Zwyczaj przystrajania wsi na dożynki. "Dbamy o pielęgnowanie tradycji"
Święto Plonów dla wielu gmin jest niezwykle ważnym wydarzeniem, którego przygotowanie może trwać nawet kilka miesięcy. Dla mieszkańców takich miejscowości istotne jest pielęgnowanie wszelkich tradycji takich, jak strojenie wsi. "Piękne dekoracje mogą powstać głównie dzięki zaangażowaniu lokalnej społeczności" - mówi wójt gminy Szemud.
Spis treści:
Pradawne słowiańskie święto: na czym polega i co symbolizuje?
W czasach przedchrześcijańskich dożynki odbywały się w równonoc jesienną, a dokładnie 23 września. Współcześnie organizowane są zazwyczaj po święcie Matki Boskiej Zielnej (15 sierpnia), jednak dokładna data zależy od regionu czy miejscowości. Celem Święta Plonów są podziękowanie rolnikom za ich wysiłki i udane zbory oraz zakończenie prac w polu. Dożynki nazywane są również obrzynkami i okrężnymi, a terminy te pochodzą od obrzędowego okrążania pól po żniwach. Niektórzy nazywają Święto Plonów "wieńcowym", nawiązując do wieńca dożynkowego, który jest najbardziej znanym symbolem tego święta. Wieńce plecione są z wikliny, giętych gałązek, lnianych sznurów, nici, wszystkich zbóż, które rosną w Polsce. Ozdabia się je kwiatami, kokardkami, owocami, warzywami.
Tradycji i zwyczajów dożynkowych jest wiele. W poszczególnych regionach Polski mogą się nieco różnić, jednak zwykle są do siebie dość podobne. Jedną z takich tradycji jest wspomniane tworzenie wieńców dożynkowych, które często są wystawiane w konkursach na najładniejszy wieniec. Na obrzynkach dzieli się chlebem, organizuje podchody, biesiady, a także wykonuje pieśni oraz tańce ludowe. Na dożynkach pojawiają się także znani artyści oraz zespoły. Mniej popularnym zwyczajem jest zdobienie wsi przez mieszkańców. Jednak nie brakuje miejscowości, które wciąż kontynuują tę tradycję.
Zobacz również: Zamek dożynkowy we wsi Sierakowo. Konstrukcja jest imponująca
Stary zwyczaj zdobienia wsi. Mieszkańcy wkładają w to całe serce
Jedną z popularnych ozdób, które przygotowuje się z okazji Święta Plonów, są tzw. witacze dożynkowe. To słomiane konstrukcje stawiane przy głównych drogach i mają zachęcić innych o udziału w dożynkach. Ozdoby dożynkowe są niezwykle różnorodne. Mogą przedstawiać zwierzęta, takie jak krowy, świnki, koguty lub pawie. Ze słomy tworzy się także wiatraki, gospody lub wozy, a nawet wizerunki gospodyń, gospodarzy czy rolników.
Rolnik szuka żony, co ma węgla ze 3 tony.
Nakarmiłem kurki, świnki, teraz pędzę na dożynki.
"Wieniec symbolizuje znaczenie Gminy Szemud dla jej mieszkańców (...) ich dom, małą ojczyznę"
W rozmowie z Interią wójt gminy Szemud, Ryszard Kalkowski, wyjawił, że w tym roku w organizację dożynek włączyli się mieszkańcy i sołtysi z każdego sołectwa. Wyjaśnił, że przystrajane są drogi i nie brakuje tam figur z balotów siana czy też kaszubskich akcentów. Dodał, że piękne dekoracje mogą powstać głównie dzięki zaangażowaniu lokalnej społeczności.
Tworzenie dekoracji dożynkowych to również świetny sposób na integrację i aktywizację mieszkańców. Każdego roku tworzymy również dożynkowy korowód, podczas którego ulicami gminy przejeżdżają pojazdy rolnicze i wozy. Przy każdych dożynkach dbamy o pielęgnowanie tradycji i corocznie bogato przystrajamy naszą gminę.
Ryszard Kalkowski mówił, że wieńce dożynkowe to owoc ciężkiej pracy wielu osób, które przygotowują je w wolnym czasie. Wyjaśnił, że proces zaczyna się już od projektu, pod który następnie selekcjonowane są odpowiednie zboża. Później następuje wyplatanie, które wymaga niemałej zręczności i artystycznego zacięcia. Ryszard Kalkowski zdradził, że w tym roku wieniec miał kształt kuli ziemskiej, wokół której na dwóch orbitach zostały umieszczone herby wszystkich sołectw, a w górnej części godło Polski, herb Województwa pomorskiego oraz herb Gminy Szemud.
Wszystkie elementy zostały przygotowane ręcznie. Wieniec symbolizuje znaczenie Gminy Szemud dla jej mieszkańców, dla których stanowi ona najważniejsze miejsce na świecie – ich dom, małą ojczyznę, o którą należy się troszczyć i dbać o jej rozwój, jednocześnie nie zapominając o tradycjach i dziedzictwie kulturowym poprzednich pokoleń.
Wójt dodał, że współpraca i zaangażowanie ludzi z poszczególnych sołectw przy tworzeniu tego wieńca stanowi piękny dowód na to, że mimo dzielących ich różnic, mogą wspólnie działać i dokonywać wspaniałych rzeczy.
Wieniec to symbol urodzaju i dostatku, o czym w Gminie Szemud nigdy się nie zapomina.
W ich gminie ważne jest posznowanie tradycji i historii, czego dowodem jest wieniec przystrojony koroną i krzyżem. Jest symbolem przywiązania Kaszub do tradycji katolickiej.
Nietuzinkowe ozdoby dożynkowe w Imbramowicach. "To tradycja w naszej gminie"
Urząd Miejski w Żarowie (województwo dolnośląskie) w rozmowie z Interią opowiedział o zwyczajach związanych z dożynkami w ich regionie. Mówił, że w tym roku mieszkańcy wszystkich sołectw spotkali się w Imbramowicach, aby wspólnie świętować zakończenie żniw i podziękować za plony. Tłumaczył, że w zwyczaju mają organizować gminne dożynki z wielkim rozmachem. Tak było również w tym roku, a gospodarze uroczystości, czyli Sołectwo Imbramowice, mieszkańcy Tarnawy oraz KGW Imbramowice spisali się na medal i zadbali, by wszyscy goście czuli się komfortowo. UM Żarów wyjaśnił, że to, jak w tym roku przygotowała dożynki gmina Żarów, z pewnością zrobiło ogromne wrażenie na uczestnikach.
Przy drogach, posesjach, wjazdowych bramach i innych miejscach na terenie Imbramowic stały dożynkowe dekoracje, które zachęcały do wydarzenia.
Przygotowania do dożynek tak naprawdę rozpoczynają się na kilka miesięcy przed samym wydarzeniem. Odbywają się liczne spotkania z mieszkańcami sołectw, z którymi omawiamy cały scenariusz uroczystości.
UM w Żarowie wyjaśnił, że dożynki gminne to dzień pełen znaczenia dla rolników i ogrodników, którzy dziękują za plony swojej ciężkiej pracy. To tradycja w ich gminie. Dodał, że każdego roku w przygotowanie tak wielkiego święta angażują się również mieszkańcy ich sołectw, którzy przygotowują piękne dożynkowe stoiska oraz występy artystyczne. Dbają również o gości, którzy przyjeżdżają na dożynki gminne. Wkładają w to mnóstwo pracy i zaangażowania.
Mieszkańcy chętnie angażują się w tę tradycję, począwszy od najmłodszego do najstarszego. Gospodynie zajmują się przygotowaniem pyszności na dożynkowe stoły, stroją swoje dożynkowe stoiska, a pozostali wspólnie z dziećmi i młodzieżą szykują ozdoby i przystrajają swoją wieś.
Urząd Miejski w dolnośląskiej gminy tłumaczył, że w tym roku, na kilka tygodni przed samą uroczystością, na rondzie pojawiła się wielka krowa i banery zachęcające do przyjazdu na dożynki gminne w Imbramowicach.
Pomysłowość mieszkańców Imbramowic i Tarnawy zrobiła na uczestnikach ogromne wrażenie.
Zobacz również: Dożynki w PRL-u. Tak je obchodzono
