Jakie są choroby stawów?
Powierzchnie kości tworzących staw pokrywa idealnie gładka chrząstka, która minimalizuje tarcie podczas przesuwania się kości względem siebie. Przed destabilizacją stawów chronią łączące kości więzadła i torebka stawowa. Gdy któryś z tych elementów ulega zniszczeniu lub rozwinie się zapalenie, pojawia się ból.
Sprzyja jej starzenie się organizmu, nieprawidłowa budowa stawów, predyspozycje genetyczne, zaburzenia ukrwienia, urazy, inne choroby, np. cukrzyca.
Jej rozwój przyśpiesza otyłość, powtarzające się przeciążenia stawów (np. podnoszenie ciężarów na prostych nogach), stale powtarzane ruchy (np. praca przy taśmie, sprzątaniu, w zakładzie fryzjerskim).
Choroba atakuje kolana, biodra, dłonie, stopy, szyjny i lędźwiowy odcinki kręgosłupa. Najpierw chrząstka staje się chropowata. Po latach może zaniknąć, wtedy „gołe” kości trą o siebie.
Grubieje warstwa podchrzęstna, tworzą się w niej torbiele, chrzęstne i kostne wyrośla (osteofity). To deformuje staw, ogranicza jego ruch. Wywołuje tępy ból. Pojawia się tzw. poranna sztywność stawów.
W leczeniu wykorzystuje się farmakoterapię, fizykoterapię, ćwiczenia wzmacniające mięśnie wokół stawu, sprzęt ortopedyczny (np. laski czy kule). Przy zaawansowanej chorobie także techniki operacyjne, w tym wymianę stawu na sztuczny (zwany endoprotezą).
Dotyczy całego układu kostnego. Od chwili ujawnienia się trwa do końca życia i stopniowo obejmuje cały organizm. Może mieć wiele postaci i u każdego rozwija się w różnym tempie.
Atakuje drobne stawy dłoni i stóp. Rzadziej barki, łokcie, biodra, kolana, czasem stawy skroniowo-żuchwowe. Ujawnia się, gdy dochodzi do stanu zapalnego błony maziowej. Wytwarza ona za dużo płynu, który nie mieści się w torebce stawowej.
Nacisk wywołuje ból i zmniejsza ruchomość stawu. Komórki błony maziowej mnożą się i tworzą dodatkową warstwę, która pomału pokrywa i niszczy chrząstki oraz kości, co stopniowo unieruchamia staw.
Przyczyną choroby jest reakcja układu immunologicznego, który zwraca się przeciw własnemu organizmowi. Ból towarzyszący RZS jest bardzo silny, a zniekształcenia stawów często prowadzą do inwalidztwa. Leki mają spełnić dwa zadania – łagodzić ból i likwidować stan zapalny, by spowolnić rozwój choroby.
Pierwszą oznaką choroby jest ból i poranna sztywność w dolnej części pleców. Postępująca choroba obejmuje coraz wyższe partie kręgosłupa, aż do szyi. Kręgi zaczynają się zrastać, a więzadła twardnieją.
Lekarze porównują taki kręgosłup do bambusowego kija na stałe wygiętego w sztywny łuk. W terapii ZZSK stosuje się rehabilitację i leki znoszące ból i wstrzymujące rozwój choroby.
Polega na nadmiernym wytwarzaniu w organizmie kwasu moczowego. Jeżeli ustrój nie może się go pozbyć, odkłada się on w postaci kryształków w stawach i tkance okołostawowej.
Najczęściej atakowany jest staw palucha stopy, choć kryształki kwasu mogą się odkładać w kolanach, łokciu, nadgarstku, stawie barkowym lub kręgosłupie.
Pierwszym objawem jest nagły, ostry ból pojawiający się w nocy lub wcześnie rano. Chore miejsce jest wrażliwe na dotyk, obrzęknięte, zaczerwienione. Skóra nad nim jest napięta, błyszcząca i zaczerwieniona.
Dna moczanowa jest nieuleczalna, ale regularne przyjmowanie leków i dieta uboga w białko zwierzęce może chronić przed kolejnymi atakami.
