Ranking najpotężniejszych paszportów świata. Miejsce pierwsze zaskakuje
Nie wszystkie paszporty są sobie równe. Jedne z nich pozwalają na podróżowanie do wielu krajów świata bez konieczności wyrabiania wiz — te uznawane są za paszporty silne, posiadacze innych muszą w większości państw starać się o pozwolenie na pobyt — to słabe paszporty. W marcu 2023 r. opublikowano ranking najpotężniejszych paszportów świata — miejsce pierwsza zaskakuje, a jak wypadła Polska?
Według opublikowanego niedawno "Rankingu Paszportów Nomad 2023" najpotężniejszy dokument uprawniający do przekraczania granic innych państw wydają... Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA)! Pierwsze miejsce tego kraju w rankingu jest ogromnym zaskoczeniem, gdyż państwo to awansowało o 31 pozycji — ZEA zajmowało 32 miejsce w "Nomad Passport Index 2022". Skąd tak wysoka pozycja bliskowschodniego kraju?
Zobacz również: Płacą turystom 700 zł za odwiedzenie ich kraju. Tak walczą z kryzysem
Okazało się, że Zjednoczone Emiraty Arabskie zyskały najwyższą notę, na którą złożyło się pięć elementów. "Nomad Passport Index 2023", czyli "Ranking Paszportów Nomad 2023" opracowuje firma zajmująca się doradztwem podatkowym i imigracyjnym. Według twórców indeksu podróżowanie to nie tylko kwestia otrzymania wizy. Obcokrajowcy odwiedzający czy czasowo mieszkający na terenie innego państwa borykają się z różnymi problemami. Dlatego podczas tworzenia Nomad Passport Index, branych jest pod uwagę pięć czynników, które mają różny wpływ na ocenę końcową. Są to:
- swoboda podróżowania — oceniana punktowo, jako suma: liczby krajów, do których może wjechać właściciel paszportu bez konieczności posiadania wizy, liczby państw, w którym może skorzystać z Elektronicznego Systemu Autoryzacji Podróży (ESTA) oraz liczby krajów, gdzie wiza wydawana jest automatycznie w dniu przyjazdu do kraju — otrzymany wynik stanowi 50 proc. ostatecznej oceny siły paszportu,
- sposób, w jaki posiadacze paszportów muszą płacić podatek dochodowy i jego wysokość - 20 proc.,
- prestiż, czyli postrzeganie danego kraju na arenie międzynarodowej - 10 proc.,
- możliwość posiadania podwójnego obywatelstwa - 10 proc.,
- wolność wyrażania myśli, niezależne media, restrykcje covidowe - 10 proc.
Z wyjątkiem pierwszego kryterium, we wszystkich pozostałych kategoriach, przyznawane są punkty od 10 do 50. I tak na przykład: kraje, które pobierają podatek dochodowy od posiadacza paszportu, nawet jeśli mieszka on w innym państwie — oceniane są na 10 punktów. Natomiast kraje, gdzie w ogóle nie ma podatku dochodowego, otrzymują najwyższą notę — 50.
W myśl tej zasady USA otrzymało jedynie 10 punktów w kategorii podatkowej, bo jak wyraziła się w wywiadzie dla CNN, Jovana Vojinovic, dyrektor operacyjny i sprzedażowy Nomad Capitalist, firmy przygotowującej raport:
"Teoretycznie możesz mieszkać na księżycu, ale jako obywatel Stanów Zjednoczonych i tak musisz zapłacić podatek na rzecz USA".
Zobacz również: Wielkanoc 2023 w Zakopanem? Będzie drożej, ale chętni są
Krajem, który w kategorii podatkowej uzyskał najwyższy wynik, czyli 50 punktów, są Zjednoczone Emiraty Arabskie, gdzie nie istnieje instytucja podatku dochodowego. Eksperci pozytywnie ocenili także coraz większą widoczność ZEA na arenie międzynarodowej. Ich zdaniem kraj ten staje się atrakcyjnym miejscem dla obywateli świata, co dało temu państwu 40 punktów. Amerykańscy specjaliści ocenili łatwość w uzyskaniu podwójnego obywatelstwa oraz wolność wypowiedzi na 30. Jednak największe znaczenie miał fakt, że posiadacze paszportu wydanego przez Zjednoczone Emiraty Arabskie mogą wjechać do 181 krajów bez konieczności wyrabiania wizy, mogą skorzystać z Elektronicznej Autoryzacji Podróży lub otrzymać pozwolenie na pobyt w dniu przyjazdu do danego państwa.
Obywatele Zjednoczonych Emiratów Arabskich mogą podróżować niemal po całym świecie bez konieczności martwienia się o wizy, korzystając z Elektronicznego Systemu Autoryzacji Podróży bądź otrzymując wizę w dniu przyjazdu. Niewiele gorzej przedstawia się sytuacja w krajach, które znalazły się w pierwszej dziesiątce rankingu:
- Zjednoczone Emiraty Arabskie — 181 państw,
- Luksemburg i Szwajcaria — 174 państwa,
- Portugalia i Irlandia — 173 państwa,
- Niemcy — 174 kraje,
- Czechy — 172 państwa,
- Nowa Zelandia — 173 kraje,
- Szwecja i Finlandia — 174 kraje,
- Holandia — 174 kraje,
- Norwegia — 173 państwa,
- Islandia — 169 krajów.
Choć kryterium liczby państw, które mogą odwiedzić posiadacze paszportu bez dodatkowych formalności, miało ogromne znaczenie, to nie zawsze decydowało o ostatecznej pozycji kraju-wydawcy. Często istotne okazywały się punkty zebrane w innych kategoriach. Pierwsza dziesiątka rankingu najpotężniejszych paszportów 2023 przedstawia się następująco:
Ostatni w rankingu był natomiast Afganistan, jego mieszkańcy bezwizowo mogą podróżować jedynie do 39 krajów. W kategorii podatków został oceniony na 20 punktów, za wolność, podwójne obywatelstwo i opinię o kraju na arenie międzynarodowej uzyskał zaś jedynie 10 punktów w każdej kategorii.
W "Rankingu Paszportów Nomad 2023" dokumenty polskie zostały sklasyfikowane na 37. z 199 pozycji. Amerykańscy eksperci ocenili sposób pobierania podatku dochodowego w Polsce na 20 punktów, swobodę wypowiedzi i opinię o naszym kraju na arenie międzynarodowej na 30 punktów. Najlepiej Polska wypadła w kategorii podwójnego obywatelstwa, w której przyznano 50 punktów. Z paszportem Rzeczpospolitej Polskiej bez problemu można wjechać do 173 państw.
W styczniu pisaliśmy o innym rankingu paszportów, tworzonym przez brytyjską firmę Henley & Partners, specjalizującą się w doradztwie inwestycyjnym na terenie obcych krajów. Według "The Henley Passport Index", Polska zajmuje 9. miejsce na świecie pod względem siły paszportu, a na szczycie rankingu jest Japonia. Szerzej na ten temat pisaliśmy w artykule: "Lubicie podróżować? To najsilniejsze paszporty świata na 2023 rok — Polska w czołówce!
Różnica w ocenie siły paszportu pomiędzy amerykańskim a brytyjskim rankingiem wynika z przyjętej metodologii.
W obu raportach ocena łatwości podróżowania nie jest jednoznaczna z liczbą krajów, do których posiadacze paszportu mogą wjechać bez wizy. Dzieje się tak dlatego, że punktacja uwzględnia także: możliwość otrzymania wizy “on arrival", czyli w dniu przybycia do danego kraju (najczęściej uzyskuje się ją od razu na lotnisku i jest to tylko formalność) oraz możliwość/obowiązek zgłoszenia pobytu poprzez internet w systemie ESTA. W obydwu rankingach wzięto pod uwagę wszystkie wymienione powyżej kategorie, a mimo to Henley & Partners uważa, że Polacy mogą bez przeszkód podróżować do 185 państw, według Nomad Capitalist zaś do 173. Skąd wynikają te różnice?
Jednym z powodów może być źródło danych, z którego korzystali autorzy rankingu. “The Henley Passport Index 2023" opiera się na publikacjach International Air Transport Association (Międzynarodowego Stowarzyszenia Transportu Powietrznego), a Nomad Capitalist skorzystało z danych rządowych. Po drugie, Brytyjczycy w swoim rankingu potraktowali jako oddzielne kierunki podróży kraje stowarzyszone, terytoria zależne i terytoria nieinkorporowane, na przykład: stowarzyszone z Nową Zelandią Niue, czy Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych i Amerykańskie Samoa, Mariany Północne, Guam, z Mikronezji wyodrębniono także Wyspy Marshalla, itd. Niektóre terytoria potraktowane w jednym rankingu jako całość państwa, w innym zostały policzone oddzielnie, stąd różnice w wynikach.
Jednak główna przyczyna 37. miejsca Polski w "Nomad Passport Index 2023", wynika z faktu, że Brytyjczycy wzięli pod uwagę jedynie kryterium ruchu bezwizowego, podczas gdy Amerykanie uwzględnili jeszcze cztery inne, przedstawione powyżej kryteria.
Niezależnie czy polski paszport zajmuje dziewiątą, czy trzydziestą siódmą pozycję w rankingu, to możliwość podróżowania bez większych kłopotów do 173 (185) miejsc na świecie z punktu widzenia turysty jest pozytywną wiadomością.
Zobacz również: Na tę wyspę nikt nie miał wstępu. Nawiedzały ją jedynie duchy ofiar
