tych, które zostają z nami na okres zimowy. W takich domkach ptaki mają możliwość zasiedlenia się i stworzenia potomstwa. W zamian odwdzięczą się majestatycznym śpiewem i wyjadaniem dokuczliwych dla nas insektów, takich jak muszki lub komary.

Zachęcamy wszystkich, aby wieszali budki.

---

Na Facebooku na stronie ptasidom.com można dowiedzieć się wiele praktycznych informacji na temat budek lęgowych, np. jak prawidłowo je zawiesić.

Michał Dworak doradza, że jeśli chcemy z bliska przyjrzeć się jesiennym migracjom ptaków, to najlepiej udać się nad różnego rodzaju zbiorniki wodne, z których ptaki korzystają, aby się napić lub żerować przed podróżą. Kolejnym miejscem, do którego możemy wybrać się z lornetką, są obszary chronione, takie jak Parki Narodowe lub rezerwaty przyrody. Ekspert wskazuje, że tam będzie ich zdecydowanie więcej. 

Zobacz również: Jak karmić ptaki zimą? Oto najważniejsze zasady