Rezerwat Przyrody Las Warmiński – dzika perełka Warmii

Tekst jest częścią cyklu "Polska na własne oczy" - wakacyjnej akcji Interii, w ramach której w każdym tygodniu wakacji zabieramy Was do innego województwa. Odkrywamy to, co mniej znane, przywołujemy zapomniane historie, opisujemy ludzi i miejsca, dzięki którym dany region jest wyjątkowy. Teraz jesteśmy w województwie warmińsko-mazurskim.

Ruszaj z nami w drogę!

Warmia i Mazury to kraina tysiąca jezior, ale także ukrytych skarbów, które często umykają uwadze pędzących turystów. Jednym z takich miejsc, pełnym niezwykłych historii i cudów natury, jest Rezerwat Przyrody Las Warmiński im. prof. Benona Polakowskiego.

To tu, w sercu Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej, rzeka Łyna odsłania swoje niezwykłe oblicze, a las skrywa ślady dawnych kultur i powojenne sekrety władzy. To podróż do miejsca, gdzie przyroda splata się z historią w najbardziej fascynujący sposób.

Są miejsca, które nie potrzebują wielkiej reklamy, bo bronią się same. Las Warmiński to właśnie jeden z takich zakątków. Położony na południe od Olsztyna, rozciąga się wzdłuż doliny rzeki Łyny, która w tym odcinku naprawdę zaskakuje.

Łyna to najdłuższa rzeka Warmii i Mazur - ma ponad 260 km długości. W Lesie Warmińskim płynie przez głęboko wciętą dolinę, tworząc malownicze zakola i kaskady.

To fenomen na skalę europejską! Zamiast spokojnego strumienia, zobaczysz tu Łynę w najbardziej naturalnym wydaniu. Dziką, rwącą, czystą. Idealną dla amatorów kajakarstwa i miłośników pieszych wędrówek.

To właśnie tu, w sercu rezerwatu, znajduje się symboliczne miejsce, gdzie Łyna bierze swój początek, choć jej rzeczywiste źródła rozproszone są na większym obszarze. Spacerując specjalnie wytyczonymi ścieżkami, możemy podziwiać ten unikatowy ekosystem, gdzie bujna roślinność i wiekowe drzewa tworzą zielony tunel nad nurtem rzeki. To idealne miejsce na wyciszenie, kontemplację i podziwianie potęgi natury.

Co ciekawe, rzeka Łyna nigdy nie zamarza w całości, nawet w środku zimy. To zasługa obfitych źródeł podziemnych, które zasilają rzekę na tym odcinku. Występują tu zarówno źródła wysiękowe (holokrenowe), gdzie woda sączy się bezpośrednio ze stoku, tworząc rozległe, podmokłe obszary, z których następnie powstają strumyki, jak i limnokrenowe, tworzące oczka wodne. Woda w nich często "pulsuje" lub wybija piasek z dna, co daje efekt bąblowania.

Wypływająca ze źródeł woda ma stałą, dodatnią temperaturę (od sześciu do ośmiu stopni Celsjusza), co w połączeniu ze żwawym nurtem rzeki w górnym biegu, skutecznie zapobiega tworzeniu się grubej tafli lodu. Dzięki temu nawet w najsroższe mrozy Łyna płynie swobodnie przez ośnieżony las, tworząc unikatowy, malowniczy krajobraz i zapewniając schronienie dla zimujących zwierząt.

Polecamy także: "Polska na własne oczy" - znajdź z nami pomysł na wakacje

Las Warmiński to nie tylko przyroda, ale i żywe świadectwo prehistorycznych cywilizacji. W głębi puszczy, skryte wśród drzew, odnajdziemy tajemniczekurhany z epoki brązu i wczesnego średniowiecza.Te stożkowate nasypy ziemne, choć dziś porośnięte roślinnością, są niemymi świadkami dawnych pochówków i wierzeń.

Badania archeologiczne wykazały, że te miejsca służyły jako miejsca spoczynku dla ówczesnych mieszkańców regionu, prawdopodobnie plemion pruskich lub kultur poprzedzających. Spacerując po lesie, można natknąć się na te formacje, które często są ledwie widoczne spod warstwy mchu i liści. To fascynujące, jak wiekowa puszcza zachowała te ślady po ludziach, którzy przed tysiącami lat przemierzali te same tereny.

Odnajdywanie kurhanów to niczym poszukiwanie ukrytego skarbu - wymagające uwagi, ale dające niezwykłe poczucie połączenia z odległą przeszłością. To przypomnienie, że pod zielonym kobiercem lasu drzemie bogata historia, czekająca na odkrycie przez cierpliwego wędrowca. Ich obecność dodaje rezerwatowi aury tajemniczości i sprawia, że każda ścieżka staje się podróżą w czasie.

Rzeka Łyna wpada do jednego z najbardziej intrygujących zbiorników wodnych w regionie i samym rezerwacie - Jeziora Łańskiego. To największe jezioro Warmii, prawdziwy gigant o krystalicznie czystej wodzie, otoczony gęstymi borami Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej.

W tym dziewiczym otoczeniu gęstych borów, spotkasz bogactwo zwierząt leśnych. To prawdziwa ostoja dla jeleni, saren i dzików, które swobodnie przemierzają knieje. Bardzo prawdopodobne jest również spotkanie z żurawiami, których charakterystyczne głosy niosą się echem nad jeziorami, a przy odrobinie szczęścia można wypatrzyć także bociana czarnego, rysia, a nawet wilka.

Dzikie życie jest tu na wyciągnięcie ręki, a obecność tych zwierząt tylko potęguje wrażenie, że znajdujesz się w miejscu prawdziwie zintegrowanym z naturą.

Łańskie to raj dla wędkarzy, którzy w jego głębinach szukają rekordowych szczupaków czy okoni. Dzięki obowiązującej strefie ciszy, jezioro jest idealne na spokojne rejsy żaglówką, kajakowanie czy paddleboarding, pozwalając na pełne zatopienie się w mazurskiej naturze.

Brzegi są dzikie, piasek niczym na nadmorskiej plaży, a liczne zatoczki i półwyspy zapraszają do niespiesznego odkrywania.

Co jednak sprawia, że Jezioro Łańskie jest tak wyjątkowe? Jego historia.

Nad brzegiem Jeziora Łańskiego, w środku rezerwatu Las Warmiński leży słynny Ośrodek Wypoczynkowy w Łańsku, miejsce o historii tak fascynującej, że mogłaby posłużyć za scenariusz szpiegowskiego thrillera.

Przez niemal pół wieku, od lat 50. XX wieku, był to ściśle tajny, rządowy kompleks (kryptonim W-1), niedostępny dla nikogo spoza wąskiego grona. Na ówczesnych mapach Łańsk po prostu nie istniał, a droga do niego była pilnie strzeżona.

W tym ekskluzywnym "imperium" wypoczywali i polowali najwyżsi rangą dygnitarze PRL-u, w tym Bolesław Bierut, Władysław Gomułka czy Edward Gierek. Gościły tu również najważniejsze osobistości ze świata polityki międzynarodowej, takie jak:

• Fidel Castro (Kuba)
• Mohammad Reza Pahlawi (Iran)
• Nikita Chruszczow (ZSRS)
• Leonid Breżniew (ZSRS)
• Josip Broz Tito (Jugosławia)
• Czou En-laj (Chiny)
• Erich Honecker (NRD)
• Król Belgów Baldwin I Koburg
• Willy Brandt (kanclerz RFN)
• Valéry Giscard d'Estaing (prezydent Francji)

Otoczony tysiącami hektarów Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej, ośrodek był fortecą prywatności i luksusu, z własnymi terenami łowieckimi i doskonale wyszkolonym personelem.

Dziś, po latach transformacji, ten historyczny obiekt jest dostępny dla wszystkich. Choć część dawnego terenu przejęła natura, ośrodek nadal oferuje komfortowe zakwaterowanie w budynkach, które kiedyś gościły najważniejsze osobistości.

Możesz wynająć pokój w willi "Okoń" lub "Leszcz", gdzie nocował Edward Gierek, korzystać z krytego basenu, saun, jazdy konnej. Dostępne są również fińskie domki, które według legendy były prezentem od fińskiego premiera.

W Ośrodku Łańsk można nie tylko wspaniale wypocząć, ale także odbyć fascynującą podróż w przeszłość, zobaczyć, jak wyglądało życie politycznej elity PRL-u i poczuć klimat czasów, które na zawsze odmieniły Polskę.

To unikalne połączenie luksusu z dziką naturą i intrygującą historią, które czyni Łańsk miejscem naprawdę wyjątkowym na mapie Warmii i Mazur.

O akcji "Polska na własne oczy"

Wakacje, znowu są wakacje! Polacy tłumnie ruszają na długo wyczekiwany odpoczynek, a my chcemy im w tym towarzyszyć, służyć dobrą radą, co można zobaczyć w naszym pięknym kraju. Może wspaniałe atrakcje czekają dosłownie tuż za rogiem? Cudze chwalicie, swego nie znacie - pisał poeta. I my chcemy pokazać, że faktycznie tak jest. W tym roku będziemy w warmińskich lasach, nad Łyną, w Białowieży, Ciechocinku, na Roztoczu i w wielu innych miejscach. Ruszaj z nami