Znajdziesz je w polskich lasach. Zioła o magicznych właściwościach

Bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea L.), nazywany też bluszczykiem ziemnym, kurdybankiem lub obłożnikiem to gatunek rośliny, należący do rodziny jasnotowatych. Kurdybanek występuje w całej Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce jest rośliną pospolitą.

Kurdybanek osiąga wysokość 10–20 cm, zakwita w drugim roku życia i kwitnie od kwietnia do czerwca. Najbardziej lubi gleby bogate w składniki mineralne. Kurdybanek rośnie w lasach liściastych, w zaroślach, na łąkach i skrajach pól. Surowcem zielarskim jest jego ziele, zbierane w okresie kwitnienia rośliny i suszone w warunkach naturalnych.

Roślinę tę znali już doskonale dawni Słowianie, a ludy Germańskie ceniły ją za właściwości lecznicze. Wiązano z nią zresztą wiele przesądów - miała odpędzać czarownice i zapobiegać rzucaniu uroku na... krowy. Do dziś zresztą podawana jest jako pasza, zwiększająca mleczność tych zwierząt.

Surowiec kurdybanka zawiera:

• olejki eteryczne (pinokampfen, menton, pulegon, germakren, mircen)
• związki triterpenowe (w tym kwas oleanolowy i ursolowy)
• garbniki
• kwasy fenolowe (rozmarynowy, kawowy i ferulowey)
• seskwiterpeny (glachomafuran, glechomanolid)
• flawonoidy
• kwasy organiczne i sole mineralne.

Napary i odwary z kurdybanka zwiększają wydzielane soku żołądkowego i ułatwiają przepływ żółci, działają przeciwzapalnie i regenerująco na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Zioło to można stosować w leczeniu chorób wątroby i w kamicy żółciowej. Nasze babcie stosowały bluszczyk również w nieżytach dróg oddechowych, astmie, bólach żołądka, do przemywania ran i w chorobach skóry.

Wiosenne pędy bluszczyka mogą być spożywane w sałatkach czy innych potrawach.

Szczawik zajęczy (Oxalis acetosella L.) to gatunek rośliny z rodziny szczawikowatych. Roślina ta występuje w całej Europie, na Kaukazie, w Azji i obu Amerykach. W Polsce jest pospolita. Szczawik lubi miejsca zaciemnione, lasy liściaste i iglaste oraz zarośla. Preferuje żyzną glebę i kwaśne podłoże.

Szczawik zajęczy przypomina trochę koniczynę, kwitnie od maja do czerwca -  ma białe lub różowe, drobne kwiatuszki. Szczawik osiąga 8-15 cm wzrostu, jego liście mają kształt serca, zebrane są w trzy na jednej gałązce. Przy niepogodzie oraz w nocy listki zwijają się w rulony. Szczawik zajęczy jest rośliną miododajną - nektar znajduje się we wgłębieniu u podstawy płatków.

Surowcem zielarskim są liście oraz kwiatostan. Surowiec szczawika zawiera:

• karoten
• kwas askorbinowy
• tokoferole
• ksantofile
• rutyna
• flawonoidy
• antyoksydanty. 

Szczawik zajęczy używany był dawniej w lecznictwie jako odtrutka przy zatruciach arsenem i rtęcią, przy zaburzeniach menstruacji u kobiet, miażdżycy i krzywicy. Szczawik działa moczopędnie, może być stosowany na stłuczenia i rany oraz w stanach zapalnych dziąseł. Działa silnie przeciwgorączkowo. Szczawik przeciwdziała anemii, pobudza trawienie i metabolizm oraz oczyszcza krew. Z liści rośliny z powodzeniem przyrządzać można sałatki, zupy, a nawet napoje orzeźwiające.

UWAGA: Szczawika nie wolno spożywać przy chorobach nerek, dróg moczowych i gruźlicy. Duże dawki mogą mieć działanie toksyczne. 

Żywokost lekarski (Symphytum officinale L.), zwany również kosztywałem to gatunek rośliny wieloletniej, należący do rodziny ogórecznikowatych. Roślina występuje w Europie, Azji, na Syberii i w Ameryce Północnej. W Polsce jest rośliną pospolitą i rośnie w podmokłych lasach, na mokrych łąkach, w zaroślach. Lubi gleby żyzne i wilgotne.

Żywokost lekarski osiąga wysokość 50–100 cm. Ma fioletowopurpurowe, białe lub kremowe kwiatki i kwitnie od maja do czerwca, a czasem nawet do sierpnia lub września. Surowcem zielarskim jest korzeń.

Korzeń żywokostu zawiera:

• śluz
• polisacharydy
• alantoinę
• garbniki
• skrobię
• fruktany
• asparginę
• aminokwasy
• olejki eteryczne. 

W związku z zawartością alkaloidów zaliczany jest do roślin trujących.

Żywokost lekarski używany był przed laty w medycynie tradycyjnej. Ponieważ uznany został jednak za rośliną trującą, zaprzestano najpierw stosowania wewnętrznego, a w niektórych krajach również zewnętrznego! W Niemczech, Francji czy we Włoszech wciąż wyrabia się z tej rośliny maści, w Polsce wydano natomiast całkowity zakaz stosowania żywokostu w celach leczniczych. Wciąż podejmuje się wysiłki mające na celu wyhodowanie odmian żywokostu pozbawionych alkaloidów.

Wcześniej żywokost lekarski stosowano w chorobach żołądka i układu pokarmowego oraz stanach zapalnych. Zewnętrznie stosowany był do okładów i kataplazmów (rodzaj gorącego i wilgotnego okładu) oraz płukania jamy ustnej i gardła.

Korzeń żywokostu lub jego wyciągi przyspieszają procesy gojenia ran i oparzeń. Surowiec działa przeciwzapalnie i miejscowo zmiękczająco na uszkodzony naskórek.

WAŻNE: Zioła, podobnie jak leki, należy stosować zgodnie z zalecaniami lekarza lub farmaceuty. Wszystkie mogą mieć bowiem działania niepożądane. Zbieranie ziół w lesie na własne potrzeby nie wymaga niczyjej zgody i jest legalne (ustawa o lasach w art. 27.). Wcześniej należy się jednak upewnić, że roślina nie znajduje się na liście roślin chronionych.

Zobacz również: 

Zerwij, dodaj miód i gotuj trzy minuty. Eliksir na zdrowie