Czy kawa zbożowa jest zdrowa? Konkretna grupa powinna wyeliminować ją z diety

Czy kawa zbożowa jest zdrowa? Napój, który cieszył się ogromną popularnością w czasach PRL-u zwłaszcza jako dodatek do śniadania, ma do zaoferowania sporo cennych właściwości. Powstaje w trakcie procesu prażenia zbóż i to do nich dodawane są różne składniki mające wpływ na ostateczny smak kawy. Oprócz żyta, jęczmienia, orkiszu czy prosa może zawierać cykorię, burak cukrowy karmel, łubin, wanilię, głóg czy przyprawy korzenne.

I to właśnie cała ta mieszanka sprawia, że zbożowy napój ma wiele cennych dla zdrowia właściwości. Chodzi przede wszystkim o dużą zawartość błonnika, który działa pozytywnie na prawidłową pracę jelit, zapobiega zaparciom i zgadze. Dzięki systematycznemu piciu kawy zbożowej możemy też obniżyć poziom "złego" cholesterolu czy usprawnić wydalanie żółci.

Kawa zbożowa to również eliksir pełen naturalnych antyoksydantów, czyli polifenoli. A te, jak wiadomo, spowalniają proces starzenia się organizmu. Zbożowa kawa jest też źródłem mikroelementów takich jak magnez, cynk, fosfor, potas i selen. Zawiera też witaminy z grupy B.

W cykorii znajduje się natomiast inulina, która jest naturalnym prebiotykiem. Co więcej, kawa zbożowa nie zawiera kofeiny i tym samym nie działa drażniąco na błonę śluzową żołądka.

Kawa zbożowa jest też sprzymierzeńcem osób chcących zgubić nadprogramowe kilogramy. Napój ma niewiele kalorii, bo 4 kcal na 100 ml produktu.

Zobacz też: Rozrusza jelita i nie spowoduje refluksu. Zaparz do śniadania zamiast kawy

Napój można przygotować na trzy sposoby. Na sklepowych półkach znajdziemy kawę rozpuszczalną w proszku lub granulkach, kawę w torebkach do zaparzania i do gotowania. Zazwyczaj żadna z nich nie zawiera sztucznych barwników i konserwantów. Pomimo tego lepiej dokładnie sprawdzać etykiety. Warto też pamiętać, że najzdrowsza kawa zbożowa to ta w sypkiej formie, przeznaczona do gotowania. Należy zalać ją wrzątkiem i gotować przez 5 minut, a następnie przecedzić.

Chociaż kawa zbożowa jest zdrowa i ma wiele korzystnych właściwości, to nie każdy powinien uwzględniać ją w codziennej diecie.

Ze względu na to, że jest produktem pochodzącym ze zbóż poddanych obróbce termicznej, ma wysoki indeks glikemiczny. Dlatego też nie jest zalecana osobom, które chorują na cukrzycę. Oprócz tego kawa zbożowa zawiera gluten, dlatego też nie jest wskazana dla osób cierpiących na celiakię. Zamiast kawy zbożowej, osoby cierpiące na nietolerancję glutenu lub wspomnianą celiakię, mogą wybrać tzw. kawę żołędziówkę (bezglutenową).

Zobacz też: Najgorsza pora na picie kawy. Wtedy lepiej unikać "małej czarnej"

Instytut Żywności i Żywienia w 2017 roku wykonał badanie "Kawa zbożowa jako źródło akryloamidu w diecie". Substancja powstaje w wyniku reakcji Maillarda w trakcie smażenia i pieczenia niektórych produktów spożywczych, np. podczas smażenia ziemniaków czy ryb, jak i grillowania mięsa. Początkowo uważano, że powstaje on zwłaszcza w produktach ziemniaczanych takich jak chipsy i frytki oraz zbożowych (pieczywo chrupkie i świeże, płatki śniadaniowe, krakersy, tosty). Obecnie wiadomo, że źródłem akryloamidu mogą być też kawa zbożowa, kawa rozpuszczalna i palona, kakao, czekolada, prażone orzechy i migdały, suszone owoce, a nawet suszone i palone liście herbaty (zwłaszcza zielonej).

Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem uznała, że substancja ta prawdopodobnie działa rakotwórczo. W badaniu Instytutu Żywności i Żywienia podano, że kawa zbożowa może być istotnym źródłem akryloamidu. Szczególnie gdy jest regularnie spożywana w większych ilościach.

Różne badania wykonane w Europie i na świecie wskazują, że zawartość akryloamidu w żywności może się wahać zarówno od poniżej 10 µg/kg do ok. 2000 µg/kg, w zależności od produktu.

"W niektórych przypadkach, głównie w chipsach ziemniaczanych oraz kawie zbożowej, wartości dla pojedynczych produktów mogą być znacznie wyższe, osiągając nawet 8000 µg/kg w kawie zbożowej z dodatkiem prażonej cykorii" - czytamy na stronie Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej.

Jak zatem podchodzić do tematu kawy zbożowej? Na pewno można ją pić, ale w tym wszystkim zachować umiar.

Jednym z najbardziej istotnych źródeł akryloamidu w polskiej diecie jest bowiem nie kawa zbożowa, a pieczywo - produkt z grupy o najniższej zawartości tego związku.

"Może ono dostarczać nawet do 50 proc. jego całkowitego pobrania z pożywieniem w populacji osób dorosłych. Jest to związane z powszechnością i częstością spożywania pieczywa w naszym kraju" - czytamy na stronie.

Dopiero na kolejnym miejscu wśród produktów dostarczających akryloamid są chipsy ziemniaczane i smażone frytki oraz kawy: palona, rozpuszczalna i zbożowa (w mniejszym stopniu). Jak podaje NCEŻ, znacznie mniejsze znaczenie mają pozostałe produkty takie jak płatki śniadaniowe czy przekąski zbożowe.

***

Źródło:

1. Taka kawa to naturalny prebiotyk. Ma mnóstwo cynku i witamin, nie ma kofeiny (zdrowie.interia.pl/diety/news-taka-kawa-to-naturalny-prebiotyk-ma-mnostwo-cynku-i-witamin-,nId,6599616),
2. Kawa zbożowa i jej właściwości (przyjacielekawy.pl/blog/kawa-zbozowa-i-jej-wlasciwosci/),
3. Iwona Gielecińska, Akryloamid w żywności - czy jest się czego obawiać? (ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/akryloamid-w-zywnosci-czy-jest-sie-czego-obawiac)