Roślinne nie zawsze oznacza zdrowe. Na te produkty uważaj podczas zakupów
"Chęć, by żyć zdrowo i dbać o środowisko zmienia sposób żywienia ludzi w całej Europie – i to jest wspaniałe – ale trzeba pamiętać, że diety roślinne bardzo różnią się od siebie i nie powinny być z automatu uważane za zdrowe" – zaznaczył dr Kremlin Wickramasinghe, szef Europejskiego Biura ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób Niezakaźnych WHO. Jak się okazuje, wiele roślinnych produktów dostępnych w sklepach zalicza się do ultra przetworzonej żywności. Jedzenie ich negatywnie wpływa na nasze zdrowie. Na jakie produkty należy szczególnie uważać?
Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyczne jest zdania, że zbilansowana dieta wegetariańska, a także dieta ściśle wegetariańska, nazywana także wegańską mogą w pełni zaspokajać zapotrzebowanie żywnościowe ludzi, a także korzystnie wpływać na ich zdrowie. Aspirujący wegetarianie - jeśli przemyślą i zaplanują swój jadłospis - nie muszą obawiać się, że z powodu odrzucenia mięsa będą czuć się gorzej.
Co więcej, badania wielokrotnie potwierdziły, że zbyt częste spożywanie mięsa, a także produktów pochodzenia odzwierzęcego, zwiększa ryzyko niektórych chorób (zwłaszcza chorób serca, cukrzycy, demencji).
Dieta oparta na pełnowartościowych produktach roślinnych może wzmocnić nasze zdrowie. Światowa Organizacja Zdrowia WHO zaznacza, że "diety roślinne o niskiej zawartości soli, tłuszczów nasyconych i cukrów zapewniają ochronę przed przedwczesną śmiertelnością". Dodaje również, że: "zdrowa dieta jest ważnym sposobem zapobiegania i kontrolowania chorób niezakaźnych, w tym chorób serca, raka, udaru mózgu i cukrzycy". Problem w tym, że nie wszystkie produkty pochodzenia roślinnego rzeczywiście są pełnowartościowe.
Na świecie systematycznie rośnie liczba osób, które decydują się na dietę wegetariańską lub wegańską. To oznacza, że rośnie również zapotrzebowanie na produkty roślinne. Producenci - dostrzegając popyt - poszerzają asortyment vege. Jednak szerokość oferty nie zawsze idzie w parze z podtrzymywaniem jakości. WHO w raporcie pod tytułem "Diety roślinne i ich wpływ na zdrowie, zrównoważony rozwój i środowisko" ostrzega, że roślinne produkty spożywcze - wbrew powszechnemu przekonaniu - nie zawsze są zdrowe.
Przeczytaj również: Dieta wegańska wyraźnie łagodzi objawy menopauzy
WHO zaznacza, że zdrowe dla nas są produkty nieprzetworzone. W związku z tym, jedząc świeże owoce i warzywa możemy mieć pewność, że w ich składzie nie znajdują się związki, które powinny wzbudzić nasz niepokój. Jednak już wszelakie wegańskie zamienniki jajek, mięsa czy nabiału, których smak, a czasami nawet wygląd, imituje niewegański pierwowzór, wcale nie muszą być zdrowe.
Wiele z tych roślinnych substytutów można zdefiniować jako ultra przetworzoną żywność (UPF). Żywność ta charakteryzuje się wysoką zawartością sodu, tłuszczów nasyconych i cukrów. Brak jej błonnika pokarmowego, witamin i minerałów znajdujących się w nieprzetworzonej żywności (w tym żywności pochodzenia zwierzęcego), a także minimalnie przetworzonej żywności pochodzenia roślinnego
Badania wykazały, że częste spożywanie żywności wysoko przetworzonej (UPF) negatywnie wpływa na nasze zdrowie. Może prowadzić do: nadwagi, otyłości i zagrożeń kardiometabolicznych takich jak: rak, cukrzyca, choroby układu krążenia.
Na te produkty uważaj. Są roślinne, ale niekoniecznie zdrowe
Diety roślinne w czasie ostatniej dekady uległy skomercjalizowaniu. Zielony znaczek "vege" wcale nie musi oznaczać pełnowartościowego produktu spożywczego, który dostarczy organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Podczas zakupów powinniśmy więc zwracać większą uwagę na skład żywności. Warto wybierać produkty nieprzetworzone lub przetworzone w niewielkim stopniu.
Jeszcze kilka lat temu dieta wegetariańska opierała się na warzywach, kaszach i strączkach. Gotowe produkty nie były popularnym rozwiązaniem, a w sklepach stanowiły rzadkość. W asortymencie niektórych sieci handlowych można było znaleźć co prawda produkty na bazie soi, oferta była jednak bardzo okrojona.
Obecnie w sklepach - nawet tych osiedlowych - nie brakuje najróżniejszych gotowych produktów roślinnych. Bez trudu znajdziemy substytuty mięsa: szynek, parówek, a także gotowe obiady wegańskie i wegetariańskie zamknięte w plastikowych opakowaniach.
"Sytuacja jest niepokojąca, ponieważ konsumenci są przekonani, że produkty na bazie roślin są zdrowe. W rzeczywistości nie zawsze tak nie jest" - tłumaczy ekspert WHO i zaznacza, że rozwiązać problem można jedynie poprzez zwiększanie świadomości konsumenckiej.
Powszechne jest kojarzenie diet roślinnych ze zdrowymi, pełnowartościowymi i minimalnie przetworzonymi pokarmami, takimi jak produkty pełnoziarniste, owoce i warzywa, rośliny strączkowe, orzechy i nasiona. Nowoczesne diety roślinne mogą jednak również obejmować żywność ultra przetworzoną. Możemy zaliczyć do niej przetworzone "mięsa" (w tym produkty sprzedawane jako wege kiełbasy, nuggetsy i burgery), napoje (na przykład "mleko" z migdałów i owsa) oraz "ser" i "jogurt" na bazie roślin
Zdrowa dieta roślinna: Należy wrócić do korzeni
Grupa wegan i wegetarian stale się powiększa. Ludzie decydują się wyeliminować z jadłospisu produkty pochodzenia zwierzęcego ze względów etycznych, często mając na uwadze dobrostan zwierząt i kondycję środowiska naturalnego.
WHO alarmuje: "przejście na dietę roślinną nie wystarczy, aby pozytywnie wpłynąć na zdrowie swoje oraz planety". Weganie i wegetarianie nie powinni wybierać dróg na skróty.
Osoby, które dopiero zamierzają zmienić dietę na roślinną, mogą modyfikować nawyki stopniowo, jednocześnie ucząc się kuchni wegańskiej lub wegetariańskiej opartej na produktach nieprzetworzonych - a więc takiej, która królowała jeszcze kilka lat temu. Jest to kuchnia bardziej czasochłonna i wymagająca, ale także bezpieczniejsza dla zdrowia i znacznie bardziej jakościowa.
***
Przeczytaj również:
5 zdrowych produktów za grosze! Mają zbawienny wpływ na organizm
Zobacz również:
