Czy menopauza może zwiększać ryzyko choroby Alzheimera? Najnowsze badania szokują

Choroba Alzheimera przez lata była kojarzona głównie ze starością. Tymczasem już dziś wiemy, że zmiany w mózgu mogą zacząć się dekady wcześniej, często właśnie w czasie menopauzy. Statystyki są jednoznaczne: na chorobę Alzheimera choruje dwukrotnie więcej kobiet niż mężczyzn. Przez długi czas tłumaczono to dłuższą długością życia. Ale nowe badania pokazują, że to nie tylko kwestia wieku, ale także biologii i hormonów.

Estrogeny to nie tylko hormony płciowe. To także neuroprotekcyjny parasol, który wpływa na funkcje poznawcze, pamięć, nastrój, a nawet metabolizm mózgu. W czasie menopauzy poziom estrogenów gwałtownie spada, co może prowadzić do osłabienia tych mechanizmów ochronnych. Badania neuroobrazowe wykazują, że w okresie menopauzy zmniejsza się aktywność niektórych obszarów mózgu odpowiedzialnych za pamięć oraz tempo jego metabolizmu. To nie musi oznaczać choroby, ale może być momentem, w którym zaczynają się zmiany neurobiologiczne, zwiększające podatność na rozwój alzheimera.

Kanadyjski neurolog, psychiatra i epidemiolog dr Zahinoor Ismail od lat bada zależność między menopauzą a chorobami neurodegeneracyjnymi. W jego badaniach pojawia się kluczowe pojęcie prodromu - czyli fazy, która poprzedza klasyczne objawy alzheimera. Może trwać nawet kilkanaście lat i objawiać się m.in. rozdrażnieniem, rozkojarzeniem, trudnością w podejmowaniu decyzji. Dr Ismail podkreśla, że to właśnie w tym okresie, gdy zmiany są jeszcze subtelne, możliwe jest spowolnienie lub nawet zatrzymanie procesu neurodegeneracji. "Nie chodzi tylko o to, żeby leczyć chorobę, gdy się już pojawi. Chodzi o to, żeby ją zrozumieć, zanim się rozwinie" - mówi.

Zobacz także: Gryzienie ołówków chroni przed parkinsonem i alzheimerem? Naukowcy zaskoczeni

Na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi. Po pierwsze: estrogeny. Po drugie: różnice w genetyce, stylu życia, a także w obciążeniu emocjonalnym. Kobiety częściej żyją w przewlekłym stresie, opiekują się innymi, godzą kilka ról jednocześnie. Wszystko to odbija się na zdrowiu - także neurologicznym. Dodatkowo kobiecy mózg starzeje się inaczej niż męski. W okresie menopauzy pojawiają się zmiany metaboliczne, które mogą być "punktem zapalnym" dla późniejszych problemów z pamięcią.

Kobiety w czasie menopauzy często zauważają pogorszenie koncentracji, zapominanie drobnych rzeczy, trudności w skupieniu. To objawy, które bywają ignorowane. Często przypisujemy je zmęczeniu albo życiowemu chaosowi. A czasem są to właśnie pierwsze sygnały, że mózg domaga się uwagi. To moment, w którym warto zrobić badania, porozmawiać z lekarzem. Zamiast czekać na poważne objawy - działać wcześniej.

Zobacz także: Te funkcje mózgu pogarszają się bez pracy. Emeryt: "Czułem się zagubiony"

Temat hormonalnej terapii zastępczej wciąż wywołuje emocje. Ale coraz więcej badań sugeruje, że odpowiednio wdrożona, może pomóc nie tylko w złagodzeniu objawów menopauzy, ale także w ochronie funkcji poznawczych. Ważne jest "okno terapeutyczne" - czyli moment, w którym zaczynamy terapię. Im bliżej początku menopauzy, tym większe szanse, że HTZ przyniesie korzyści. Ale nie jest dla każdego. To decyzja, która wymaga konsultacji, badań i holistycznego podejścia do zdrowia.

Warto zadbać o sen i regularną regenerację - to właśnie wtedy mózg ma szansę się odbudować. Pomocna będzie też codzienna aktywność fizyczna, nawet krótki spacer może mieć korzystny wpływ na funkcje poznawcze. Istotne jest również ograniczenie stresu i danie sobie więcej przestrzeni na odpoczynek. Duże znaczenie ma dieta: najlepiej postawić na sposób odżywiania o działaniu przeciwzapalnym, bogaty w ryby, orzechy, warzywa i dobre tłuszcze, jak oliwa. I wreszcie - warto słuchać własnego ciała, nie bagatelizować sygnałów i reagować, zanim pojawią się poważniejsze problemy.

Zobacz także: Chcesz mieć bystry umysł na lata? Koniecznie wprowadź te produkty do diety!