Masz jeże w ogrodzie? Martwić się powinni ci, co ich nie mają

Kiedyś wierzono, że jeż mieszkający w pobliżu domu przynosi szczęście i, choć dalej warto w to wierzyć, to jego obecność w ogrodzie jest po prostu dowodem na to, że jest on naturalny, wolny od chemikaliów i szkodliwych oprysków, bezpieczny i przytulny. Jeże lubią spokój, sporą ilość zakamarków, kompostowniki czy kupki opadłych liści. "Dzikie", naturalne, bezpieczne ogrody przyciągają je więc najmocniej, szczególnie jesienią. 

Jeże dysponują doskonałym słuchem oraz wzrokiem, co sprawia, że żerują głównie nocą. Żywią się owadami, ślimakami, dżdżownicami, pędrakami, gąsienicami i innymi drobnymi szkodnikami - trudno więc przecenić ich pozytywny wpływ na rośliny i uprawy. Jeże pomagają również pozbyć się padliny drobnych zwierząt, takich jak ptaki, gady czy gryzonie i wspierają nas w walce z niemile widzianymi gośćmi. Z badań wynika, że podczas jednej nocy jeż jest w stanie zjeść aż 150 g pożywienia, a w poszukiwaniu pokarmu przejść nawet kilka kilometrów. 

Jeże to jedne z najbardziej pożytecznych zwierząt, odwiedzających nasze podwórka i ogrody. Nie żywią się roślinami, nie niszczą trawników, więc, choć niektórzy wciąż zaliczają je do grona szkodników, nie ma w tym grama prawdy. 

Gdy spotkamy w naszym ogrodzie jeża, po pierwsze powinniśmy dokładnie się mu przyjrzeć. Jeśli zachowuje się w sposób naturalny, czyli wychodzi nocą, jest dość płochliwy, a przy próbie kontaktu zwija się w kulkę, najlepszym pomysłem będzie pozostawienie go w spokoju i usunięcie z jego drogi potencjalnych niebezpieczeństw. Jeśli natomiast regularnie pojawia się w czasie dnia i nie zwija się w kulkę, nawet pod wpływem dotyku, warto sprawdzić, czy nie ma widocznych uszkodzeń ciała i na wszelki wypadek skontaktować się z eko-strażą lub dziką kliniką. 

Zdrowych jeży nie trzeba dokarmiać, wystarczy wystawiać im do ogrodu miseczkę ze świeżą wodą.

Jeż w ogrodzie to naprawdę spora radość i szczęście. Warto zrobić wszystko, by zatrzymać go w nim na dłużej. Jeże lgną do naszych przydomowych ogródków w poszukiwaniu schronienia, pożywienia oraz poczucia bezpieczeństwa i powinniśmy im to zapewnić. 

Zwierzątka te lubią zaciszne, zarośnięte i ustronne miejsca, w których nie brakuje liści, niezbędnych im do budowy gniazd. Chętnie budują je w starych szopach, w stertach gałęzi czy dzikich, nieuporządkowanych miejscach w ogrodzie. To, co nam wydaje się na pozór naturalną kupką śmieci, im jawi się jako idealne miejsce do życia. 

Aby jeż został w naszym ogrodzie, musi czuć się naprawdę bezpiecznie. Powinniśmy więc usunąć wszelkie trutki, pułapki, insektycydy i ostrożnie poruszać się po terenie, szczególnie podczas prac ogrodowych takich jak np. koszenie trawy. Zanim zaczniemy, powinniśmy dokładnie sprawdzić, czy gdzieś w kupce liści nie odpoczywa sobie nasz mały, dziki lokator. 

Jeśli nie dysponujemy gotowym domkiem dla jeży i nie jesteśmy w stanie zrobić go własnoręcznie, wystarczy, że pozostawimy w ogrodzie kopce liści i przyłożymy je gałązkami. Na dno kopczyków możemy też położyć słomę lub mech.

Jeśli jednak mamy trochę czasu i podstawowe umiejętności majsterkowicza, możemy pokusić się o zrobienie własnego domku dla jeży. W tym celu należy przygotować projekt konstrukcji o kształcie prostopadłościanu. Powinniśmy wyznaczyć także miejsca, gdzie będą znajdować się dwa wejścia, po obu stronach budki i niewielkie otwory w daszku, dla lepszego przepływu powietrza. 

Kolejnym etapem będzie przygotowanie drewnianych desek, z których zrobimy domek. Wszystkie prace powinniśmy wykonywać w rękawiczkach, ponieważ jeże mają bardzo wrażliwy węch i zapach człowieka mocno je drażni i odrzuca. Optymalne wymiary domku dla jeża to 45-50 cm długości i szerokości oraz 35-40 cm głębokości. Wejścia do domku powinny mieć do 20 cm szerokości, większe mogą zwabić inne drapieżniki np. lisy. Po odpowiednim docięciu desek należy usunąć z nich wystające elementy takie jak drzazgi, gwoździe, nierówności. Na koniec wszystkie elementy należy połączyć klejem do drewna, a wnętrze wyścielić grubo liśćmi.

Zobacz również: Jesień to trudny czas dla jeży. Jak im pomóc?

Choć czasem wydaje się nam, że jeż przyszedł do naszego ogrodu w poszukiwaniu mleka i jabłek i pojawia się w nas chęć dokarmienia go, jest to spory błąd! Zarówno mleko, jabłka jak i inne owoce czy warzywa nie są odpowiednim posiłkiem dla jeża, który jest mięsożercą. Jeż żywi się więc owadami, insektami, małymi ssakami i gadami i sam poradzi sobie ze znalezieniem pożywienia. Jeśli chcemy, możemy wystawić mu miseczkę ze świeżą wodą, a jeśli jest słaby i ociężały, możemy spróbować dać mu trochę karmy dla psa lub kota. 

Jeże to płochliwe i bardzo terytorialne zwierzęta, i zarówno psy jak i koty mogą stanowić dla nich zagrożenie. Jeśli biegają one wolno po ogrodzie, to możemy być pewni, że jeże szybko się z niego wyniosą - za dnia bowiem te pożyteczne zwierzaki śpią, potrzebują ciszy, spokoju i poczucia bezpieczeństwa.

Niektóre psy reagują na jeże wyjątkowo agresywnie, atakując je, a nawet gryząc. Jeż broni się, wystawiając kolce, co dodatkowo może rozdrażnić psa, kończąc się tragicznie - śmiercią jeża i poważnymi obrażeniami u naszego pupila.