Babcine rarytasy: Dlaczego są tak zdrowe?
Kuchnia włoska i grecka na dobre zagościły w naszych domach, coraz chętniej przygotowujemy też specjały azjatyckie, a nawet afrykańskie. Mimo to wciąż sięgamy pamięcią do tradycyjnych potraw, gotowanych przez nasze mamy i babcie. Domowy rosół z kury, wątróbka, drobiowa galaretka czy żurek nie tylko kojarzą się ze smakiem dzieciństwa, ale są też korzystne dla naszego organizmu. W czym tkwi ich zdrowotny sekret? Które tradycyjne potrawy powinny na nowo zagościć na naszych stołach?
Ta najpopularniejsza polska zupa do dziś króluje na naszych stołach. Rosół jest polecany osobom osłabionym i przeziębionym – szybko rozgrzewa, dostarcza wartościowych składników odżywczych, jest sycący, ale wbrew pozorom nie tuczy. Jego właściwości doceniają zarówno dietetycy, jak i lekarze. Japońscy naukowcy potwierdzili, że rosół obniża ciśnienie – kolagen występujący w drobiowych nóżkach zapobiega zwężaniu tętnic. Bulion na bazie warzyw i przypraw dostarcza z kolei do organizmu wielu cennych składników odżywczych, które pobudzają układ odpornościowy i chronią przed infekcjami.
Szczaw od dawna jest wykorzystywany w ziołolecznictwie, a zupa na jego bazie jest smaczna i lekkostrawna. Posiada też właściwości lecznicze – działa kojąco na układ pokarmowy, zwalcza biegunkę i poprawia apetyt. Szczaw ma też działanie przeciwbakteryjne i grzybobójcze. Napary na bazie tego zioła wykorzystywano jako lek na kaszel i infekcje górnych dróg oddechowych.
Surówka z kiszonej kapusty była częstym dodatkiem do obiadów. Nic dziwnego – jest naturalnym antybiotykiem regulującym pracę układu trawiennego. Zawiera bardzo dużo witaminy C, który poprawia odporność, a występujący w niej kwas mlekowy oczyszcza przewód pokarmowy z gnilnych bakterii, jednocześnie zapewniając warunki do rozwoju pożytecznych bakterii jelitowych. Kiszona kapusta jest też bogatym źródłem wapnia i potasu, który wspiera układ sercowo-naczyniowy.
Drobiowa wątróbka to rarytas, który uporczywie był przyrządzany dzieciom jako niezwykle zdrowy i odżywczy przysmak, często w wersji duszonej, w sosie i z cebulką. Mimo że najmłodsi często nie przepadają za wątróbką, warto się do niej przekonać, bo jest bogatym źródłem witamin i minerałów. Zawiera duże ilości witaminy A, która wspiera narząd wzroku, zapobiega kurzej ślepocie i innym chorobom oczu. Z kolei występujące w podrobach witaminy z grupy B korzystnie wpływają na układ nerwowy, pomagają zwalczyć stres, a nawet przyspieszają metabolizm. Wątróbka jest też bogata w żelazo, które pozwala zapobiegać i leczyć anemię, a także niezbędny dla przyszłych mam kwas foliowy.
Staropolska zupa przyrządzana na zakwasie z mąki żytniej lub chleba gościła na naszych stołach nie tylko w trakcie Wielkanocy. I słusznie, ponieważ żurek jest bardzo zdrowy dla naszego organizmu. To właśnie zakwas jest źródłem cennego białka oraz wielu witamin i minerałów. Stymuluje pracę wątroby i pęcherzyka żółciowego, odpowiada za równowagę kwasowo-zasadową organizmu, poprawia funkcjonowanie układu nerwowego, a także ułatwia przyswajanie wapnia i łagodzi objawy chorób układu pokarmowego oraz trawiennego. Dodawane do żurku jajka także są zdrowe – dostarczają cennych białek i tłuszczów, witamin A, D, E oraz z grupy B, a także magnezu, żelaza i sodu.
Galaretka drobiowa to przystawka, która od lat króluje na polskich stołach. Wbrew pozorom jest niskokaloryczna i bardzo zdrowa. Kolagen zawarty w kurzych nóżkach oraz żelatynie poprawia kondycję stawów, a także skóry (zapobiega powstawaniu zmarszczek), włosów i paznokci. Chroni też przed osteoporozą. Dodawane do galarety warzywa i przyprawy są bogate w witaminy i minerały, dzięki czemu przekąska dostarcza zbilansowanych składników odżywczych. Żelatyna przyspiesza z kolei metabolizm i poprawia trawienie.
Tradycyjny czerwony barszcz z uszkami to jedna z wigilijnych potraw. Na co dzień w wersji zabielanej jest podawany z ziemniakami. W obu przypadkach zupa dostarcza wielu ważnych składników odżywczych. Gotuje się ją z buraków i innych warzyw, czasem też grzybów. Swoje właściwości lecznicze zawdzięcza właśnie burakom, które są bogate w witaminę C, witaminy z grupy B, kwas foliowy oraz mangan. Zawierają one także antyoksydanty, które chronią komórki przed starzeniem się i nowotworami. Z kolei występujące w nich azotany obniżają ciśnienie krwi i chronią przed chorobami układu krążenia. Spożywanie barszczu z buraków zmniejsza też ryzyko cukrzycy. Zakwas buraczany dostarcza także cennych bakterii, które poprawiają pracę jelit i funkcjonowanie całego układu pokarmowego.
