Samotny drapieżca. Oto przodek kanapowego mruczka
Oprac.: Joanna Leśniak
Patrząc na swojego pupila, nie dostrzegasz w nim dzikiego zwierza? W puszystych i przymilających się do opiekunów mruczkach wciąż drzemią pierwotne instynkty wynikające z pochodzenia. Skąd wywodzą się koty domowe? Za ich przodka uznaje się żyjącego do dziś kota nubijskiego. Jak to się stało, że wytrawny łowca preferujący samotniczy tryb życia trafił do ludzkich siedzib? Czas na lekcję kociej historii.
Spis treści:
Kot nubijski, czyli żbik afrykański
Kot nubijski (Felis lybica) jest drapieżnym ssakiem z rodziny kotowatych, określa się go mianem żbika afrykańskiego. Nazwa zwierzęcia związana jest z Nubią — krainą historyczną obejmującą tereny współczesnego Egiptu oraz Sudanu. To właśnie ten rejon uznawany jest za ojczyznę kota nubijskiego oraz miejsce, w którym rozpoczął się proces udomawiania dzikiego kota.
Gdzie występuje kot nubijski? Spotkać się z nim oko w oko można na terenie niemalże całej Afryki. Unika jedynie całkowicie suchych pustyń oraz tropikalnych lasów deszczowych. Zwierzęta w swojej historii miały jednak na koncie sporo podróży, więc współcześnie koty nubijskie zamieszkują Półwysep Arabski, Bliski Wschód, a także południowo-zachodnie i środkowe rejony Azji.
Rodzinne podobieństwo? Jak wygląda kot nubijski?
Przodek domowych kotów na pierwszy rzut oka wygląda bardzo podobnie do naszych pupili. Różni się jednak przede wszystkim rozmiarem. Żyjący na wolności drapieżnik jest większy, a długość jego ciała mieści się w przedziale od 45 do 75 centymetrów (nie wliczając długości ogona). Maksymalna waga, jaką osiąga, nie przekracza zazwyczaj 6,5 kilogramów.
Co jeszcze odróżnia kota nubijskiego od kota domowego? Ma nieco inne proporcje ciała. Przede wszystkim cechuje się dłuższymi nogami. Jest smukły, ale umięśniony. Posiada cienki i długi ogon, który zwęża się ku końcowi. Zauważyć można na nim charakterystyczne ciemne pierścienie.
Umaszczenie żbika afrykańskiego zapewnia mu doskonały kamuflaż. To ułatwienie zarówno pod kątem polowania, jak i ochrony przed większymi drapieżnikami. Kolor futra kota nubijskiego to zazwyczaj połączenie szarości, brązu i stonowanej żółci. Jego znakiem rozpoznawczym jest rudawe zabarwienie tylnej strony spiczastych, a jednocześnie lekko zaokrąglonych uszu.
Od dzikiego zwierza do kanapowca
Przywykliśmy do mówienia o tym, że koty zostały udomowione przez człowieka. Prawda może być jednak nieco inna. Od zawsze rezolutne i samodzielne zwierzaki mogły bowiem same podjąć decyzję o tym, że przebywanie w otoczeniu ludzi jest zwyczajnie opłacalne.
Oficjalnie uznaje się, że koty nubijskie były pierwszymi udomowionymi przedstawicielami swojego gatunku. Proces budowania relacji między kotem a człowiekiem na dużą skalę miał mieć miejsce na terenie starożytnego Egiptu. Zwierzęta zauważyły, że w pobliżu osad i miast zdobywanie pożywienia jest proste, a ludzie zaczęli postrzegać je jako sprzymierzeńców w walce ze szkodnikami, zwłaszcza gryzoniami.
Z czasem koty stały się obiektem kultu w Egipcie. Mimo że zdarzało się również składanie ich bóstwom w ofierze, o ważnej roli zwierząt świadczy ich obecność w ówczesnej sztuce i rękodziele. Wykopaliska archeologiczne wykazały, że koty poddawane były mumifikacji, co świadczyło o wysokiej pozycji w starożytnym społeczeństwie.
Tryb życia kota nubijskiego
Twój mruczący podopieczny uwielbia się przytulać i jest łasy na pieszczoty? Tego akurat nie odziedziczył po dziadku. Koty nubijskie prowadzą samotniczy tryb życia. Polowaniem zajmują się głównie w nocy, podczas gorących dni chowając się w zacienionych miejscach. Widzisz, że kot w domu aktywniejszy staje się wieczorem? To z kolei może świadczyć o rodzinnym podobieństwie.
W jadłospisie żbika afrykańskiego pojawiają się głównie gryzonie, jaszczurki, węże, niewielkie ptaki, owady i pajęczaki. To właśnie z pożywienia czerpie większość wody potrzebnej mu do przetrwania, co też można zauważyć u domowych pupili, które nie czują potrzeby nawadniania się hektolitrami.
Czy kot nubijski nadaje się do hodowli?
Przodek twojego mruczka to dzikie zwierzę i tak powinno pozostać. Co prawda podejmowane są próby hodowli żbika afrykańskiego, lecz ich celem nie jest zamiana dzikich osobników w potulne kuleczki.
Wiąże się to ze spadającą z roku na rok liczebnością kotów nubijskich, która z kolei wynika z ich krzyżowania się z kotami domowymi oraz stycznością z chorobami, które przenoszą. Hodowla nie jest łatwa, ponieważ w zwierzętach nadal do głosu dochodzą pierwotne instynkty, a ich rozmnażanie w niewoli jest bardzo trudne.
Polecamy:
