Masz jeże w ogrodzie? Martwić się powinni ci, co ich nie mają

Kiedyś wierzono, że jeż mieszkający w pobliżu domu przynosi szczęście i, choć dalej warto w to wierzyć, to jego obecność w ogrodzie jest po prostu dowodem na to, że jest on naturalny, wolny od chemikaliów i szkodliwych oprysków, bezpieczny i przytulny. Jeże lubią spokój, sporą ilość zakamarków, kompostowniki czy kupki opadłych liści. "Dzikie", naturalne, bezpieczne ogrody przyciągają je więc najmocniej, szczególnie jesienią.

Jeże to jedne z najbardziej pożytecznych zwierząt, odwiedzających nasze podwórka i ogrody. Nie żywią się roślinami, nie niszczą trawników, więc, choć niektórzy wciąż zaliczają je do grona szkodników, nie ma w tym grama prawdy.

Gdy spotkamy w naszym ogrodzie jeża, po pierwsze powinniśmy dokładnie się mu przyjrzeć. Jeśli zachowuje się w sposób naturalny, czyli wychodzi nocą, jest dość płochliwy, a przy próbie kontaktu zwija się w kulkę, najlepszym pomysłem będzie pozostawienie go w spokoju i usunięcie z jego drogi potencjalnych niebezpieczeństw. Jeśli natomiast regularnie pojawia się w czasie dnia i nie zwija się w kulkę, nawet pod wpływem dotyku, warto sprawdzić, czy nie ma widocznych uszkodzeń ciała i na wszelki wypadek skontaktować się z eko-strażą lub dziką kliniką.

Zdrowych jeży nie trzeba dokarmiać, wystarczy wystawiać im do ogrodu miseczkę ze świeżą wodą.

Zwierzątka te lubią zaciszne, zarośnięte i ustronne miejsca, w których nie brakuje liści, niezbędnych im do budowy gniazd. Chętnie budują je w starych szopach, w stertach gałęzi czy dzikich, nieuporządkowanych miejscach w ogrodzie. To, co nam wydaje się na pozór naturalną kupką śmieci, im jawi się jako idealne miejsce do życia.

Aby jeż został w naszym ogrodzie, musi czuć się naprawdę bezpiecznie. Powinniśmy więc usunąć wszelkie trutki, pułapki, insektycydy i ostrożnie poruszać się po terenie, szczególnie podczas prac ogrodowych takich jak np. koszenie trawy. Zanim zaczniemy, powinniśmy dokładnie sprawdzić, czy gdzieś w kupce liści nie odpoczywa sobie nasz mały, dziki lokator.

Jeśli nie dysponujemy gotowym domkiem dla jeży i nie jesteśmy w stanie zrobić go własnoręcznie, wystarczy, że pozostawimy w ogrodzie kopce liści i przyłożymy je gałązkami. Na dno kopczyków możemy też położyć słomę lub mech.

Jeśli jednak mamy trochę czasu i podstawowe umiejętności majsterkowicza, możemy pokusić się o zrobienie własnego domku dla jeży. W tym celu należy przygotować projekt konstrukcji o kształcie prostopadłościanu. Powinniśmy wyznaczyć także miejsca, gdzie będą znajdować się dwa wejścia, po obu stronach budki i niewielkie otwory w daszku, dla lepszego przepływu powietrza.

Kolejnym etapem będzie przygotowanie drewnianych desek, z których zrobimy domek. Wszystkie prace powinniśmy wykonywać w rękawiczkach, ponieważ jeże mają bardzo wrażliwy węch i zapach człowieka mocno je drażni i odrzuca. Optymalne wymiary domku dla jeża to 45-50 cm długości i szerokości oraz 35-40 cm głębokości. Wejścia do domku powinny mieć do 20 cm szerokości, większe mogą zwabić inne drapieżniki np. lisy. Po odpowiednim docięciu desek należy usunąć z nich wystające elementy takie jak drzazgi, gwoździe, nierówności. Na koniec wszystkie elementy należy połączyć klejem do drewna, a wnętrze wyścielić grubo liśćmi.

Zobacz również: Jesień to trudny czas dla jeży. Jak im pomóc?

Choć czasem wydaje się nam, że jeż przyszedł do naszego ogrodu w poszukiwaniu mleka i jabłek i pojawia się w nas chęć dokarmienia go, jest to spory błąd! Zarówno mleko, jabłka jak i inne owoce czy warzywa nie są odpowiednim posiłkiem dla jeża, który jest mięsożercą. Jeż żywi się więc owadami, insektami, małymi ssakami i gadami i sam poradzi sobie ze znalezieniem pożywienia. Jeśli chcemy, możemy wystawić mu miseczkę ze świeżą wodą, a jeśli jest słaby i ociężały, możemy spróbować dać mu trochę karmy dla psa lub kota.

Jeże to płochliwe i bardzo terytorialne zwierzęta, i zarówno psy jak i koty mogą stanowić dla nich zagrożenie. Jeśli biegają one wolno po ogrodzie, to możemy być pewni, że jeże szybko się z niego wyniosą - za dnia bowiem te pożyteczne zwierzaki śpią, potrzebują ciszy, spokoju i poczucia bezpieczeństwa.

Niektóre psy reagują na jeże wyjątkowo agresywnie, atakując je, a nawet gryząc. Jeż broni się, wystawiając kolce, co dodatkowo może rozdrażnić psa, kończąc się tragicznie - śmiercią jeża i poważnymi obrażeniami u naszego pupila.