Czym grozi nadmiar magnezu? Jak się objawia i w jaki sposób mu zapobiec?

Magnez to pierwiastek, który ma bardzo duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. W ludzkim ciele ponad połowa magnezu znajduje się w tkance kostnej, 40 proc. w mięśniach i tkankach miękkich, a 1 proc. w płynie międzykomórkowym. Magnez pełni wiele funkcji w organizmie, m.in. korzystnie wpływa na układ nerwowy, wspomagając koncentrację, a także odpowiada za skurcze mięśni. Jest też budulcem kości i wzmacnia układ odpornościowy. Pomaga również utrzymać odpowiednie ciśnienie krwi i pozytywnie wpływa na prace serca. Niedobór magnezu może prowadzi do skurczu mięśni, drętwienia kończyn, pogorszenia samopoczucia i koncentracji, a nawet do nadciśnienia, depresji czy arytmii. Należy więc dbać o jego poziom, dostarczając go wraz z pożywieniem lub suplementami diety. Przyjmowanie preparatów magnezowych najlepiej skonsultować z lekarzem, gdyż niebezpieczny jest także nadmiar magnezu w organizmie.

Przyczyny nadmiaru magnezu

Nadmiar magnezu, inaczej nazywany hipermagnezemią, zdarza się o wiele rzadziej niż niedobór tego pierwiastka. Magnez zazwyczaj nie kumuluje się w organizmie, ponieważ nerki bez problemu radzą sobie z usuwaniem jego nadwyżki. Jednak, gdy nie pracują one prawidłowo, np. w wyniku niewydolności, magnez może nie być wydalany z organizmu w wystarczającej ilości. Do hipermagnezemii może dojść także w przypadku zażywania zbyt dużych ilości leków i suplementów diety zawierających magnez lub przyjmowania leków z litem (np. przeciwdepresyjnych). Przyczynami nadmiaru magnezu mogą być też: niedoczynność tarczycy, niedoczynność kory nadnerczy czy choroby nowotworowe. Na przedawkowanie magnezu są również narażone niemowlęta i starsze dzieci, które spożywają zbyt duże ilości napojów mlecznych zawierających ten pierwiastek.

Prawidłowy poziom magnezu we krwi nie powinien przekraczać 0,6 mmol/l. O hipermagnezemii mówi się, gdy stężenie wynosi powyżej 1,5 mmol/l. W początkowej fazie namiar magnezu nie daje żadnych objawów, które mogą pojawić się dopiero po przekroczeniu stężenia w granicach 2-3 mmol/l. Pierwsze symptomy przedawkowania magnezu to zazwyczaj biegunka lub niepozorna wysypka. Mogą także pojawić się bóle i zawroty głowy, ogólne osłabienie organizmu oraz nudności i wymioty.

O nadmiarze magnezu mogą również świadczyć osłabione odruchy fizjologiczne kończyn górnych i dolnych, zaburzona koordynacja ruchowa, mrowienie w okolicach twarzy czy też ciągła senność. Zaniepokoić powinny również problemy z oddychaniem, ból w klatce piersiowej, zbyt niskie ciśnienie krwi czy arytmia serca. Wyższe stężenie magnezu we krwi, wynoszące 3-5 mmol/l, może grozić poważniejszymi skutkami, np. porażeniem mięśni (także oddechowych), obniżeniem poziomu wapnia we krwi czy zapadnięciem w śpiączkę. Ponadto może dojść do zatrzymania akcji serca, co skutkuje śmiercią. Nadmiar magnezu u kobiet w ciąży może zaburzać gospodarkę wapniową u płodu lub przyczyniać się do poronienia.

Neutralizowanie skutków hipermegnezemii zależy od jej przyczyny i stopnia nasilenia. Jeśli nadmiar magnezu jest spowodowany przedawkowaniem leków i suplementów zawierających ten pierwiastek, wystarczy odstawić na jakiś czas tego typu preparaty. W przypadku, gdy poziom magnezu jest bardzo wysoki i wystąpiły poważniejsze objawy, należy wypłukać pierwiastek z organizmu, np. za pomocą środków moczopędnych na receptę zaleconych przez lekarza. Jeśli przyczyną hipermagnezemii jest nieprawidłowa praca nerek, konieczne mogą być wlewy roztworu soli fizjologicznej. Lekarz może również podjąć decyzję o podanie leków przeczyszczających, płukaniu żołądka, a najpoważniejszych przypadka dializy.

Jak zapobiec hipermagnezemii?

Nie musimy obawiać się przedawkowania magnezu, jeśli zdrowo się odżywiamy, robimy regularnie badania oraz stosujemy leki i suplementy zgodnie z instrukcją na ulotce. Magnez występuje również w innych produktach, np. w preparatach witaminowych, dlatego przy poważniejszych dolegliwościach należy skonsultować z lekarzem ich przyjmowanie.