"Kobiecy" hormon chroni przed udarem i demencją. Najnowsze badania
Menstruacja jest naturalnym elementem kobiecego życia, świadczy o zdolności kobiety do wydawania potomstwa. Mimo to wiele z nas uważa ją za comiesięczną udrękę. Tymczasem najnowsze badania neurologów pokazują, że dłuższy okres miesiączkowania może zmniejszać ryzyko wstąpienia chorób małych naczyń mózgowych, a co za tym idzie także ryzyka udaru, demencji i upośledzenia funkcji poznawczych.
Spis treści:
Nowa broń w walce z demencją i udarem
27 września 2023 roku na łamach amerykańskiego czasopisma medycznego “Neurology" ukazał się artykuł podsumowujący badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wśród kobiet po menopauzie. Wynika z nich, że estrogen może zmniejszać ryzyko wystąpienia choroby małych naczyń mózgowych. Nowe badania pokazują, że kwestie takie jak ciąża i okres miesiączkowania w ciągu całego życia mają duże znaczenie dla zdrowia mózgu. Dzięki najnowszemu odkryciu możliwe będzie opracowanie nowych terapii hormonalnych, które pozwalałby na walkę z demencją i udarami.
CSVD: udar, otępienie, demencja
Choroba małych naczyń mózgowych (CSVD) to “termin opisujący niszczenie tkanki nerwowej spowodowane zmianami w śródbłonku drobnych naczyń mózgowych", co może być wywoływane między innymi przez uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych w mózgu. Jak przytaczają Marta Marek, Ewa Nawrocka-Laskus, Anna Laskus, Jerzy Walecki, Ewa Kluczewska w artykule “Choroby małych naczyń mózgowych — nazewnictwo i charakterystyka radiologiczna" - aż 30 proc. udarów niedokrwiennych mózgu jest wywoływanych przez CSVD. Choroba małych naczyń włosowatych wywołuje również otępienie, zaburzenia chodu, dysfunkcje zwieraczy, co często prowadzi do utraty samodzielności chorych, obniżenia nastroju, a nawet depresji. Badacze zwracają również uwagę na zależność pomiędzy wystąpieniem CSVD a zaburzeniami funkcji poznawczych i demencją.
Wcześniejsze badania pokazały, że ryzyko choroby małych naczyń mózgowych wzrasta po menopauzie, co jest łączone z gospodarką hormonalną organizmu.
Cytowany przez “Sciencie Daily" naukowiec podkreślił także, że do tej pory nie wiedziano, czy dłuższa ekspozycja na hormony przed menopauzą, sprawia, że mózg jest dłużej chroniony po klimakterium. Neurolodzy postanowili zbadać jak ciąża i długość okresu miesiączkowania wpływają na mózg.
Przebadano 9 tysięcy kobiet
W badaniach wzięło udział 9000 kobiet z Wielkiej Brytanii po menopauzie, których średnia wieku wynosiła 64 lata. Żadna z badanych nie borykała się z chorobą małych naczyń mózgowych, gdy rozpoczynano badania. Naukowcy zbadali mózgi uczestniczek pod kątem hiperintensywności zmian istoty białej - zmiany w istocie białej rozwijają się w mózgu wraz z wiekiem i stanowią rodzaj biomarkera - wskaźnika, który obrazuje stan mózgu. Im więcej hiperintensywnych zmian - tym gorszy stan mózgu. U kobiet biorących udział w badaniu, na początku nie stwierdzono hiperintensywności.
Uczestniczki odpowiadały na pytania dotyczące zdrowia reprodukcyjnego: daty pierwszej miesiączki, początku menopauzy, liczby ciąż, przyjmowania środków antykoncepcyjnych i terapii hormonalnych. W ten sposób obliczono, że średni czas ekspozycji kobiet na estrogen wynosi 40 lat.
Zobacz również: Ciążowe ciało: Od idealizacji i kompleksów po akceptację
Estrogen chroni mózg
Po uwzględnieniu czynników takich jak: wysokie ciśnienie krwi, palenie papierosów i wiek, naukowcy odkryli, że u kobiet, których organizmy w ciągu całego życia dłużej produkowały estrogen, zmiany w istocie białej, będące oznaką choroby małych naczyń mózgowych, były mniejsze.
Naukowcy zauważyli też, że przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych czy terapia hormonalna na wcześniejszych etapach życia, nie miały wpływu na zdrowie mózgu. W przeciwieństwie do liczby ciąż czy liczby lat, kiedy kobieta zdolna była do reprodukcji. Badacze doszli do wniosku, że obydwa te czynniki, niezależnie od siebie zmniejszają ryzyko wystąpienia CSVD.
Znaczenie odkrycia
Badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii w wielu wymiarach przynoszą wiele nowej i ważnej wiedzy. Dzięki nim naukowcy zyskali poważne przesłanki, by lecząc pacjentki zagrożone ryzykiem wystąpienia udarów, otępienia czy demencji, zwracali uwagę także na zdrowie i historię reprodukcyjną kobiet, bo wpływają one również na kondycję mózgu.
“Nasze badania pokazują kluczową rolę wpływu historii reprodukcji na kobiecy mózg [...]. Konieczne jest włączenie tych kwestii w zarządzanie zdrowiem mózgu u kobiet po menopauzie. Przyszłe badania powinny skupić się na opracowaniu lepszy terapii hormonalnych" - podsumowuje doktor Kevin Whittingstall.
Cały artykuł "Association of Cumulative Lifetime Exposure to Female Hormones With Cerebral Small Vessel Disease in Postmenopausal Women in the UK Biobank" dostępny jest na stronie internetowej czasopisma "Neurology".
Zobacz również: Niesamowite odkrycie polskich naukowców. 5 tysięcy razy skuteczniejsza broń w walce z alzheimerem
