Czym jest szkaplerz? Jakie dary ze sobą niesie? Czy chroni przed piekłem?
Wedle karmelitańskiej legendy w XIII wieku Matka Boska złożyła obietnicę - kto nosić godnie będzie szkaplerz, ten uniknie ognia piekielnego. Łaska ta nie jest zarezerwowana jedynie dla zakonników. Także osoby świeckie mogą przyjąć na siebie przywilej i obowiązek noszenia szkaplerza. Czym jest dokładnie ten przedmiot? Kiedy pojawił się w historii? Jakie niesie ze sobą łaski?
Spis treści:
Co to jest szkaplerz?
Szkaplerz, który noszą najczęściej osoby świeckie, to dwa kawałki materiału połączone rzemieniem. Nosi się je w ten sposób, że jedna część materiału spoczywa na piersiach, a druga na plecach. W 1910 roku dekretem Piusa X uznano, że ta forma szkaplerza może być zastąpiona medalikiem szkaplerznym — z wizerunkiem Jezusa z Sercem Najświętszym na awersie i Matką Boską na rewersie.
Osoby zakonne noszą inną formę tego okrycia. Wersja zakonna to dwa płaty materiału z otworem na głowę, uszyte z tej samej tkaniny, co mnisi habit. Często przykrywa go peleryna z kapturem i płaszcz.
Szkaplerz nakłada się na wiernego podczas Obrzędu błogosławieństwa i nałożenia Szkaplerza, a może to uczynić jedynie członek jednego z zakonów karmelitów lub duchowny posiadający uprawnienie do tego nadane mu przez ten zakon. W trakcie przyjęcia do Bractwa Szkaplerznego nakłada się na wiernego obowiązek codziennego odmawiania modlitwy Maryjnej, zazwyczaj jest to Pod Twoją Obronę lub Witaj Królowo.
Święty Szymon Stock, Matka Boska i historia szkaplerza karmelitańskiego
Wedle średniowiecznej legendy przełożony generalny zakonu karmelitów św. Szymon Stock w 1251 roku doznał prywatnego objawienia. W tym widzeniu Najświętsza Maria Panna przekazała mu pierwszy szkaplerz, mający chronić jego i jego braci zakonnych.
"Przyjmij ten znak mojej szczególnej łaski i opieki dla twojego zakonu. Kto, umierając, będzie mieć na sobie ten szkaplerz, zostanie zachowany od ognia piekielnego. Jest to tarcza przeciwko wszelkim niebezpieczeństwom, rękojmia pokoju i znak mojej opieki" - tak wedle zapisów zwróciła się do św. Szymona Stocka Generała Zakonu Karmelitów Matka Boska 16 lipca. Zobacz również: Ile chrzestni powinni dać w kopercie na wesele?
W 1322 roku papież Jan XXII wydał Bullę Sobotnią, która rozszerzyła przywilej noszenia szkaplerza na wszystkich wiernych kościoła. Późniejsze badania dowiodły jednak, że taki dokument nigdy nie powstał. Wiele wskazuje więc na to, że legenda o zesłaniu i późniejszym uznaniu szkaplerza ma swoje źródła w zakonie karmelitów dopiero w końcówce XIV wieku. Jak dokładnie wyglądała prawda historyczna - dziś nie sposób dociec.
Karmelitańskie Bractwo Szkaplerzne zostało oficjalnie uznane i obdarzone przywilejami dopiero w 1530 roku przez papieża Klemensa VII, a od 1726 roku szkaplerz karmelitański został zatwierdzony jako jedna z form pobożności Maryjnej w całym Kościele.
Zobacz również: Chrzciny 2022. Ile włożyć do koperty?
Obowiązki i obietnice
Członkowie Bractwa Szkaplerznego przyjmują na siebie pewne obowiązki, ale zyskują też dostęp do świętych obietnic, które mają być nagrodą za swój pobożny wybór. Do obowiązków należą naśladowanie cnót Matki Boskiej, głoszenie jej czci, codzienna modlitwa i czynienie dobra bliźnim. Szkaplerz powinien też być noszony przez wiernego w dzień i w nocy.
Obietnicami dla noszących tę tkaninę lub medalik wiernych są specjalna opieka Matki Boskiej, zarówno nad duchem jak i ciałem, łączność duchowa z zakonem karmelickim i prawo udziału w obrzędach organizowanych przez ten zakon. Najważniejsze jest jednak to, że wierni, którzy przyjęli szkaplerz i zmarli, mając go na sobie, nie zaznają ognia piekielnego, mogą też liczyć na wybawienie z czyśćca w pierwszą sobotę po swojej śmierci.
