Imiona na literę "A"

Adolfa
Żeńska forma imienia -> Adolf. ZDROBNIENIA: Adolfka, Dolfa, Dolka, Fina. INNE FORMY: Adolfia, Adolfina. OBCE FORMY: Adolfa, Adolfina (ogólnie przyj. forma), Adolfine, Adolpha, Adolphe, Adolphine, Adolphina (łac.), Adolpha, Adolphina (ang.), Adolfina, Adolphine (fr.), Adolfa, Adolfine (niem.), Adolfiina, Alfina (fiń.), Alefke (hol.), Dulpé (litew.). Forma męska: Adolf, Adolph.
Adonia
Żeńska forma imienia Adonis.
Adonis
OBCE FORMY: Adonis (łac.), Adonis (ang.), Adónis (czes.), Adone (wł.), Adonis (ogólnie przyj. forma). Forma żeńska: Adonia.
MITOLOGIA:
Adonis, w mit. gr. bóstwo pochodzenia syr., ukochany Afrodyty; rozszarpany przez dzika; za zgodą Zeusa wracał co pół roku na ziemię. Symbol rozkwitu i zamierania przyrody; kult Adonisa rozprzestrzenił się w epoce hellenistycznej w krajach śródziemnomorskich.
BOHATEROWIE SZTUKI:
Mit Adonisa dostarczył tematów literaturze (m.in. Teokryt, Bion ze Smyrny), gł. jednak malarstwu staroż. (wazy gr., etruskie i rzym., malarstwo ścienne) i nowoż. (m.in. Tycjan, P. Veronese, A. Carracci, Guercino, P.P. Rubens, J. Ribera) oraz rzeźbie (m.in. A. Canova, B. Thorvaldsen, A. Rodin). Przemiany (Metamorphoseon), poemat epicki Owidiusza (I w.). Wenus i Adonis, poemat W. Shakespeare’a (1593). Adone, epos G. Mariniego (1623).
Adrian
Pochodzenia łacińskiego, imię to oznaczało osobę z miasta Adria (Hadria) w Piccenum, w środk.-wsch. Italii. W przeszłości imię Adrian rozsławiło kilku cesarzy rzymskich. W Polsce imię to było używane od końca XII w. w formie Adrian, Adrianus, Adryjan, Hadrian. Obecnie przeżywa swój renesans. ZDROBNIENIA: Adrianek, Hadrianek. INNE FORMY: Hadrian. OBCE FORMY: Hadrian (ang., niem.), Adrian, Adrien (fr.), Jadran (połud.-słow.). Forma żeńska: Adrianna, Hadriana.
NAZWISKA:
Adrian, Adrianek, Adrianowicz, Adrianowski, Adriańczyk, Adriański, Adriasz, Adriaszkiewicz, Adrjan, Adrjanowicz, Adrjański, Adryan, Adryjan, Adryjańczyk, Hadran, Hadranow, Hadrian, Hadryjan, Hadryjański, Hadryjarz, Hadryjewicz, Hadron, Hadroń, Hadryarz, Jadrian, Idrian, Idrijan, Idrjan, Idryan, Idryjan.
PATRON:
Św. Hadrian (Adrian), męczennik z Nikodemii (III/IV w.). Należał do grupy kilkudziesięciu chrześcijan umęczonych w Nikodemii za panowania cesarza Dioklecjana. (Wspomnienie 4 marca lub 8 września).Św. Hadrian, męczennik z Cezarei Palestyńskiej (III/IV w.). Został najpierw rzucony na pożarcie lwom, które straszliwie go poraniły, a potem ścięty mieczem. (Wspomnienie 5 marca).Św. Hadrian, syn cesarza Probusa (III/IV w.). Krytykował cesarza Licyniusza za prześladowanie chrześcijan, co doprowadziło do wyroku skazującego go na śmierć. (Wspomnienie 26 sierpnia).Św. Hadrian z Canterbury, opat (VII w.). Pochodził z Afryki Północnej. Papież Witalian wyznaczył go na arcybiskupa Canterbury, lecz on zaproponował na swoje miejsce Teodora z Tarsu. Adrian przejął funkcję opata w klasztorze św. Piotra i Pawła w Canterbury, gdzie prowadził słynną szkołę nauczania Pisma Świętego. (Wspomnienie 9 stycznia).Św. Hadrian III (?–885), papież. Pochodził z rzym. rodu Colonnów. Mnich benedyktyński. Utrzymywał dobre stosunki z dworem bizantyjskim. Zmarł w drodze na sejm Rzeszy do Wormacji, na którym miał rozstrzygnąć sprawę sukcesji tronu cesarskiego. (Wspomnienie 8 lipca).
ZNANE POSTACIE:
Hadrian, cesarz, któremu Rzym zawdzięcza wiele sławnych budowli, m.in. Panteon, świątynię Wenus, willę w Tivoli (24 I 76–10 VII 138). Adrian Paweł z Gołymina (XV w.). Adriaen Brouwer, Brauwer, malarz flamandzki (1605–przed 1 II 1638). Adriaen J.H. Ostade, hol. malarz (1610). Claud Adrien Helwecjusz, fr. filozof (1715–26 XII 1771). Adrien Marie Legendre, matematyk fr. (18 IX 1752–10 I 1833). Adrian Ludwig Richter, malarz niem. (28 IX 1803–19 VI 1884). Adrian Baraniecki, założyciel Stowarzyszenia Lekarzy Podolskich (1828–15 X 1891). Edgar Douglas Adrian, ang. fizjolog (30 XI 1889–4 VIII 1977). Paul Adrien Maurice Dirac, fizyk bryt., laureat Nagrody Nobla (8 VIII 1902–20 XI 1984), Adrian Adolph Greenberg, amer. projektant kostiumów (ur. 1903). Adrian Lyne, reżyser amer. (ur. 1941).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Adrian Leverkühn z powieści Doktor Faustus Thomasa Manna (1947). Adrien z powieści Paula Bourgeta Uczeń (1889).
NA EKRANIE:
Film wg pow. Doktor Faustus T. Manna w reż. F. Seitza (1982), rolę Adriana odtwarzał Jon Finch.
AFORYZM:
W większej bójce z Adriana zostanie mokra plama.
Adrianna
Żeńska forma imienia -> Adrian, spopularyzowana dopiero w obecnym wieku. ZDROBNIENIA: Adrianka, Ara, Arianka, Hadrianka. INNE FORMY: Adriana, Adriana, Andria, Ariana, Hadriana. OBCE FORMY: Adriana (łac.), Adriana, Hadriana (ang., niem.), Adriane, Adrienne (fr.), Adriana (ros.), Adrijana, Hadrijana, Jadranka (połud.-słow.), Adriana (wł.).
ZNANE POSTACIE:
Adrianna Lecouvreur, aktorka fr. (5 IV 1692–20 III 1730). Adrienne Cecile Rich, poetka amer. (ur. 16 V 1929). Adrienne La Russa, aktorka wł. Adrianna Biedrzyńska, aktorka pol. (ur. 1962). Adrianna Godlewska, aktorka pol. Adrianna Rusowicz, piosenkarka pol. Adrianna Szymańska, poetka pol.
BOHATEROWIE SZTUKI:
Adrianna z dramatu E. Scribe’a i E. Legouvé Adrianna Lecouvreur (1849).
Aecjusz
OBCE FORMY: Aetius (ogólnie przyj. forma), Aetij (chorw.), Aëtius (czes.), Aétius (fr.), Ajetij (mac.), Aetij (ros.), Ajetij (serb.), Aecij (słoweń.), Aezio, Ezio (wł.).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Aecjusz, ostatni Rzymianin (1937) i Śmierć Aecjusza (1966) T. Parnickiego.
Aeldreda
Od anglosaksońskiej formy niem. imienia Adalrad. INNE FORMY: Aldreda, Aeldrida, Eldrida, Elrida. Forma męska: Aeldred, Aelred.
Aelred
Anglosaksońska forma niem. imion Adalrat, Adalrad. INNE FORMY: Aeldred. OBCE FORMY: Aelredus, Aeldredus (łac.), Aldred, Alred, Ealdred, Eldred (ang.), Ailred (czes.), Aelred, Ailred (fr.), Aldred (hiszp.), Aelred (niem.), Al’dred, El’dred (ros.), Aelredo, Aldredo (wł.). Forma żeńska: Aeldreda, Aldreda, Elrida.
PATRON:
Św. Aelred, opat cysterski w Revesby (1110–12 I 1167). Napisał kilka dzieł ascetycznych i żywotów świętych. (Wspomnienie 12 stycznia).
Aelreda
Żeńska forma imienia -> Aelred.
Afra
Pochodzenia łacińskiego, oznacza: należąca do ludów Afryki. INNE FORMY: Afrania. OBCE FORMY: Aphra (łac.), Afra (ogólnie przyj. forma). Forma męska: Afraniusz.
PATRONKA:
Św. Afra, męczennica (III w.). Początkowo prowadziła rozpustne życie, nawrócił ją św. Narcyz. Poniosła śmierć na stosie w dzisiejszym Augsburgu, za panowania cesarza Dioklecjana. (Wspomnienie 5 sierpnia).
Afraniusz
Męska forma imienia -> Afra. OBCE FORMY: Afranius (ogólnie przyj. forma), Afranio (hiszp.), Afranij, Afranjo (mac.), Afranij (ros.), Afranije (serb., chorw.), Afranij (słoweń.), Afranio (wł.).
Afrodyta
Imię greckiej bogini miłości, opiekunki żeglarzy. OBCE FORMY: Afrodita (ogólnie przyj. forma), Aphrodita (łac.), Aphrodite (ang., fr.), Afrodite (wł.).
MITOLOGIA:
Afrodyta, w mit. gr. bogini miłości i piękna, utożsamiana z rzym. Wenus; jedno z gł. bóstw panteonu greckiego. Afrodyta roztacza opiekę nad kochankami i ucieleśnia zmysłowe piękno, któremu każdy musi ulec. Według jednej z legend miała powstać z piany morskiej (gr. aphrós) zroszonej krwią okaleczonego boga nieba, Uranosa. Wedle innej była córką Zeusa i Dione, boginią miłości zmysłowej, powszechnie spotykanej (Afrodyta Pandemia).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Najsłynniejsze przedstawienia Afrodyty w sztuce greckiej to: Afrodyta z Knidos Praksytelesa z IV w., Afrodyta Medycejska, Afrodyta Kapitolińska oraz Afrodyta z Melos (Wenus z Milo). W sztuce nowoż. temat podejmowany m.in. przez S. Botticellego, Tycjana, Tintoretta.
AFORYZM:
Nawet piękna AfrodytaMusi dobrze być umyta!Włodzimierz Ścisłowski
Afrodyzjusz
INNE FORMY: Afrodyzy. OBCE FORMY: Aphrodisius (łac.), Afrodisio (hiszp.), Afrodizio (mac.), Afrodisius (niem.), Afrodisij (ros.), Afrodisije, Afrodizije (serb.), Afrodizij (słoweń.).
Agape
Pochodzenia greckiego, oznacza: umiłowana, kochana, kochanka. INNE FORMY: Agapita, Agape. OBCE FORMY: Agapita, Agape (ogólnie przyj. forma). Forma męska: Agapit.
PATRONKA:
Św. Agape, męczennica (IV w.). Pochodziła z Tesaloniki. Podczas prześladowań za cesarza Dioklecjana poniosła śmierć na stosie, wraz ze swoimi siostrami, Chioną i Ireną. (Wspomnienie 1 kwietnia).
Agapion
OBCE FORMY: Agapon (ros.), Agapio (wł.), Agapion (ogólnie przyj. forma).
Agapit
Pochodzenia greckiego, oznacza: umiłowany, kochany, kochanek. INNE FORMY: Agapet. OBCE FORMY: Agapitus, Agapetus (łac., gr.), Agapitus (ang.), Agapit, Agapet (czes.), Agapet, Agapit (fr.), Agapito (hiszp.), Agapitus, Agapetus (niem.), Agapit (ros.), Agapito, Gapito, Gapèe, Gapo (połud.-słow.), Agapito (wł.). Forma żeńska: Agapa, Agapita.
PATRON:
Św. Agapit, męczennik (III w.). Pochodził z Palestriny koło Rzymu. Łacińska Passio przedstawia go jako piętnastoletniego chłopca. (Wspomnienie 18 sierpnia).Św. Agapit I, papież (VI w). Pochodził z Rzymu. Porządkował sprawy kościelne, zwłaszcza związane z arianizmem. Zmarł w Konstantynopolu w roku 536. (Wspomnienie 20 września).
ZNANE POSTACIE:
Agapit II (?–955), papież od 946 roku.
Agata
Pochodzi od greckiego agathe (dobra, szlachetna, wspaniała) lub agathos (dobrze urodzony, szlachetny). W Rzymie imienia tego używano w formie Agatha, w Polsce znane od XII w., zniekształcone na Jagata, skąd wywodzi się Agata. ZDROBNIENIA: Jaga. Na kresach imię to brzmiało Agafija, Hafija, Ohafija, Oafija. Być może stanowi również skrót imion: Agatodoros, Agaton. ZDROBNIENIA: Aga, Agunia, Agusia, Aguś, Jaga, Jaszka. INNE FORMY: Agafija, Agatonika, Agna, Hafija, Jagata, Jagna, Ofija, Ohafija. OBCE FORMY: Agatha (łac.), Agatha (ang.), Agata (chorw.), Agáta, Háta (czes.), Agathe (fr.), Agueda (hiszp.), Agata (mac.), Agatha, Agathe (niem.), Agata, Agafa, Agaf’ja (ros.), Gata, Gaèa (serb.), Agata (chorw., słoweń.), Agata (wł.), Agda, Agga (duń.), Aagata, Aaet (est.), Agaata, Agda, Akaata (fiń.), Agaath (hol.), Agota, Agaté, Agè (litew), Agathi (gr.). Forma męska: Agaton.
NAZWISKA:
Agaciak, Agacik, Agaciński, Agacki, Agas, Agat, Agatowski, Jagaciak, Jagaciński, Jagacki, Jagaczewski, Jagaczyński, Jagat, Jagata, Jagociak.
PATRON:
Św. Agata, męczenniczka z Katanii (Sycylia). Torturowana i zamordowana przez Rzymian prawdopodobnie w 250 roku, w okresie prześladowania chrześcijan za panowania ces. Decjusza. Według legendy była arystokratką, która odrzuciła zaloty rzymskiego prefekta. Została skazana na spalenie żywcem, ale gdy podpalono stos, nastąpiło trzęsienie ziemi. Podczas wybuchu wulkanu Etna, rok po jej męcz. śmierci, lawa przeszła obok miasta Katania, co odczytano jako cudowne dzieło Św. Agaty. Patronka pielęgniarek i kominiarzy. Ma chronić przed pożarem i chorobami piersi. Uważano ją również za patronkę chroniącą przed burzą i wybuchem wulkanu. Św. Agatę artyści przedstawiali z atrybutami mającymi związek z jej męczeństwem, np. płonącą świecą, domem w płomieniach i chlebem. (Wspomnienie 5 lutego).
ZNANE POSTACIE:
Maria Agata Szymanowska, pol. pianistka i kompozytorka (1789–1831). Agatha Mary Clarissa Christie, ang. pisarka, autorka powieści kryminalnych (15 IX 1891–12 I 1978). Agata, żona Konrada I, księcia mazowieckiego. Agata, córka Ziemowita III, żona Władysława Opolczyka. Agata Konarska, prezenterka telewizyjna. Agata Młynarska, pol. dziennikarka.
BOHATEROWIE SZTUKI:
Agata z Chłopów W. Reymonta (1902–09) i Pestki A. Kowalskiej. Agata z książki R. Musila Człowiek bez właściwości. Agafia Przenicyna z powieści I. Gonczarowa Obłomow (1859).
NA EKRANIE:
Ekranizacja Obłomowa w reż. N. Michałkowa (1979).
AFORYZM:
Ubogo żyje dość Agata,Za to jej przeszłość jest bogata!Włodzimierz ŚcisłowskiPotrafi Agata@Opis Next:Figle w łóżku płatać.Bogusław Chmielarczyk
PRZYSLOWIA:
Lepsza Jagata, niźli jej tata.Święta Agata w zimie bogata.Chleb świętej Agaty od ognia strzeże chaty.Święta Agata wyrzuca jaskółkę z błota.Gdzie święta Jagata, bezpieczna tam chata.Po świętej Agacie widzimy muchy w chacie.
W dzień Agaty,jeśli słonko przez okienko zajrzy do chaty,to wiosenka na świat poglądazza zimowej kraty.
W POEZJI:
Rumiana Zorza od Tytona wstajeI świetną barwę brudnym cieniom daje,W dzień się opalisz, ale nocy chłodnejNie kryj mi, Jago, twarzy grzechu godnej. Jan Andrzej Morsztyn, „Serenada”
Agaton
Pochodzi od greckiego agathos (dobry, dobrze urodzony, szlachetny). Również – skrócona forma gr. imion Agathodoros, Agathokles i innych. ZDROBNIENIA: Agusz, Jagusz. INNE FORMY: Agafon, Agatonik. OBCE FORMY: Agaton (ogólnie przyj. forma), Agathon (ang., fr., niem.), Agafon (ros.), Agatone (wł.). Forma żeńska: Agata, Agatonika.
NAZWISKA:
Agafonow, Apon, Aponiak, Aponiewicz, Aponowicz, Gapon, Gaponiak, Gapoń, Hapon.
PATRON:
Św. Agaton, papież od 678, grecki mnich z Sycylii. Za jego pontyfikatu w Konstantynopolu zwołany został sobór powszechny (tzw. trullański, 680–81 r.), który ostatecznie potępił naukę o monoteletyzmie i potwierdzał wykładnię wiary reprezentowaną przez Stolicę Apostolską w Rzymie.
ZNANE POSTACIE:
Agaton Giller (9 I 1831–17 VIII 1887), pol. polityk, członek Rządu Narodowego w 1863 r.

Horoskopy zodiakalne

Horoskopy alternatywne oraz symbolika