Uważaj na toksyczne naczynia i opakowania żywności

Aluminium jest powszechnie wykorzystywane do produkcji różnych artykułów, które mają trwały kontakt z żywnością. Mowa o nakrętkach i całych puszkach, w które żywność jest pakowana już na etapie produkcji i może w nich spędzić kilka czy kilkanaście miesięcy. Na bazie aluminium powstają też garnki, tacki i powszechnie używana folia aluminiowa. Wiele osób stosuje ją nie tylko do pakowania kanapek, ale również zapiekania żywności. Czy jest to bezpieczne dla zdrowia?

Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia spożycie aluminium w dawce 1 mg/kg masy ciała nie jest dla nas groźne. Oznacza to, że ważący 60 kg człowiek może bez obawy zjeść 60 mg aluminium w ciągu doby. Oczywiście im mniej, tym lepiej.

Warto przede wszystkim unikać spożywania produktów długotrwale przechowywanych w metalowych opakowaniach. Mowa tu głównie o sprzedawanych w puszkach rybach, pasztetach, warzywach i owocach. Te produkty zawierają mnóstwo konserwantów i innych chemicznych dodatków do żywności, muszą przecież zachować przydatność do spożycia przez długie miesiące. Dodatkowo, wchodzą w liczne i długotrwałe reakcje z aluminiowym opakowaniem. Kupowanie żywności w metalowych puszkach nie jest dobrą decyzją. I nie powinno stać się nawykiem.

Jeszcze gorszą praktyką jest zapiekanie jedzenia w folii aluminiowej czy grillowanie na aluminiowych tackach. Wysoka temperatura sprawia, że do żywności przedostaje się większa dawka tego pierwiastka, co nie obywa się bez szkody dla zdrowia. Najwięcej aluminium wchłoną podczas gotowania, pieczenia czy grillowania produkty o niskim pH, głównie owoce. 

Żaden produkt nie zyska odżywczo, gdy będzie zamknięty na długie miesiące w metalowej puszce. Najwięcej aluminium z opakowania pochłoną produkty o kwaśnym odczynie. Mowa na przykład o lubianych przez Polaków rybach w sosie pomidorowym. Popularny wysokosłodzony napój gazowany również wchodzi w reakcję z metalową puszką.

Najlepiej wykluczyć z listy zakupowej wszystkie produkty, które są trwale opakowane w aluminium, bo najczęściej spędzają w nim długie miesiące. Im dłużej są tak opakowane, tym więcej aluminium przenika do jedzenia i picia. Zawartość aluminium w płynach pakowanych w puszki jest aż do siedmiu razy wyższa niż w tych, które sprzedawane są w plastikowych butelkach.

Garnki aluminiowe są bezpieczne, o ile właściwie z nich korzystamy. Nie powinny być używane do przyrządzania kwaśnych i słonych dań, gdyż one w połączeniu z wysoką temperaturą wyraźnie zwiększają wydzielanie szkodliwego dla naszego zdrowia glinu. Lubisz bigos, kapuśniak i zupę krem z pomidorów? Do ich przygotowania kup garnki inne niż aluminiowe. Inaczej zgromadzisz w komórkach toksyczne dawki aluminium, a ma to szereg niekorzystnych konsekwencji dla zdrowia.

Częstym i szybko zauważalnym objawem jest ból głowy. Ale są też odległe konsekwencje zatrucia aluminium. Pierwiastek kumuluje się w komórkach wątroby, obciąża ją i z czasem może doprowadzić do niewydolności, a nawet raka. Toksyczności glinu przypisuje się też wpływ na rozwój choroby Parkinsona, Alzheimera czy stwardnienia rozsianego.

Jak wynika z badań Sieńczuka i Michałka, glin ma niekorzystny wpływ na układ nerwowy, kostny i krwiotwórczy. Jego obecność w organizmie zaburza procesy metaboliczne (Gawronek 2006 r.). Aluminium blokuje enzymy aktywowane przez jony wapnia i magnezu, utrudnia naturalny podział komórek i prowadzi do degradacji włókien nerwowych.

Nie tylko aluminium może przysporzyć nam kłopotów. Jakich jeszcze naczyń należy unikać?

Ich zaletą jest niższa cena i sentyment, którym wiele osób kieruje się przy wyborze produktów, jakimi chcą się otaczać na co dzień. Emaliowane garnki kojarzą się z ciepłem babcinej kuchni. Są wygodne i nie przysparzają kłopotu... póki są nieuszkodzone.

Garnki z zarysowaną emalią czy te, na których pojawił się odprysk, powinny natychmiast wylądować w koszu. Pod elegancką emalią jest stalowa blacha, która szybko koroduje, zwłaszcza, że garnek ma ciągły kontakt z wodą. Zardzewiałe stalowe opiłki bez trudu przedostają się do gotowanej żywności, a my zjadamy je razem z posiłkiem.

Jakie to ma konsekwencje dla zdrowia? Najszybciej zauważymy ból i zawroty głowy. Mogą też pojawić się objawy kardiologiczne, na przykład kołatania serca czy nadpobudliwość nerwowa.

Polacy lubią patelnie teflonowe, bo te są wygodne w użytkowaniu. Ich czyszczenie też nie przysparza trudności. Kłopot pojawia się w momencie uszkodzenia powłoki teflonowej. Wysoka temperatura powoduje, że w trakcie smażenia drobinki teflonu przedostają się wówczas bezpośrednio do żywności. Później je zjadamy. Zawarty w teflonie fluor zwiększa ryzyko wystąpienia zawału serca, udaru mózgu i rozwoju chorób nowotworowych.

Papier do pieczenia jest niezwykle wygodnym wynalazkiem. Trzeba jednak wiedzieć jaki wybrać, by komfortu nie przypłacić zdrowiem. Szukasz lepszej wersji papieru do pieczenia? Kup naturalny, brązowy. Najbardziej toksyczne dla zdrowia są substancje służące do jego wybielania. Można dyskutować nad aspektami estetycznymi, nad toksycznością dla zdrowia już raczej nie. Wiele firm wciąż używa do wybielania masy celulozowej (główny składnik papieru) chloru gazowego lub związków chloru, które pod wpływem wysokiej temperatury - w trakcie pieczenia - przekształcają się w toksyczne dla zdrowia związki, czyli dioksyny. Masz wybór, kupuj brązowy papier do pieczenia, by nie narażać siebie i najbliższych na utratę zdrowia.

Najmniej szkodliwe są naczynia wykonane ze stali nierdzewnej, która jest najbardziej stabilna chemicznie i nie traci swoich właściwości w kontakcie z żywnością. Jest odporna na kwasy i inne składniki zawarte w produktach spożywczych, a także na duże amplitudy temperatur.

***

Zobacz również:

Czy folia aluminiowa szkodzi zdrowiu? Poznaj wady i zalety

Zespół wstrząsu toksycznego po tamponach. Czy jest groźny?

Jak w naturalny sposób wyczyścić garnki i patelnie?