Maltitol, sorbitol, inulina. Cała prawda o słodzikach

Maltitol jest substancją zaliczoną do grupy polioli, zwanych również alkoholami cukrowymi. Wytwarza się go z maltazy, która w naturalnym środowisku występuje w różnych zbożach, ale najczęściej pozyskuje się go z kukurydzy. Maltitol jest częstym składnikiem produktów typu light, np. napojów gazowanych albo gum do żucia. Ten zamiennik cukru posiada podobne właściwości do białego cukru: występuje w formie białych kryształków oraz ma taką samą słodycz. Inne są właściwości fizyczne maltitolu, bowiem rozpuszcza się doskonale w napojach czy wypiekach i nie karmelizuje się.

Jakie korzyści wynikają z zamiany cukru na maltitol? Przede wszystkim nie powoduje próchnicy oraz nie sprzyja powstawaniu nadwagi, ponieważ jest o połowę mniej kaloryczny niż sacharoza (jedynie 200kcal w 100g). Poza tym nie podnosi gwałtownie poziomu glukozy, więc może być, w rozsądnych ilościach, spożywany przez diabetyków. Nie zawiera glutenu, dlatego może być włączony do diety osób borykających się z celiakią oraz nietolerancją czy uczuleniem na gluten.

Oczywiście, tak jak każda substancja, maltitol posiada pewne wady. Przede wszystkim na zaleca się jego nadmiernego spożycia – wystarczy 50g dziennie. W przypadku zbyt częstego dodawania go do żywności mogą wystąpić niepożądane objawy, do których zalicza się problemy związane z układem trawiennym. Może skutkować to nadmiernymi i bolesnymi wzdęciami, a także biegunką.

Sorbitol, podobnie jak maltitol, jest substancją słodzącą z grupy polioli. W naturalnym środowisku występuje w wielu produktach pochodzenia roślinnego, przede wszystkim w owocach (śliwkach, czereśniach i gruszkach) oraz algach. Sorbitol można znaleźć również w niektórych gatunkach grzybów. Substancja występuje w postaci białego proszku albo płatków, można go również kupić w formie roztworu. Sorbitol jest wykorzystywany w przemyśle spożywczym do wytwarzania produktów przeznaczonych dla diabetyków: batonów, wypieków, itp. Niestety, w porównaniu do białego cukru, czy choćby maltitolu, jest mniej słodki. Sorbitol ma właściwości higroskopijne, czyli wiąże ze sobą wodę, co sprawia, że wyprodukowane z niego produkty żywnościowe nie są suche.

Sorbitol nie podnosi gwałtownie poziomu glukozy we krwi oraz nie przyczynia się do powstawania próchnicy, a także jest zdecydowanie mniej kaloryczny (240/260 kcal w 100g).

Niestety, sorbitol jest metabolizowany w jelitach, dlatego jego częste spożycie może doprowadzić do bolesnych wzdęć, skurczy jelit czy biegunek. Nieprzyjemne objawy mogą u niektórych powstać nawet po zjedzeniu niewielkiej ilości słodzika. Dlatego powinny go unikać osoby cierpiące na zespół jelita wrażliwego. Poza tym nie poleca się podawania sorbitolu małym dzieciom, a także osobom cierpiącym z powodu dolegliwości nerek.

Inulina, w przeciwieństwie do maltitolu czy sorbitolu, jest polisacharydem należącym do grupy fruktanów. W naturalnym środowisku występuje w roślinach z rodziny astrowatych: w cykorii, topinamburze, mniszku lekarskim, karczochu czy łopianie. Inulina nie jest całkowicie trawiona przez układ pokarmowy, co sprawia, że ma podobne właściwości do błonnika pokarmowego. W sprzedaży występuje w postaci białego proszku: nie jest kaloryczny (jedynie 150kcal w 100g), ale nie jest również bardzo słodki. Inulina sprawdza się przede wszystkim w przygotowywaniu deserów czy wypieków, ponieważ zagęszcza, stabilizuje oraz żeluje różne substancje. Co ciekawe, w przemyśle wykorzystywana jest nie tylko jako zamiennik cukru, ale też niektórych tłuszczów w wyrobach cukierniczych.

Niewątpliwą zaletą inuliny jest fakt, że może wspomagać odchudzanie. Delikatnie pobudza układ trawienny do prawidłowej pracy, a także zapewnia uczucie sytości. Inulina zaliczana jest do prebiotyków. Pod wpływem fermentacji w jelitach sprzyja utrzymaniu prawidłowej mikroflory jelitowej, co zmniejsza ryzyko występowania schorzeń związanych z układem pokarmowym. Co ciekawe, inulina wiąże kwasy tłuszczowe w jelicie, dlatego może obniżyć poziom złego cholesterolu w całym krwiobiegu.

W przeciwieństwie do innych słodzików, inulina w mniejszym stopniu sprzyja powstawaniu nieprzyjemnych dolegliwości żołądkowych, takich jak wzdęcia czy biegunki.