Czy można przerwać pracę przez upał? Kodeks pracy stawia sprawę jasno

Kodeks pracy jasno określa, jakie prawa i obowiązki mają pracownicy i ich pracodawcy w momencie, gdy za oknem jest coraz goręcej. Praca podczas upałów potrafi być naprawdę wykańczająca, nawet jeśli nie musimy wychodzić na zewnątrz. Badania wskazują, że podczas upałów aż o 20 proc. spada produktywność, a o 19 proc. zdolność koncentracji wśród pracowników biurowych.  Choć dużo chętniej upalne dni spędzalibyśmy nad wodą, to obowiązki służbowe nie zwalniają nas z pracy. Jak jednak Kodeks pracy reguluje kwestie związane z pracowaniem w czasie rekordowych upałów?

Jednym z obowiązków pracodawcy jest zapewnienie pracownikom wody pitnej, co regulują przepisy BHP i to bez względu na temperaturę panującą na dworze. Może to być również zdatna do picia woda z kranu, a miejsce jej czerpania powinno się znajdować nie dalej niż 75 m od stanowisk pracy. Co ważne, szczególnie trudnych warunkach pracy, czyli podczas pracy na zewnątrz przy ponad 25 st. C lub w pomieszczeniach zamkniętych przy ponad 28 st. C, pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikom również napoje zimne, które są wzbogacone o sole mineralne i witaminy.

Pracodawca ma obowiązek sprawdzania i oceniania, czy sprawność psychofizyczna pracownika jest na poziomie umożliwiającym wykonywanie obowiązków służbowych. Jeśli upał sprawia, że pracownik słabnie, nie może się skupić i czuje się źle, powinien być oddelegowany do domu.

Cyrkulacja powietrza w znacznym stopniu ułatwia wytrzymywanie upałów. Pracodawca nie ma jednak obowiązku zamontowania systemu klimatyzacyjnego, chyba że  praca jest wykonywana w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi jest stale wyższa niż 30 stopni C, na przykład w hutach czy zakładach odlewniczych. Co ciekawe, pracownicy młodociani w wieku od 15 do 18 lat w ogóle nie mogą pracować, gdy temperatura w pomieszczeniu przekracza 30 stopni C, a jego wilgotność 65 procent.

Ważną kwestią jest odpowiednie zacienienia pomieszczenia, w którym znajdują się pracownicy. Przepisy BHP jasno wskazują, że pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć pracowników przed nadmiernym promieniowaniem słonecznym. Musi zatem odpowiednio zacienić okna, montując rolety lub żaluzje.

W przypadku, gdy pracodawca nie zapewni pracownikom wody pitnej, a także nie będzie przestrzegał innych warunków bezpiecznej i komfortowej pracy, może się spodziewać kary grzywny w wysokości do 30 000 zł - mówi o tym art. 283 paragraf 1 Kodeksu pracy. Pracownik ma prawo zwrócić uwagę przełożonemu, gdy ten nie dopełnia swoich obowiązków. Jeśli to nie poskutkuje, pracownik może złożyć skargę na pracodawcę do Okręgowego Inspektora Pracy w Warszawie.

Gdy czujemy, że upał w miejscu pracy jest bezpośrednią przyczyną naszego złego samopoczucia, powinniśmy niezwłocznie poinformować o tym przełożonego. Czy w takim przypadku istnieje możliwość przerwania wykonywanych obowiązków? Kodeks pracy określa to w jasny sposób:

W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego

---

W takim przypadku pracodawca nie ma prawa zmiejszenia wynagrodzenia za czas, w którym z wymienionych powodów pracownik opuszcza miejsce pracy.

***
Zobacz również:

Afrykańskie upały nawiedzą Polskę. Eksperci przewidują temperaturowe rekordy

Upał a choroby przewlekłe. Kto musi uważać? 

"Tropikalne noce", to dopiero początek. W Polsce będzie naprawdę gorąco