Dlaczego sen jest kluczowy dla zdrowia?
Sen odgrywa bardzo ważną rolę w życiu człowieka. Pozytywnie wpływa na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu, a co za tym idzie i na nasze zdrowie. Zapewnia regenerację organizmu oraz równowagę psychiczną i fizyczną. Gdy się wysypiamy, mamy dobre samopoczucie, czujemy się wypoczęci, lepiej się koncentrujemy, częściej się uśmiechamy i jesteśmy pozytywnie nastawieni do życia. Niestety, ogarniający ludzkość pośpiech, nadmiar pracy i ciągły stres sprawiają, że śpimy coraz krócej. Brak snu zaburza pracę naszego mózgu, utrudnia logiczne myślenie i osłabia organizm. Niekorzystnie wpływa też na odporność i stan naszej skóry, może też prowadzić do wielu chorób. Dlaczego sen jest tak ważny dla naszego zdrowia? Czym grozi jego niedobór? Podpowiadamy.
Sen pozwala nam się zregenerować, a mózg w tym czasie porządkuje informacje zebrane w ciągu dnia. Zaburzenia snu przyczyniają się do przeciążenia mózgu, a w efekcie pogarszają procesy poznawcze. Jeżeli się nie wysypiamy, narażamy swój organizm na szereg czynników szkodliwych dla naszego zdrowia, m.in. zmęczenie, osłabienie, pogorszenie nastroju, utrudniona koncentracja. Regularny sen ma ogromny wpływ na układ odpornościowy. Podczas snu organizm produkuje największą ilość hormonów wzrostu oraz większość białek. Dzięki temu tworzą się specjalne komórki odpowiedzialne za naszą odporność. Osoby, które sypiają poniżej siedmiu godzin dziennie, są nawet trzykrotnie bardziej narażone na przeziębienie i wszelkie infekcje. Kłopoty ze snem odbijają się także na naszym wyglądzie, gdyż niekorzystnie wpływają na cerę i starzenie się skóry.
Ponadto brak snu może prowadzić do zaburzeń hormonalnych i powodować przyrost masy ciała. Lekarze i dietetycy zalecają, żeby spać przynajmniej osiem godzin dziennie. Osoby, które śpią krócej, mają podniesiony poziom greliny – hormonu pobudzającego apetyt. Są więc bardziej narażone na otyłość. Niedobory snu powodują większe ryzyko występowania chorób przewlekłych takich jak choroby serca, udar mózgu czy cukrzyca typu II. Długotrwała bezsenność niekorzystnie wpływa na nasze zdrowie psychiczne; osoby z zaburzeniami snu często popadają w depresję.
Żeby sen miał pozytywny wpływ na nasz organizm, należy zadbać o jego jakość. Bardzo ważny jest regularny tryb życia, zasypianie i wstawanie o takich samych porach. Duże znaczenie dla jakości snu ma również miejsce, w którym śpimy. Kolory w sypialni powinni być stonowane i neutralne. Warto również zadbać o dobry i wygodny materac. Pomieszczenie, w którym śpimy, zawsze powinno być przewietrzone. Bardzo ważna jest temperatura, jaka panuje w sypialni. Najbardziej odpowiednia to ok. 18 - 22 stopni Celsjusza. Na czas snu sypialnia powinna być zaciemniona, gdyż nawet najmniejsza ilość światła może zakłócić nasz sen. Bezpośrednio przed snem nie należy spożywać posiłków czy napojów energetyzujących. Kolację powinniśmy zjeść nie później niż cztery godziny przed położeniem się spać. Dobrze jest też zrezygnować z kawy lub herbaty po godzinie 16.
Aby nasz sen był zdrowy i efektywny powinniśmy ograniczyć nałogi – palenie papierosów czy spożywanie alkoholu. Łatwiej nam będzie zasnąć, jeżeli przed snem zrezygnujemy z korzystania z telefonu, tabletu czy oglądania telewizji. W tym czasie poleca się wykonywanie przed snem relaksujących czynności, takich jak ciepła kąpiel, słuchanie spokojnej muzyki, czytanie książki. Naturalnymi sposobami na poprawę jakości snu są szklanka ciepłego mleka, ziołowe herbatki (np. melisa lub rumianek) lub czekolada (zwiększa poziom serotoniny, która pomaga w zasypianiu).
Zapotrzebowanie na sen nie jest jednakowe u każdego człowieka. Jest to zależne m.in. od wieku, kondycji i trybu życia. Im jesteśmy starsi, tym mniej snu potrzebujemy. Noworodek musi spać po 14-17 godzin dziennie, między pierwszym a drugim rokiem życia czas ten redukuje się do 11-14 godzin. W wieku przedszkolnym (3-5 lat) dzieci śpią 10-13 godzin, a w wieku od 6 do 13 lat będzie to już 9-11 godzin. Nastolatki potrzebują 8-10 godzin na sen, a dorośli (18-64 lat) powinni poświęcić na niego 7-9 godzin. Osoby starsze wraz z wiekiem nie odczuwają już tak dużej potrzeby na sen i zazwyczaj wystarcza im spanie po 7-8 godzin. Warto podkreślić jeszcze raz, że zapotrzebowanie na sen to kwestia indywidualna. Nie powinno się jednak spać krócej niż 6 godzin, gdyż uniemożliwia to prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
