Zapomniana zupa wigilijna. „Koci lament” kiedyś królował na stołach mieszkańców Podkarpacia

Na Śląsku króluje modro kapusta, bułka na wodzie czy siemieniotka, w Wielkopolsce mak, śledź, suszone grzyby i owoce, u górali kiszona kapusta, czerwony barszcz na zakwasie z fasolą, kluski z miodem i makiem czy moskole.

Niektóre z wigilijnych potraw od lat uchodzą już jednak za nieco zapomniane. Należy do nich na przykład "koci lament" z Podkarpacia. U jednych z pewnością budzi wspomnienia z dzieciństwa, u innych może wywołać niemałe zaskoczenie ze względu na swoją nazwę.

Jak Polska długa i szeroka, każdy z regionów ma swoje wigilijne tradycje. Łączy je zazwyczaj to, że są one postne, nie ma w nich mięsa i zwierzęcego tłuszczu. Potrawy mięsne trafiają na talerz dopiero w pierwszy dzień świąt, czyli Boże Narodzenie. Wśród wigilijnych dań królują zwłaszcza te składające się z darów ziemi, np. zboża, grzyby, suszone owoce, kapusta, groch czy mak.

Zobacz też: Ulubione świąteczne potrawy Polaków. Niektóre potrafią zaskoczyć

Na Podkarpaciu na wieczerzę wigilijną przygotowywano dwanaście potraw, wśród których znajdowała się m.in. postnica, barszcz czerwony z uszkami, maczanka grzybowa, pierogi z kapustą i serem, kapusta z grzybami i grochem czy kutia.

Dawniej na wigilijnym stole znajdował się również "koci lament". Czym jest ta unikatowa potrawa? To rodzaj zupy owocowej, składającej się z trzech składników:

• fasoli,
• suszonych śliwek,
• powideł śliwkowych.

Dawniej zupa często gościła na wigilijnych stołach. Dzięki fasoli była sycąca, powidła śliwkowe nadawały jej kremowej konsystencji, a suszone śliwki słodko-kwaśnego smaku. Można ją podawać zarówno na ciepło, jak i na zimno. Co ciekawe, w gminie Kolbuszowa mianem "kociego lamentu" określa się natomiast ziemniaki i kluski zabielane mlekiem.

Skąd nazwa "koci lament"? Tutaj teorie są różne, ale pochodzi ona najprawdopodobniej od powiedzenia "Tyle co kot napłakał". Oznacza to "prawie nic, odrobinę, bardzo mało". Używamy tego stwierdzenia, gdy chcemy podkreślić jak niewiele czegoś jest. Dlatego też nazwa zupy idealnie odzwierciedla liczbę składników potrzebnych do jej przygotowania.

Zobacz też: Nie musisz kupować w sklepie. Korzenną przyprawę do ciasteczek świątecznych przygotujesz sama

Jak przygotować "koci lament"? Przepis na wigilijną potrawę jest naprawdę prosty. Prezentujemy ten, który znalazł się w książce poświęconej świątecznym, regionalnym przepisom "Potrawy wigilijne Ziemi Brzozowskiej", wydanej przez Stowarzyszenie LGD Ziemia Brzozowska.

Recepturę zdradziły panie z Koła Gospodyń Wiejskich z miejscowości Krzywe.

"W dawnych czasach koci lament serwowano jako zupę, której nie mogło zabraknąć przy wigilijnym stole" - czytamy w publikacji.

Składniki:

• 1 szklanka fasoli Jaś,
• 20 dag śliwek suszonych,
• 1 słoik powideł śliwkowych.

Przygotowanie:

Fasolę namoczyć i pozostawić na noc, następnie ugotować do miękkości. Dodać powidła i śliwki suszone. Gotować chwilę, aż śliwki będą miękkie. Można podawać na ciepło, ale lepiej smakuje na zimno.

Na koniec warto dodać, że tradycyjne wigilijne potrawy Podkarpacia znajdują się na Liście Produktów Tradycyjnych. To produkty i potrawy takie jak np. suszone plasterki jabłek z Pruchnika, pruchnicka gruszka suszona, karp po starzawsku, makowiec sędziszowski, serowiec sędziszowski, serownik handzlowski, placek z jabłkami, pierożki leżachowskie, siemienaki orzechowe, syrnik z krupami, wilijnik cz górecki kompot z suszu. Brzmi smacznie? A jakżeby inaczej!

Zobacz też: Dodaj dwie łyżki do ciasta na pierogi, wyjdą delikatne. Tak robi siostra Anastazja

Źródło:

gov.pl/web/rolnictwo/woj-podkarpackie1, "Potrawy wigilijne Ziemi Brzozowskiej", Stowarzyszenie LGD Ziemia Brzozowska