500 plus i zwrot podatku dla seniorów to nie wszystko. Co zmieni się w emeryturach w 2023 roku?

Emeryci w 2023 roku będą mogli liczyć na kilka nowości i zmian w świadczeniach socjalnych. Rekordowa waloryzacja emerytur, zwrot podatku dla emerytów oraz zmieniony próg dochodowy uprawniający do pobierania 500 plus dla seniora to rozwiązania, które zostaną wdrożone w tym roku.

Ponadto w kwietniu każdy emeryt otrzyma 13. emeryturę, a przed końcem 2023 roku prawdopodobnie również 14. W obu przypadkach emerytury mają być wypłacane w wysokości minimalnego świadczenia, które w marcu wzrośnie do 1588,44 zł brutto. Co więcej, 13. emeryturę otrzyma każdy uprawniony bez względu na wysokość dochodu. Państwo zamierza na ten cel przeznaczyć 40 mld złotych. Z kolei przy wypłacie 14. emerytury będzie obowiązywał próg dochodowy.

Kolejne zmiany w emeryturach w 2023 roku dotkną również rolników. Emerytury rolnicze mają urosnąć dzięki powiązaniu emerytury podstawowej w KRUS z najniższą emeryturą z ZUS. Dzięki temu emerytura podstawowa z KRUS wynosić będzie 1430 zł brutto (90 proc. minimalnej emerytury wypłacanej z ZUS). Zmiany mają zapobiec wyludnianiu się wsi, co przyczyni się jednocześnie do zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego w Polsce.

W związku z ciągle rosnącą inflacją w Polsce emeryci mogą spodziewać się rekordowej waloryzacji rent i emerytur w 2023 roku. Podczas obliczania wskaźnika waloryzacji bierze się pod uwagę statystyki z poprzedniego roku. Wskaźniki brane pod uwagę to:

• tzw. inflacja emerycka, czyli średni wzrost cen towarów i usług dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w przeciągu ostatnich 365 dni
• wzrost średniego wynagrodzenia, waloryzacja bierze pod uwagę co najmniej 20 procent wielkości podwyżki

Według przyjętego przez rząd budżetu, waloryzacja emerytur i rent w 2023 r. ma wynieść 13,8 proc. i będzie najwyższa od 1999 roku. Gwarantowana podwyżka emerytury to 250 zł brutto, czyli 227,50 zł na rękę. W projekcie ustawy zapisano, iż na taką podwyżkę będą mogły liczyć osoby, które otrzymują emeryturę minimalną. Obecnie to 1338,44 zł brutto, a od marca 2023 takie świadczenie ma wzrosnąć do 1588,44 zł brutto.

Z kolei najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy zostanie podwyższona do 1191,33 zł. Do tego renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy i renty inwalidzkiej III grupy wzrośnie o co najmniej 187,50 zł. W przypadku osób pobierających emeryturę częściową kwota z tytułu waloryzacji nie będzie mogła być niższa niż połowa kwoty waloryzacji, czyli 125 zł.

Sprawdź: Kontroler puka do drzwi? Prawnik wyjaśnia, czy musisz go wpuścić

W marcu 2023 r. ma wzrosnąć próg uprawniający do otrzymania świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Świadczenie to potocznie nazywane jest 500 plus dla seniora.

O 500 plus mogą ubiegać emeryci i renciści, którzy mają 75 lat oraz pobierają zasiłek pielęgnacyjny lub posiadają dokument potwierdzający niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Od marca 2023 r. próg dochodowy decydujący o pobieraniu świadczenia 500 plus dla seniorów zostanie podniesiony do 2157,80 zł miesięcznie (obecnie wynosi on 1896,13 zł). Osoby otrzymujące taką lub wyższą kwotę nie mogą pobrać świadczenia. Do tej kwoty nie wlicza się jednak renta oraz zasiłek pielęgnacyjny. Przy wyliczeniu dochodu powinniśmy o tym pamiętać.

Osoby pobierające z ZUS świadczenia emerytalne oraz rentowe mają prawo do podejmowania dodatkowej pracy zarobkowej. Ważne jest jednak to, aby dochody z tego tytułu mieściły się w określonych progach. Wysokość kwot wpływających na zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia zmienia się co trzy miesiące i zależy od przeciętnego wynagrodzenia w Polsce w poprzednim kwartale.

W trzecim kwartale 2022 r. przeciętne wynagrodzenie w Polsce wyniosło 6480,67 zł, czyli o 324,42 zł miesięcznie więcej niż w drugim kwartale. Oznacza to, że od 1 grudnia 2022 r. do 28 lutego 2023 r. przy przychodzie wyższym niż 4536,50 zł (czyli 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) świadczenie będzie zmniejszane, a po przekroczeniu 8424,90 zł (130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) zostanie zawieszone.

Warto przypomnieć, że od września do listopada 2022 r. te limity były niższe. Wynosiły odpowiednio 4309,40 zł i 8003,20 zł. Zmiana limitu w grudniu jest więc dobrą informacją dla pracujących emerytów, którzy na początku 2023 r. będą mogli dorabiać więcej.

W 2023 r. emerytów czeka również zwrot podatku. Jest on wynikiem obniżenia stawek podatkowych z 17 na 12 proc. Co ciekawe, obniżenie podatku dochodowego ma obowiązywać z mocą wsteczną od 1 stycznia 2022 r. A to oznacza, że fiskus będzie musiał zwrócić część pobranego od początku roku podatku.

Zwrot podatku będzie dotyczyć m.in. emerytów i rencistów, którzy otrzymują świadczenia emerytalne i rentowe powyżej 2,5 tys. zł brutto. Osoby o niższych emeryturach i rentach są bowiem od początku roku zwolnione z podatku PIT.

Na największą sumę dodatkowych pieniędzy mogą liczyć emeryci pobierający najwyższe świadczenia emerytalne, ponieważ płacą od tych emerytur najwyższe podatki.

Emerytury stażowe mają zmienić dla wszystkich chętnych czas przechodzenia na emeryturę. Dotąd jest ściśle związany z osiągnięciem odpowiedniego wieku, który trzeba osiągnąć, by przejść na zasłużoną emeryturę. W przypadku kobiet jest to 60 lat, a w przypadku mężczyzn - 65 lat.

Emerytury stażowe mają opierać się nie na wieku pracownika, a jego stażu pracy i po osiągnięciu odpowiedniej liczbie wypracowanych lat taki pracownik będzie mógł przejść na emeryturę. Jeśli projekt zostanie przyjęty i ustawa wejdzie w życie, kobiety będą mogły przejść na emeryturę po przepracowaniu 35 lat, a mężczyźni 40 lat okresu składkowego i nieskładkowego.

Kwestia emerytur stażowych powróciła wraz z inicjatywą obywatelską i projektem NSZZ Solidarność oraz wraz inicjatywą prezydenta. Niestety nie wiadomo, kiedy emerytury stażowe wejdą w życie i czy w ogóle to się stanie.