Niesamowity grzyb rodem z wioski Smerfów. Jadalny modrzak gratką dla grzybiarzy
Oprac.: Martyna Bednarczyk
Nie da się bez emocji przejść obok intensywnie niebieskiego grzyba, którego nietypowa barwa już z daleka ściąga wzrok. Piaskowiec modrzak zdaje się gatunkiem wyciągniętym wprost z bajki o Smerfach. Ze względu na kolor część ludzi ma wątpliwości co do jego zdatności do spożycia. Rozwiewając wątpliwości, wyjaśniamy kwestie związane z jego jadalnością oraz terminami i miejscami wyrastania.
Spis treści:
Nietypowy wygląd piaskowca modrzaka
Obok takiego znaleziska zdecydowanie nie da się przejść obojętnie. Piaskowiec modrzak od lata zwraca uwagę grzybiarzy przeczesujących polskie lasy wzdłuż i wszerz. Gatunek zyskał wiele ciekawych nazw, wśród których prym wiodą m.in.: siniaczek, siny grzybek, granatek, a także grzyb piaskowy.
Zwyczajowo określa się go także podgrzybkiem zajączkiem. Piaskowiec modrzak zalicza się do rodziny piaskowcowatych. Grzyb jest stosunkowo rzadki, przez co wpisano go na Czerwoną listę roślin i grzybów Polski, jako gatunek potencjalnie zagrożony. Co ważne, nie jest on obecnie objęty ochroną. Nie ma zakazu ograniczającego jego zbieranie, a także nic nie stoi na przeszkodzie, by dopuszczać go do obrotu handlowego lub produkcji przetworów.
Dlaczego piaskowiec staje się niebieski?
Na pierwszy rzut oka piaskowiec przypomina borowika. Posiada jasnożółty kapelusz o zamszowej powierzchni. U starszych okazów widoczne są dość wyraźne pęknięcia. Pod kapeluszem z łatwością dostrzeżemy jasne rurki, różniące się barwą od pozostałych części grzyba. Trzon przybiera dokładnie taki sam kolor, jak kapelusz, a z czasem jego wnętrze pustoszeje.
Piaskowiec modrzak ma jedną niezwykle charakterystyczną cechę, przez którą trudno będzie pomylić go z jakimkolwiek innym. Wystarczy nawet delikatne dotknięcie, przekrojenie go lub inne uszkodzenie mechanicznie, by w okamgnieniu zmienił kolor na intensywnie niebieski. Choć wiele grzybów także nieco zmienia barwę w takiej sytuacji, u tego gatunki zjawisko jest niezwykle spektakularne.
Gdzie i kiedy znaleźć niebieski grzyb?
Zachęceni historiami i możliwości znalezienia tak wyjątkowego okazu grzybiarze często zastanawiają się, gdzie udać się w jego poszukiwaniu. Wystarczy dokładnie przyjrzeć się nazwie grzyba, by odkryć, że najczęściej wyrasta na piaskach. Bez trudu spotkamy go w lasach liściastych oraz mieszanych. Chętnie pojawia się w okolicy sosen, buków, brzóz oraz dębów. Pierwsze okazy nieśmiało wyglądają zza traw już w czerwcu, ale ich prawdziwy wysyp przypada na okres między sierpniem a październikiem. Sprzyjające jesienne warunki pozwolą szczęśliwcom włożyć je do koszyka nawet w listopadzie.
Piaskowiec modrzak - właściwości zdrowotne
Grzyby zalicza się do kategorii żywności funkcjonalnej. Co to oznacza? W praktyce ma to związek z potwierdzeniem licznymi badaniami oraz obserwacjami ich pozytywnego wpływu na organizm. Piaskowiec modrzak jest niezwykle bogatym źródłem cennych składników odżywczych. Specjaliści zwracają uwagę przede wszystkim na obecność:
- białka,
- błonnika,
- węglowodanów,
- witamin z grupy B,
- witaminy C,
- witaminy D,
- witaminy E.
Owocniki modrzaka uznaje się za świetne i zdrowe uzupełnienie diety wegańskiej oraz wegetariańskiej. Grzyb składa się przede wszystkim z białka oraz wody, przez co wyjątkowo szybko syci i odżywia, ale wcale nie tuczy. Z tego względu dietetycy doradzają włączenie go do jadłospisu przez osoby zmagające się z nadprogramowymi kilogramami.
Kulinarne eksperymenty z grzybem w roli głównej
Niebieski kolor modrzaka sprawia, że część osób natychmiastowo uznaje go za gatunek niejadalny. Przybieranie tej żywej barwy jest jednak wyłącznie mechanizmem obronnym gatunku, który w ten sposób chroni się przed zwierzętami. Piaskowiec modrzak zdecydowanie zalicza się do grzybów jadalnych, cenionych nie tylko za smak, ale także aromat. Warto mieć na uwadze, że odcień niebieskiego znika tuż po poddaniu go obróbce termicznej.
Zanim zabierzemy się za wypróbowanie potencjału piaskowca modrzaka w kuchni, zacznijmy od dokładnego oczyszczenia go pod wodą. Słodkawy posmak grzyba sprawia, że świetnie odnajduje się w daniach smażonych, a także jako składnik sosów podawanych do placków ziemniaczanych i potraw mięsnych. Nic nie stoi na przeszkodzie, by dodać go do zup, jajecznicy lub omletów.
Sprawdź również:
