Żmije w ogródkach Polaków. Nigdy się tak przy nich nie zachowuj
Wraz z nadejściem wiosny przyroda budzi się do życia, a z nią – żmije zygzakowate, jedyne jadowite węże występujące dziko na terenie Polski. Ich obecność w przydomowych ogrodach czy na terenach rekreacyjnych może wywołać niepokój, jednak należy pamiętać, że są to zwierzęta objęte ochroną gatunkową. Jak zatem postąpić, gdy spotkamy żmiję zygzakowatą w ogrodzie?
Spis treści:
Kwiecień i maj to czas zwiększonej aktywności żmij
Na przełomie kwietnia i maja przypada okres godowy żmii zygzakowatej, co oznacza, że ich aktywność znacząco wzrasta. Samce konkurują ze sobą o względy samic, coraz częściej wychodząc na otwarte przestrzenie, by się ogrzać i szukać partnerów do rozrodu. To właśnie w tym czasie leśnicy i specjaliści ds. ochrony przyrody odnotowują najwięcej zgłoszeń dotyczących spotkań z tymi gadami - również w ogrodach i na terenach zurbanizowanych.
Żmija zygzakowata osiąga zazwyczaj około 60-80 centymetrów długości i występuje w trzech odmianach barwnych: szarej, brązowej oraz znacznie rzadziej - całkowicie czarnej. Charakterystyczny zygzak wzdłuż grzbietu pozwala odróżnić ją od innych, niegroźnych gatunków węży. W sytuacji zagrożenia żmija syczy i przyjmuje pozycję obronną - to sygnał, by nie zbliżać się i pozwolić jej odejść.
Co mówi prawo? Ochrona gatunkowa i surowe kary
W Polsce żmija zygzakowata objęta jest częściową ochroną gatunkową. Oznacza to, że nie wolno jej zabijać, ranić, przetrzymywać, płoszyć, ani niszczyć jej siedlisk. Zakazane jest również chwytanie tych węży - nawet jeśli pojawią się na naszym prywatnym terenie. Naruszenie tych przepisów to wykroczenie, za które grozikara grzywny lub nawet aresztu.
Jak podkreśla Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach cytowana przez Radio ZET, najlepszym działaniem w przypadku pojawienia się żmii na posesji jest zachowanie spokoju i wycofanie się na bezpieczną odległość. Zwierzę, nie czując zagrożenia, najczęściej samo się oddala. Żmije są z natury nieagresywne i atakują wyłącznie w sytuacji bezpośredniego zagrożenia, kiedy nie mają możliwości ucieczki. Ukąszenia są rzadkie, jednak - jeśli już do nich dojdzie - należy natychmiast udać się do szpitala.
Jak zabezpieczyć ogród przed żmijami?
Choć spotkanie ze żmiją nie musi oznaczać niebezpieczeństwa, wielu właścicieli ogrodów zastanawia się, jak zminimalizować ryzyko pojawienia się tych gadów w swoim otoczeniu. Kluczem jest utrzymanie porządku na posesji.
Wysoka trawa, zalegające sterty drewna, kamieni czy gałęzi to dla żmij idealne kryjówki, w których chętnie się wygrzewają. Regularne koszenie trawnika, usuwanie niepotrzebnych elementów i utrzymywanie otwartej przestrzeni znacznie obniżają atrakcyjność ogrodu dla tych węży.
W sytuacji, gdy żmija mimo wszystko zawędruje na teren działki, warto skontaktować się z lokalną jednostką ochrony środowiska lub strażą miejską. Fachowe służby wiedzą, jak bezpiecznie i legalnie przemieścić gada bez szkody dla niego i mieszkańców.
