Imiona na literę "A"

Aleksandra
Żeńska forma imienia -> Aleksander. W Polsce używane od XIV wieku w formie Aleksandra, Oleksandra. Imię spopularyzował H. Sienkiewicz, nadając je bohaterce Potopu. ZDROBNIENIA: Ala, Alka, Ola, Oleńka, Olesia, Olka. INNE FORMY: Aleksandryna. Aleksja, Oleksandra. OBCE FORMY: Alexandra, Aleksandra (ogólnie przyj. forma), Alexia, Alexandrina, Sandy (ang.), Alexandre, Alexandrine (fr.), Alejandra (hiszp.), Alexandra, Alexandrine, Sandra (niem.), Sanderke, Sanderstje (hol.), Aleksandra (ros.), Oleksa, Oleksandra (ukr.), Alexandra, Sandra, Aleška (czes.), Alessa, Alessia, Alessandra, Sandra (wł.). Aleksandra, Aleksija, Sandra (połud.-słow.). Forma męska: Aleksander.
PATRONKA:
Św. Aleksandra z Galacji (Turcja).
ZNANE POSTACIE:
Aleksandra Fiodorowna, ostat. cesarzowa Rosji (6 VI 1872–17 VII 1918). Aleksandra Kołłontaj, ros. rewolucjonistka i pisarka (1 IV 1872–9 III 1952). Aleksandra Ziołecka, naukowiec pol. (ur. 1924). Aleksandra Śląska, właśc. Aleksandra Wąski, aktorka pol. (4 XI 1925–18 XI 1989). Aleksandra Jachtoma, malarka pol. (ur. 1932). Aleksandra Ziółkowska-Boehm, pisarka pol. (ur. 1949). Aleksandra Zawieuszanka, aktorka pol. Aleksandra Jakubowska, pol. polityk i dziennikarka (ur. 1954). Aleksandra Korejwo, pol. reżyser filmów animowanych (ur. 1958).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Aleksandra (Oleńka), żona Kmicica, z powieści Potop H. Sienkiewicza (1886). Ola z powieści Płomienie S. Brzozowskiego (1908).
NA EKRANIE:
Film wg pow. Potop H. Sienkiewicza w reż. J. Hoffmana (1974), rolę Oleńki odtwarzała Małgorzata Braunek.
AFORYZM:
Lek najlepszy – AleksandraKiedy cię ogarnia chandra.Włodzimierz Ścisłowski
W POEZJI:
Rybko, rybko pstrokata!Poczekaj,Nie uciekaj.Niech mój sznurek uplotęJak ty pięknie pisany,W cętki srebrne i złote,Zielono szachowany.On na sznurku OlesiSwoją trąbkę zawiesi.Aleksander Chodźko, „Olesia”
Aleksy
Podobnie jak -> Aleksander, imię to pochodzi od greckiego alekso (bronię się przed kimś). W Polsce używane od XIV w. w formach Aleks, Aleksa, Aleksiej, Aleksy, Holeksy, Leksa, Leksy, Oleksa, Oleksy. ZDROBNIENIA: Alek. OBCE FORMY: Alexius (łac.), Aleck, Alexis (ang.), Aleš, Alexej (czes.), Alexis (fr.), Alejo (hiszp.), Aleksio, Alekso (mac.), Alexis, Alexius (niem.), Aleksej, Aleksij (ros.), Aleksa, Aleksije (serb., chorw.), Aleks, Aleš (słoweń.), Alessio, Alesso (wł.). Forma żeńska: Aleksa, Aleksja.
NAZWISKA:
Aleks, Aleksa, Aleksewicz, Aleksiewicz, Aleksiejczuk, Aleksiejczyk, Aleksiejew, Aleksiejonek, Aleksiejuk, Aleksik, Aleksin, Aleksiński, Aleksiuk, Alekso, Aleksowicz, Aleksy, Alexa, Alexiewicz, Haleks, Holeks, Laksa, Laksiewicz, Laksy, Leks, Leksa, Leksiński, Lekso, Leksowicz, Leksowski, Leksy, Leksz, Lex, Lexa, Liksz, Liksza, Oleks, Oleksa, Oleksiak, Oleksicki, Oleksicz, Oleksiej, Oleksienkiewicz, Oleksiewicz, Oleksiej, Oleksiejczuk, Oleksiński, Oleksiuk, Oleksowicz, Oleksy, Oleksyn, Oleksza, Olekszewicz, Olekszyński, Olexy.
PATRON:
Św. Aleksy, urodzony w bogatej rzymskiej rodzinie pod koniec III w., wychowany przez ojca w duchu chrześcijańskim. Opuścił dom rodzicielski, zasłynął w Edessie ze świątobliwości. Wrócił do domu w Rzymie, gdzie spędził 17 lat jako nędzarz, nie dając się poznać swym rodzicom.Św. Aleksy, jeden z bardziej popularnych we wsch. chrześcijaństwie świętych. Żył w V wieku. Miał pochodzić z bogatej arystokratycznej rodziny rzymskiej. Żył w Edessie jako żebrak zbierający u drzwi kościoła Matki Boskiej jałmużnę, którą następnie oddawał ubogim. Patron ubogich, żebraków i pielgrzymów. (Wspomnienie 17 lipca).Św. Aleksy Falconiery, urodził się na początku XIII wieku. Prawdopodobnie był kupcem. Założył Zakon Serwitów NMP. Zmarł w 1310 roku, kanonizowany w roku 1887. (Wspomnienie 17 lutego).
ZNANE POSTACIE:
Aleksy, imię pięciu cesarzy bizantyjskich (XI–XIII w.). Aleksy I Komnen, cesarz bizantyjski, którego życie opisała jego córka Anna w dziele Aleksiada (ok. 1057–15 VIII 1118). Aleksej K. Tołstoj, pisarz ros. (5 XI 1817–10 X 1875). Aleksy I (Aleksij), Siergiej Simanski, patriarcha Moskwy i Wszechrusi (8 XI 1877–17 IV 1970). Maciej Aleksy Dawidowski (Alek), uczestnik akcji pod Arsenałem (3 XI 1920–30 III 1943).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Żywot świętego Aleksego, pocz. XI w. Aleksiej Niłycz Kiriłłow z powieści Biesy F. Dostojewskiego (1873). Aleksy Iwanowicz z pow. Gracz F. Dostojewskiego (1866). Aleksy Fiodorowicz z powieści Bracia Karamazow F. Dostojewskiego (1881). Aleksiej S. Mołczalin z komedii A. Gribojedowa Mądremu biada (1824). Aleksiej Karenin i Aleksiej Wroński z powieści Anna Karenina L. Tołstoja (1876/77). Aleksy Arseniew z pow. Życie Arseniewa I. Bunina. Aleksis Zorba z powieści Grek Zorba N. Kazandzakisa (1945). Aleksy Melissen z dramatu Bramy raju J. Andrzejewskiego (1960).
NA EKRANIE:
Film wg pow. Bramy raju Andrzejewskiego w reż. A. Wajdy (1967), w roli Aleksego wystąpił Mathieu Carrière. Ekranizacje pow. Bracia Karamazow F. Dostojewskiego: w reż. R. Brooksa (1958), rolę Aleksego grał William Shatner, a w reż. I. Pyriewa (1968) – Andrzej Miagkow. Ekranizacje pow. Gracz: w reż. C. Autant-Lary (1959) rolę Aleksego Iwanowicza grał Gérard Philipe, a w reż. A. Batałowa (1973) – Nikołaj Burlajew. Filmy wg powieści Anna Karenina L. Tołstoja: role Aleksieja Karenina i Aleksieja Wrońskiego w reż. E. Gouldinga (1928) grali Brandon Hurst i John Gilbert, w reż. C. Browna (1935) – Basil Rathbone i Frederic March, w reż. J. Duviviera (1948) – Ralph Richardson i Kieron Moore, w reż. A. Zarchi (1968) – Nikolaj Gricenko i Wasilij Łanowoj, a w reż. B. Rose (1996) – James Fox i Sean Bean. Film Grek Zorba w reż. Michalisa Kakojanisa (1964), z Anthonym Quinnem w roli tytułowej.
W POEZJI:
A gdy się mu syn narodził,Ten się w lepsze przygodził:Więc mu zdziano Aleksy,Ten był oćca barzo lepszy.Ten więc służył Bogu rad.(Anonim, Legenda o św. Aleksym)
PRZYSLOWIA:
Nikt lepszy, nikt godniejszy, nikt cudniejszy, nikt uczeńszy– cnotliwy jedno Oleksy (Aleksy).
Alfons
Pochodzenia starogermańskiego, od słów adal (szlachetny) lub al (cały) i funs (chętny, skory do walki). Oznacza: bardzo szlachetny i chętnie podejmujący walkę. ZDROBNIENIA: Alfonsik, Fons, Fonsio. OBCE FORMY: Alfonsus, Alphonsus (łac.), Alphonso, Alonso, Lon (ang.), Alfonso, Alfons (chorw.), Alfons (czes.), Alphonse (fr.), Alfonso, Alonso (hiszp.), Aljfons (mac.), Alfons (niem.), Al’fons (ros.), Alfons (serb., słoweń.), Alfonz (słowac., węg.), Alfonso (wł.), Alfonsas, Alponsas, Alponas, Alpa (litew.). Forma żeńska: Alfonsa, Alfonsyna.
PATRON:
Św. Alfons Rodriguez, jezuita. Żył w latach 1531–1617. Słynął z ascetycznego trybu życia. Jeden z największych pisarzy kręgu tradycji ascetycznej i mistycznej. Jego kanonizacji dokonał papież Leon XII w 1888 roku. (Wspomnienie 31 października).Św. Alfons Liguori, urodzony w Neapolu w 1696 r. Tytuł doktora prawa uzyskał, mając zaledwie 17 lat. Był świetnym adwokatem, lecz po jednym przegranym procesie poświęcił się stanowi duchownemu, mówiąc: „Lepiej być sługą Kościoła, aniżeli pierwszym sędzią trybunału!”. Założył własne zgromadzenie (Kongregację Zbawiciela Świętego – Redemptorystów). Był biskupem, ale życie skończył w 1787 roku jako biedny misjonarz, pozostawiając po sobie liczne, bezcenne dzieła. Jest patronem adwokatów, moralistów i spowiedników. (Wspomnienie 1 sierpnia).
ZNANE POSTACIE:
Alfons, imię trzynastu królów hiszpańskich (X–XX w.). Alfons VI Mężny, cesarz hiszp. (VI 1040–30 VI 1109). Alfons I Zdobywca, pierwszy król Portugalii (ok. 1110–6 XII 1185). Alonso Cano, hiszp. rzeźbiarz, malarz i architekt (przed 19 III 1601–3 IX 1667). Giovanni Alfonso Borelli, wł. przyrodnik, matematyk (28 I 1608–31 XII 1679). Alphonse Daudet, pisarz fr. (13 V 1840–16 XI 1897). Alfons Chmielewski, działacz narodowy na Kaszubach i Pomorzu (1849–1934). Alfons Maria Mucha, czes. malarz i grafik (24 VII 1860–14 VII 1939). Lon Chaney, właśc. Alonso Chaney, amer. aktor filmów niemych (1 IV 1883–26 VIII 1930). Alfons XIII, król Hiszpani. (17 V 1886–28 II 1941). Al(phonse) Capone, gangster amer. (17 I 1899–25 I 1947). Alfons Karny, rzeźbiarz pol. (14 XI 1901–14 VIII 1989). Alfons Mazurkiewicz, malarz pol. (15 XII 1922–20 X 1975). Lon Chaney, Junior, amer. aktor filmowy (ur. 1907). Abp Alfons Nossol, teolog, biskup opol. (ur. 8 VIII 1932).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Alonso Quijano (Don Kichote) z powieści Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy M. Cervantesa (1605/15). Alfons van Worden z powieści J. Potockiego Rękopis znaleziony w Saragossie (1803–14). Alfons Fikalski z komedii Dom otwarty M. Bułackiego. Alfonso Columbato (Al) z powieści W. Whartona Ptasiek.
NA EKRANIE:
Film wg pow. J. Potockiego Rękopis znaleziony w Saragossie w reż. W.J. Hasa (1964), w roli Alfonsa – Zbigniew Cybulski.
W POEZJI:
Alfons całą noc mókł pod śliwą,I nie wpuściła go nawet do sieni.Rozmarzony jaśmin rozwścieczoną pokrzywą.Jan Marszałek, „Hycel”Pisze Chryzyppus o Alfonsie krolu,Kiedy prowadził wojnę z Baktryjany,Iż wpośród bitwy na licejskim polu,Od wojska swego będąc odbieżany,Stanął, a wody czerpnąwszyz Paktolu,Tak się orzeźwił, iż zgnębił pogany.Ignacy Krasicki, „Monachomachia”
Alfonsa
Żeńska forma imienia -> Alfons. ZDROBNIENIA: Alfonsia, Fonsia. INNE FORMY: Alfonsyna. OBCE FORMY: Alfonsa (łac.), Alfonsine, Alphonsina, Alphonsine (ang.), Alphonsine (fr.), Alfonsa, Alfonsina (hiszp., wł.), Aljfonsa (mac.), Alfonzia (słowac.).
Alfred
Wywodzi się z starosaksońskich słów alf (elf, duch mieszkający w lasach i górach) i rad (rada). Oznacza: ten, który może udzielać mądrych rad niczym elf lub z pomocą elfów. W Polsce używane od XVIII wieku. ZDROBNIENIA: Alf, Fred, Fredek, Fredzio, Fridek. OBCE FORMY: Alfredus (łac.), Alfred, Alvery (ang.), Alfred, Alfredo (chorw.), Alfréd (czes.), Alfred, Alfrid (fr.), Alfredo (hiszp.), Aljfred (mac.), Alf, Alfrad, Alfred (niem.), Al’fred (ros.), Alfred (serb., słoweń.), Alfredo (wł.). Forma żeńska: Alfreda.
ZNANE POSTACIE:
Alfred Wielki, król Anglosasów (ok. 848–26 X 899). Alfred Adler, austr. psycholog (7 II 1870–28 V 1937). Alfred Fiderkiewicz, pol. pisarz i działacz lewicowy (2 VII 1886–8 VI 1972). Alfredo Casella, kompozytor wł. (25 VII 1883–5 III 1947). Alfred de Vigny, fr. pisarz (27 III 1797–17 IX 1863). Lord Alfred Tennyson, poeta ang. (6 VIII 1809–6 X 1892). Alfred de Musset, fr. pisarz (11 XII 1810–2 V 1857). Alfred Krupp, przemysłowiec niem. (26 IV 1812–14 VII 1887). Alfred Russel Wallace, ang. przyrodnik i podróżnik (8 I 1823–7 XI 1913). Alfred Edmund Brehm, niem. zoolog (2 II 1829–11 XI 1884). Alfred Bernhard Nobel, szw. chemik, wynalazca dynamitu, fundator nagrody jego imienia (21 X 1833–10 XII 1896). Alfred Sisley, malarz ang. (30 X 1839–29 I 1899). Alfred von Tirpitz, admirał, dowódca niem. marynarki (19 III 1849–6 III 1930). Alfred Sokołowski, pol. ftyzjatra (1849–1924). Alfred Dreyfus, fr. kapitan, bohater słynnej „Sprawy Dreyfusa”, w której został oskarżony o szpiegostwo (9 X 1859–3 II 1935). Alfred Jarry, fr. autor dramatów satyrycznych (8 IX 1873–1 XI 1907). Alfred Altenberg, pol. wydawca i księgarz (1878–8 V 1924). Alfred Cortot, fr. pianista (19 IX 1877–15 VI 1962). Alfred Döblin, pisarz niem. (10 VIII 1878–26 VI 1957). Alfred Lenica, malarz pol. (4 VIII 1899–16 IV 1977). Alfred Hitchcock, ang. reżyser filmowy (13 VIII 1899–29 IV 1980). Alfred Tarski, pol. filozof i matematyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, a od 1942 r. uniwersytetu w Berkeley (1901–1983). Alfred Gradstein, kompozytor pol. (30 X 1904–29 IX 1954). Freds Zinnemann, amer. reżyser filmowy (29 IV 1907–24 III 1997). Alfredo Stroessner, dyktator paragwajski (ur. 3 XI 1912). Alfred Szklarski, pisarz pol. (21 I 1912–9 IV 1992). Alfred Ledwig, pol. reżyser filmów animow. (21 I 1912–9 IV 1992). Alfred F. Majewicz, orientalista pol. (ur. 1949).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Alfred, bohater Malwiny M. Witrtemberskiej z Czartoryskich. Hrabia Alfred, ze sztuki Mąż i żona A. Fredry (1822/26). Alfred z dramatu S.I. Witkiewicza Tumor Mózgowicz (1921). Alfred Kiekeritz z powieści A. Kuśniewicza Lekcja martwego języka (1977).
NA EKRANIE:
Ekranizacja pow. Lekcja martwego języka A. Kuśniewicza w reż. J. Majewskiego (1979), w roli Alfreda wystąpił Olgierd Łukaszewicz.
W POEZJI:
Czarująca, rzeźbiona łagodnie twarz, trochę zbyt posągowa;w ocknieniu – jaskrawa rumieńcem gwałtownym,we śnie jak maska woskowa.Dłonie wąskie, palce długie, przejrzyste, paznokcie nieco sine;oczy patrzą zawsze, jakby chciały kornie przebłagać winę. Kazimiera Iłłakowiczówna, „Alfred”
LISTY:
„Mój Ty Jedyny Chłopcze. Sonet jest naprawdę piękny i zakrawa na cud, że te różane, stworzone do pocałunków usta potrafią układać również strofy pieśni. Twoja subtelna złota dusza błądzi między namiętnością i poezją.”Oscar Wilde do swego przyjaciela, lorda Alfreda Douglasa. (tłum. Anna Kruczkowska)
Alfreda
Żeńska forma imienia -> Alfred. ZDROBNIENIA: Alfa, Freda, Fredka, Fredzia. OBCE FORMY: Alfreda, Alveradis (łac.), Alfrede (fr.), Albrada, Alfrada, Älfrida, Elfriede (niem.), Alfreda (ogólnie przyj. forma).
ZNANE POSTACIE:
Alfreda Zachorowska, ekonomistka pol. (ur. 1940).
Alicja
Angielskie zdrobnienie niemieckiego imienia Adelheid (Adelajda). Oznacza: niewiasta o szlachetnym obliczu i usposobieniu. Możliwe również, że pochodzi od gr. słowa aletheia (pisanego alitia) – prawda. ZDROBNIENIA: Ala, Alka, Alusia. OBCE FORMY: Alicia (łac.), Alice, Alyce, Alis (ang.), Alica, Alicija (chorw.), Alice (czes.), Alice, Alix (fr.), Alicia (hiszp.), Alicija (mac.), Alice (niem.), Alicija (ros., serb., słoweń.), Alice (wł.).
ZNANE POSTACIE:
Alice Christiana Gertrude Menell, poetka ang. (ur. 1847). Alicja Dominikna Dorabialska, fizykochemiczka pol., autorka pamiętnika Jeszcze jedno życie (14 X 1897–7 VIII 1975). Alicja Markova, właśc. Lilina Alicia Marks, ang. tancerka baletowa (ur. 1 XII 1910). Alicia Alonso, kub. balerina (ur. 21 XII 1921). Alicja Kusińska, ekonomistka pol. (ur. 1934). Alicja Helman, pol. publicystka i historyk filmowy (ur. 19 V 1935). Alicja Boniuszko, pol. tancerka, choreografka (ur. 16 X 1937). Alicja Majewska, pol. piosenkarka (ur. 1948). Alicja Grześkowiak, polityk, b. marszałek Senatu (ur. 10 VI 1941). Alice Walker, pisarka amer. (ur. 9 II 1944). Jodie Foster (Alicia Foster), amer. aktorka i reżyserka filmowa (ur. 19 XI 1962). Alicja Resich-Modlińska, dziennikarka. Alicja Bachleda-Curuś, aktorka pol. (ur. 1983).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Alicja, bohaterka książek dla dzieci Alicja w krainie czarów (1865) i Po drugiej stronie lustra (1872) L. Carrolla. Alicja z dramatu Taniec śmierci A. Strindberga. Alisia z powieści P. Gojawiczyńskiej Dziewczęta z Nowolipek (1935).
NA EKRANIE:
Film Alicja w krainie czarów w reż. W. Sterlinga (1972), w roli gł. Fiona Fullerton.
AFORYZM:
Miała pecha pani Ala,Wciąż trafiała na brutala,A gdy trafił się ktoś miły,To przeważnie nie miał siły.Bogusław Chmielarczyk
W POEZJI:
Zawsze ją los wtrąca w kolisko przygód: dzieckiemwypada z kołyski lub wózka;młodą dziewczynę później zwabia do mieszkaniaw celach haniebnych okropna Francuzka.Jeśli pobożna, mdleje zwykle w kościele, w niedzielę;w ogóle mdleje często, chętnie i zawsze bez szkody.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Alicja”
LISTY:
„To oznacza ty, a my oznacza mnie i jesteśmy szczęśliwe jak nikt.”Gertruda Stein do swej wiernej przyjaciółki Alice B. Toklas
Alida
Skrócona forma niemieckiego imienia Adelheid.
Alina
Pochodzi od bardzo popularnego (zwłaszcza w XVI w.) imienia Helena, Halena (czeskiej formy Alena) lub im. Adelina (skrót od Adelajda). Oznacza: ta, która zachęca do działania. ZDROBNIENIA: Ala, Alinka, Alka, Alunia. INNE FORMY: Alena, Halina, Helina. OBCE FORMY: Alina, Aline, Alena (ogólnie przyj. forma).
NAZWISKA:
Alinowski, Alkiewicz, Allina.
PATRONKA:
Św. Alina (Alena) z Forest. Przyjęła chrzest bez wiedzy rodziców, ci zaś sprowadzili ją siłą do domu i umieścili w więzieniu. Zmarła na skutek rany zadanej przez strażnika. Patronka chorób oczu. (Wspomnienia 17 czerwca).Św. Alina (Adelina) z Martain, siostra św. Witalisa z Savigny. (Wspomnienie 20 października).
ZNANE POSTACIE:
Alina Świderska, pisarka pol. (13 I 1875–12 I 1963). Alina Janowska, aktorka pol. (ur. 16 IV 1923). Alina Szapocznikow, pol. rzeźbiarka (1926–1973). Alina Szala, filolog pol. (ur. 1927). Alina Witkowska, historyk literat. pol. (ur. 1928). Alina Pieńkowska, pol. polityk (ur. 1952). Elżbieta Alina Hałas, socjolog pol. (ur. 1954).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Alina, siostra Balladyny z dramatu J. Słowackiego. Alinka z Szczenięcych lat M. Wańkowicza. Alina Fajtówna z powieści J. Parandowskiego Niebo w płomieniach (1936). Alina Nałęcz z Kroniki wypadków miłosnych T. Konwickiego (1974). Alina z powieści R. Bratnego Kolumbowie. Rocznik 20 (1957). Alinka ze Szczenięcych lat M. Wańkowicza.
NA EKRANIE:
Ekranizacja Kroniki wypadków miłosnych w reż. A. Wajdy (1985), rolę Aliny Nałęcz odtwarzała Paulina Młynarska. Serial telewizyjny Kolumbowie. Rocznik 20 w reż. J. Morgensterna (1970).
AFORYZM:
Jeśli pójdziesz do AlinyWyjdziesz blady albo siny.Bogusław Chmielarczyk
W POEZJI:
Rozkwita jak róża, nieraz jest córką stróża, w kapeluszu,co oczy zadumą ocienia,i wygląda jej czasami anioł, a czasem chyba samkusiciel zza ramienia.Stuka na maszynie szybko, z szelestem przewraca fioletowekalki i białe bibułki(...)na szefa ani spojrzy; śmieje się z koncypienta i jego substytuta; czeka na – królewicza.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Alina”
Alkmena
Imię z gr. mit., pochodzące od legendarnej Alkmeny, matki Heraklesa, którą uwiódł Zeus, przybrawszy postać jej męża.
MITOLOGIA:
Alkmena z mitologii greckiej, małżonka Amfitriona. Za sprawą zakochanego w niej Zeusa stała się matką największego herosa gr., Heraklesa. Zwano ją matką Heraklidów, czyli potomków Heraklesa, za których podawali się Dorowie.
Alma
Pochodzenia łacińskiego, oznacza: karmiąca, żyzna. Imię to, nadawane w starożytnym Rzymie wielu boginiom, przetrwało do dziś w nazwie wyższej uczelni – Alma Mater (matka żywicielka).
ZNANE POSTACIE:
Alma Mahler, Alma Maria Schinler, austr. pianistka i kompozytorka (31 VIII 1879–11 XII 1964).
Almeida
Pochodzenia łacińskiego, oznacza: karmiąca, żyzna.
Alodia
Pochodzenia łacińskiego, oznacza: właścicielka majątku lub dziedziczka. INNE FORMY: Alodija, Elodia, Elodie. Forma męska: Alodiusz.
PATRONKA:
Św. Alodia i Nunila (Nunita), święte te wspomina się razem, gdyż złączyły je więzy krwi i męczeństwa. Pochodziły z Hiszpanii. Ich ojciec był muzułmaninem, a matka chrześcijanką. Obie siostry nie wyrzekły się swej wiary, gdy zgodnie z dekretem emira Kordoby stanęły przed muzułmańskim sędzią. Ścięto je w 851 roku. (Wspomnienie 22 października).
ZNANE POSTACIE:
Alodia Kawecka-Gryczowa, historyk kultury staropolskiej, bibliotekarka (11 VIII 1903–16 VI 1990).
Alodiusz
Męska forma imienia -> Alodia.
Alojza
Żeńska forma imienia -> Alojzy. ZDROBNIENIA: Alosia, Losia. INNE FORMY: Alojzja, Alozja. OBCE FORMY: Aloisia (łac.), Aloisa, Aloysia (ang.), Alojzija (chorw.), Aloisie, Alojzie (czes.), Louise (fr.), Aloisia, Alwisa (niem.), Aloiza (ros.), Alojzija (serb., słoweń.).
ZNANE POSTACIE:
Alojza Ostrogorska, młodziutka żona starego hetmana Jana Chodkiewicza.
Alojzy
Pochodzenia staroniemieckiego, od słów: al (cały) i wisi (mądry). Oznacza: osoba ogromnej mądrości, wszystkowiedząca. We Francji imię to przyjęło formę Louis (od Clodowich), będące odpowiednikiem polskiego imienia Ludwik. W Polsce imię Alojzy spotykane jest od XVIII wieku jako Alojz, Alojzy, Alojzeczek, Lojzy. ZDROBNIENIA: Aloś, Alojzek, Alozik, Loiś, Lojzek, Lojzik, Losiek. OBCE FORMY: Aloisius, Aloysius (łac.), Aloys, Aloysius (ang.), Alojz, Alojzije, Lojze (chorw.), Alois, Alojz (czes.), Aloyse, Louis (fr.), Aloisio (hiszp.), Alojzo (mac.), Alois, Aloisius, Aloys, Aloysius (niem.), Alojzij (ros.), Alojz (serb.), Alojz, Alojzij, Lojze (słoweń.), Aloisio, Aluigi, Luigi (wł.). Forma żeńska: Alojza, Alojzja.
PATRON:
Święty Alojzy Gonzaga, urodzony w Castiglione. Był najstarszym synem Ferranta, księcia Lombardii. Zrzekł się swych pierworodnych praw do księstwa i wstąpił do Zakonu Jezuitów. Zmarł, pomagając chorym w czasie wielkiej epidemii w Rzymie, w 1591 r., w wieku zaledwie 23 lat. Jest patronem studiującej młodzieży katolickiej. (Wspomnienie 21 czerwca).Bł. Alojzy Orione, kapłan, żył w latach 1872–1940. Założył zakony: Synów Bożej Opatrzności (orionistów), Małych Misjonarek Miłości (orionistek) i Pustelników od Bożej Miłości. Jego beatyfikacji dokonał Jan Paweł II. (Wspomnienie 12 marca).
ZNANE POSTACIE:
Alojzy Olsiński, filolog pol. (ur. 1770). Alojzy Feliński, pol. dramatopisarz i poeta, sekretarz T. Kościuszki (1771–23 II 1820). Alojzy Fortunat Żółkowski, aktor pol. (1777–1822). Alojzy Prosper Biernacki, pionier postępu roln. w Polsce (21 VI 1778–8 IX 1884). Alois Alzheimer, neuropatolog niem. (ur. 1864). Alojzy Sroga, pisarz pol. (ur. 1927). Alojzy Orszulik, pol. biskup (ur. 1928). Alojzy Andrzej Łuczak, pisarz pol. (ur. 12 VI 1930). Alojzy Drożdż, ks., teolog pol. (ur. 1950).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Alojzy Kaniowski z powieści Płomienie S. Brzozowskiego (1908). Alojzy Gżegżółek z Teatrzyku „Zielona Gęś” K.I. Gałczyńskiego.
PRZYSLOWIA:
Dzień świętego Aloizegoprzyczynia wina dobrego.
Amadea
Żeńska forma imienia -> Amadeusz. Polskim odpowiednikiem jest Bogumiła. ZDROBNIENIA: Dea. OBCE FORMY: Amadea (ogólnie przyj. forma), Amadeja, (chorw.), Amedea (wł.).
Amadeusz
Pochodzenia łacińskiego, od imienia Amadeus (kochany przez Boga lub kochający Boga), popularne szczególnie w czasach średniowiecza. Polskim odpowiednikiem jest Bogumił, notowane również jako Amadaj, Amadej, Hamadej, Hamadziej, Madej. ZDROBNIENIA: Deuś. INNE FORMY: Amadej, Hamadaj, Hamadej, Homadziej. OBCE FORMY: Amadeus (ogólnie przyj. forma), Amédée (fr.), Amadeo, Amadis (hiszp.), Amadej (mac., ros., serb.), Amad, Amadeus (słoweń.), Amadeo, Amadigi, Amedeo (wł.). Forma żeńska: Amadea.
PATRON:
Św. Amadeusz z Lozanny, syn bł. Amadeusza z Auterive we Francji. Był przełożonym opactwa cystersów Hautecombe, potem został biskupem Lozanny. Jeden z najlepszych kaznodziejów swoich czasów. (Wspomnienie 27 sierpnia).Św. Amadeusz IX Sabaudzki, opiekun biednych. Syn Ludwika, księcia Sabaudii. Zasłynął z pobożności i jałmużnictwa. (Wspomnienie 30 marca).
ZNANE POSTACIE:
Amadeusz V Wielki, twórca potęgi rodu sabaudzkiego (4 IX 1249–16 X 1323). Wolfgang Amadeus Mozart, austr. kompozytor (27 I 1756–5 XII 1791). Amadeo Avogadro di Quaregna, wł. fizyk, jeden z twórców podstaw atomistycznej teorii materii (9 VIII 1776–9 VII 1856). Ernst Theodor Amadeus Hoffmann, niem. kompozytor i pisarz (24 I 1776–25 VI 1822). Amadeusz I , król Hiszpanii (30 V 1845–18 I 1890). Pehr Daniel Amadeus Atterbom, szw. pisarz (19 I 1790–21 VIII 1855). Amadeo Modigliani, malarz wł. (12 VII 1884–24 I 1920).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Cztery księgi o cnotliwym kawalerze Amadisie z Walii G.R. de Montalvo. Amadeusz Fleurissoire z powieści Lochy Watykanu A. Gide’a (1914).
NA EKRANIE:
Amadeusz, film o życiu Mozarta w reżyserii M. Formana (1984).

Horoskopy zodiakalne

Horoskopy alternatywne oraz symbolika