Czosnek niedźwiedzi: Jak legalnie pozyskiwać i co przygotować z polskiego dobra narodowego?
Czosnek niedźwiedzi, zwany także czosnkiem cygańskim oraz cebulą czarownic, to roślina sezonowa. Otwarcie niewielkiego okienka czasowego daje szansę na zajadanie się tym wyjątkowym przysmakiem. Powodów, dla których warto włączyć go do codziennej diety, jest wiele. Sprawdź, jak uczciwie i zgodnie z prawem pozyskiwać roślinę oraz co można z niej wyczarować w zaciszu domowej kuchni.
Spis treści:
Kiedy rośnie czosnek niedźwiedzi?
Sezon na bujny czosnek niedźwiedzi przypada zazwyczaj na kwiecień oraz maj, choć odpowiednie warunki pogodowe sprawiają, że coraz częściej roślina rozwija się już w marcu. To właśnie wtedy pojawiają się młode liście, a czosnek zachowuje charakterystyczny smak.
Jeśli przegapimy ten moment i czosnek wejdzie w fazę kwitnięcia, jego listki nie tylko stracą smak, ale także staną się łykowate. Co ciekawe, do jedzenia nadają się nie tylko liście, ale także kwiaty czosnku niedźwiedziego. Mają one jednak o wiele ostrzejszy i bardziej wyraźny smak od zielonych części rośliny. Do spożycia przeznaczone są również cebule, które traktuje się jak zwykły czosnek. Wykorzystuje się je dopiero po sezonie.
Gdzie i w jaki sposób pozyskać roślinę?
Czosnek dziki porasta dziko tereny podgórskie. Liście rośliny osiągają od kilkunastu do 20 cm długości. Charakterystyczną cechą jest także krótka łodyżka oraz jajowaty kształt i spiczaste zakończenie. Należy pamiętać, że w naturze został objęty częściową ochroną gatunkową ze względu na zagrożenie wyginięciem.
Co to oznacza w praktyce? Sprawa jest jasna: nie można zrywać go bez pozwolenia. Odpowiedni dokument należy uzyskać w regionalnej dyrekcji ochrony środowiska. Po wydaniu wymaganego zezwolenia można zbierać czosnek niedźwiedzi jedynie w trzech województwach:
- podkarpackim,
- małopolskim,
- śląskim.
Zabrania się przekraczania dopuszczalnej normy zrywania, która wynosi 25 %. W pełni sezonu dostaniemy go na targu oraz w marketach. Z powodzeniem możemy zdecydować się na uprawę rośliny we własnym ogrodzie. Gotowe sadzonki w doniczkach stanowią świetną bazę do rozpoczęcia własnej hodowli.
Uprawa domowa
Potrzeby czosnku niedźwiedziego w niczym nie przypominają tych przypisanych tradycyjnym białym ząbkom czosnku pospolitego. Roślina preferuje glebę żyzną, próchniczą oraz utrzymującą wilgoć. Najlepiej, jeśli ma odczyn obojętny lub lekko alkaliczny.
Decydując się na uprawę w przydomowym ogródku, dobrze jest zadbać o dostarczenie czosnkowi niedźwiedziemu podłoża gliniasto-piaszczystego o bogatej zawartości ważnych składników pokarmowych. W warunkach naturalnych porasta wilgotne i zacienione stanowiska leśne, dlatego ogrodnicy polecają, by wyłożyć stanowisko, na którym planujemy posadzić czosnek niedźwiedzi, liśćmi buku, czyli drzewa, które na ogół sąsiaduje z rośliną w przyrodzie.
Jak zrobić pesto z czosnku niedźwiedziego?
Obłędne w smaku i zachwycające soczyście zielonym kolorem pesto na bazie czosnku niedźwiedziego to pomysł na przekąskę, którą przygotujemy zaledwie w kilka minut. Jego walorów nie da się porównać do żadnego innego sosu. Z powodzeniem wykorzystamy go do codziennych szybkich kanapek, jak i w ramach wzbogacenia tradycyjnego makaronu. Pesto z czosnku niedźwiedziego jest prawdziwą bombą witamin oraz minerałów, które działają jak najlepszy antybiotyk.
Składniki:
- 1 duży pęczek świeżego czosnku niedźwiedziego (zakupionego lub z domowej uprawy)
- 100 g prażonych orzechów włoskich
- 50 g parmezanu
- 125 ml oleju rzepakowego tłoczonego na zimno lub oliwy
- 1 łyżeczka świeżo wyciśniętego soku z cytryny
- 2/3 łyżeczki soli oraz pieprzu do smaku
Przygotowanie:
- Liście czosnku niedźwiedziego dokładnie myjemy pod bieżącą wodą, osuszamy ręcznikiem papierowym, a następnie kroimy na mniejsze kawałki.
- W międzyczasie na suchej patelni przez kilka minut prażymy orzechy włoskie.
- Tak przygotowane składniki wrzucamy do blendera, dodajemy olej lub oliwę, starty na tarce o drobnych oczkach ser, sok z cytryny oraz pieprz i sól. Całość miksujemy na gładką masę.
- Gotowe pesto przekładamy do wcześniej wyparzonego szklanego słoiczka, wyrównujemy powierzchnię i zalewamy olejem lub oliwą. Dzięki temu gotowy produkt zachowa świeżość przez ok. miesiąc. Słoik zakręcamy i wkładamy do lodówki. Możemy także poporcjować go do foremek na lód i zamrozić.
- Pesto z czosnku niedźwiedziego z powodzeniem wykorzystamy do przygotowania kanapek, grzanek, wrapów, makaronów oraz jako dodatek do dań mięsnych i warzywnych.
Sałatka z czosnkiem niedźwiedzim
Ekspresowa sałatka, która dostarczy organizmowi nie tylko niezbędnej do funkcjonowania witaminy C, ale także zaspokoi apetyt. Przygotowuje się ją ekspresowo, ze składników, które zazwyczaj mamy w domu. Pamiętajmy, by używać do niej jedynie czosnku niedźwiedziego z własnych upraw lub pozyskanego w legalny sposób, gdyż zbieranie w lesie jest zakazane ze względu na objęcie rośliny ochroną.
Składniki:
- 4 jajka na twardo
- 4 ogórki gruntowe lub 2 szklarniowe
- 1 pęczek świeżych liści czosnku niedźwiedziego
- 1 pęczek szczypiorku
- 60 ml oliwy z oliwek Extra Virgin
- 30 ml świeżo wyciśniętego soku z cytryny
- 1 łyżeczka cukru pudru lub drobnego kryształu
- ½ łyżeczki soli
Przygotowanie:
- Zaczynamy od przygotowania sosu winegret. Do kielicha blendera wlewamy oliwę, dodajemy sok z cytryny, cukier oraz sól, a następnie dokładnie miksujemy. Uzyskaną emulsję przelewamy do czystego słoiczka, dokładnie zamykamy, potrząsamy i odstawiamy na bok.
- Pod bieżącą wodą dokładnie myjemy ogórki, liście czosnku niedźwiedziego oraz szczypiorek. Składniki osuszamy za pomocą ręcznika papierowego.
- Szczypiorek i czosnek niedźwiedzi siekamy na drobne kawałki, ogórki i jajka obieramy, a następnie kroimy w kostkę.
- Wszystkie składniki wrzucamy do miski, polewamy przygotowanym wcześniej winegretem, a następnie dokładnie mieszamy.
- Podajemy z dodatkiem świeżego pieczywa, a pozostałą porcję przekładamy do zamykanego pojemnika i przechowujemy w lodówce przez maksymalnie 48 godzin. Smacznego!
Sprawdź również:
