Nietoperze, tajemnicze stworzenia, które żyją w naszych blokach. Chiropterolog tłumaczy: "Warto jest ich mieć za swoich sąsiadów"

Nietoperze to jedyne ssaki, które potrafią aktywnie latać. Są niepozorne i trudno je zauważyć, dlatego dostrzeżenie ich na osiedlach mieszkalnych może sprawiać problemy. Chiropterolog, Michał Dworak, wyjaśnia, jak wygląda życie tych zwierząt i rozwiewa najczęściej powielany mit na ich temat.

Czy nietoperze wplątują się we włosy? Specjalista chiropterologii wyjaśnia tę kwestię
Czy nietoperze wplątują się we włosy? Specjalista chiropterologii wyjaśnia tę kwestięmateriał zewnętrzny/Michał DworakGetty Images

Chiropetrologia, czyli badania nad nietoperzami. Ekspert opowiada o ich tajemniczym trybie życia

Michał Dworak jest ornitologiem i chiropterologiem, a także ekspertem w Ministerstwie Rolnictwa do spraw programu rolno-środowiskowo-klimatycznego. Specjalizuje się w ochronie nietoperzy ekosystemów miejskich. Projektuje profesjonalne rozwiązania z wykorzystaniem innowacyjnych konstrukcji i materiałów, np. schrony dla nietoperzy.

Przed remontem budynków, muszą być dokładnie sprawdzone przez specjalistów, czy nie znajdują się w nim nietoperze
Przed remontem budynków, muszą być dokładnie sprawdzone przez specjalistów, czy nie znajdują się w nim nietoperzeMichał Dworakmateriał zewnętrzny

Pasję do przyrody rozwijał już jako przewodniczący koła naukowego na Politechnice Szczecińskiej. Organizował liczne konferencje, warsztaty naukowe w obszarach chronionych, jak również spotkania i wykłady. Następnie jako autor projektów realizowanych z ramienia Regionalnej Dyrekcji Ochrony Przyrody w Szczecinie oraz Ligii Ochrony Przyrody.

Michał Dworak, ekspert w dziedzinie ornitologii i chiropterologii
Michał Dworak, ekspert w dziedzinie ornitologii i chiropterologiiMichał Dworakmateriał zewnętrzny

W rozmowie z Interią chiropterolog omawia zagadnienia dotyczące nietoperzy oraz ich życia. Ekspert podkreśla, że nietoperze są ssakami, które jako jedyne przystosowały się do życia tak, że mają skrzydła i umieją latać.

Nie są ptakami i mogą latać to najciekawszy element biologii życia.
wyjawia Michał Dworak

Te niezwykłe ssaki prowadzą nocny tryb życia. Gdy ludzie kładą się spać, one wyruszają na łowy. Michał Dworak wyjaśnia, że nietoperze zimą hibernują, a wiosną, latem i jesienią są aktywne.

Nietoperze "widzą" świat poprzez ultradźwięki. Do takich gatunków należą np. karliki, nocki lub borowce. Przedstawiciele każdego z nich mają trochę inny zakres fal, a dzięki temu chiropterolodzy, za pomocą receptorów ultradźwiękowych, mogą sprawdzić w programie komputerowym, z jakim gatunkiem mają do czynienia.

Dźwięki nietoperzy są trudne do usłyszenia przez człowieka. Jednak jest to możliwe
Dźwięki nietoperzy są trudne do usłyszenia przez człowieka. Jednak jest to możliweMichał Dworakmateriał partnera

Gdzie zamieszkują nietoperze i po czym możemy to rozpoznać?

Michał Dworak wyjaśnia, że nietoperze często zamieszkują w ekosystemach miejskich, a dokładniej w szczelinach elewacji budynków, w którym przebywają ludzie. Częściej wybierają starsze budownictwo, np. takie z wielkiej płyty.

W szczelinach dylatacyjnych mogą mieszkać, zakładać letnie kryjówki lub się ukrywać. Więcej tych stworzeń było w blokach mieszkalnych po II wojnie światowej, gdy budowle były w gorszym stanie. Nietoperze mogą również szukać schronienia w parkach i lasach pod miastem, między innymi w pęknięciach drzew, dziuplach lub przeznaczonych dla nich domkach.

Warto wieszać budki na drzewach, w parkach i na osiedlach.
mówi ekspert

Michał Dworak tłumaczy również, że nietoperze są dobrze przystosowane do życia, więc nie ma potrzeby ich dokarmiania. Wyjaśnia, że pomocne jest natomiast wieszanie budek lęgowych.

Populacja nietoperzy maleje. Jedną z przyczyn jest niewystarczająca liczba schronień, spowodowaną modernizacją bloków mieszkalnych. Budki są niezbędne, aby ich populacja była stabilna i aby nie wyginęły.

W okresie jesiennym nietoperze migrują do bunkrów, fortyfikacji lub jaskiń. Wybierają takie miejsca, w których panuje stała temperatura i wilgoć. Warunki te sprzyjają nietoperzom do przejścia w tryb hibernacji. Taki proces polega na spowolnieniu procesów życiowych przez całą zimę.

W ten sposób zimę zimują i budzą się na wiosnę.
mówi Michał Dworak
Nietoperze potrafią przetrwać zimę bez pokarmu, dzięki hibernacji
Nietoperze potrafią przetrwać zimę bez pokarmu, dzięki hibernacjiGetty Images

Specjalista twierdzi, że nietoperze najlepiej obserwować podczas zmierzchu, tzw. "szarówki". Wystarczy wpatrywać się w niebo, bo wtedy wylatują z elewacji i krążą wokół bloku, ściany i łapią np. muszki.

Gdy ktoś jest bardziej wyczulony i ma lepszy słuch, to może usłyszeć ich echodzwięki.
wyjaśnia specjalista
Nietoperze mają dobrą pamięć, która pomaga im zapamiętywać przestrzeń
Nietoperze mają dobrą pamięć, która pomaga im zapamiętywać przestrzeńGetty Images

Czy nietoperze są pożyteczne? Ekspert nie ma wątpliwości

Michał Dworak mówi, że nietoperze są bardzo pożyteczne i dbają o to, aby na osiedlach nie było uciążliwych owadów i much.

Warto jest ich mieć za swoich sąsiadów.
podkreśla chiropterolog

Dodaje też, że są bardzo ciche, a ich obecność nie przeszkadza mieszkańcom. Jedyny problem dotyczy ich odchodów. Jeśli nietoperzy jest bardzo dużo na osiedlach, mogą zabrudzać np. balkony.

Karlik drobny to popularny gatunek występujący w Polsce
Karlik drobny to popularny gatunek występujący w PolsceGetty Images

Najczęściej powielany mit na temat nietoperzy. "To po prostu niemożliwe" mówi chiropterolog

Michał Dworak często spotyka się z teorią, że nietoperze wkręcają się ludziom we włosy. Tłumaczy, że jest to po prostu niemożliwe, ze względu na ich metody omijania przeszkód, np. ludzi. 

Wszystko zawdzięczają echolokacji, dzięki której badają przestrzeń i "widzą" świat. Dzięki niej nietoperze są w stanie znaleźć małą szczelinę w bloku, wejść do niej i tam pomieszkiwać. Chiropterolog wyjaśnia, że jest to bardzo precyzyjny system.

Na stronie www.nietoperze.org.pl internauci mogą znaleźć więcej informacji na temat działań eksperta.

Nietoperze żyją w koloniach
Nietoperze żyją w koloniachGetty Images
"Zbliżenia": Agata Młynarska o początkach pracy w telewizji i o tym, jak terapia zmieniła jej życieINTERIA.PL
INTERIA.PL
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas