To już potwierdzone. Do Polski po 100 latach powrócił jeden z najdroższych grzybów świata

Tricholoma matsutake w Polsce znany jako gąska sosnowa to gatunek grzyba występujący przede wszystkim w Euroazji. Od wieków znany i ceniony w krajach Dalekiego Wschodu. Jednak nie trzeba wyruszać w daleką podróż, aby móc delektować się jego smakiem. Jak się okazuje, można znaleźć go również w Beskidach. Po raz pierwszy (i ostatni) w źródła odnotowano pojawienie się grzyba w Gdańsku w 1921 r. Później na sto lat słuch o nim zaginął. W ubiegłym roku piękny okaz odnalazła jedna z mieszkanek Zawoi. Początkowo wielu nie wierzyło, że to gąska sosnowa.

W tym roku udało się odnaleźć kolejne okazy. W rozmowie z "Gazetą Wyborczą" grzyboznawca Wiesław Kamiński potwierdził autentyczność tego znaleziska. Wszystko skazuje na to, że matsutake zadomowił się w Beskidach.

W krajach Dalekiego Wschodu w dobrym tonie jest ofiarowywanie drogocennych i leczniczych roślin jako wyrazu wdzięczności. W Chinach jednym z bardzo prestiżowych prezentów jest inny rzadki grzyb — kordyceps. Koreańczycy w dowód uznania tradycyjnie wręczają czerwony żeń-szeń. Zaś Japończycy chętnie obdarowują się między innymi grzybami matsutake. Z tej przyczyny mieszkańcy kraju kwitnącej wiśni są skłonni zapłacić za kilogram gąski sosnowej nawet 2 tysiące dolarów, czyli w przeliczeniu na złotówki ponad 9 tysięcy! Cena zależy jednak od pory roku i pochodzenia. Japończycy najwyżej cenią rodzime grzyby. W Europie i Ameryce ich cena nie jest aż tak wygórowana, ale nadal np. w Stanach Zjednoczonych za kilogram suszonych grzybów trzeba zapłacić około 500 dolarów.

Zobacz również: Polacy ruszyli do lasów. Sierpniowe grzybobranie czas zacząć

Cena, jaką należy zapłacić, aby delektować się smakiem tricholoma matsutake sprawia, że jest to jeden z najdroższych grzybów świata. Co decyduje o jego wartości? Przede wszystkim jest to grzyb rzadki, a przez to wyjątkowo poszukiwany, ponadto nie da się go uprawiać, co oznacza, że dostępne są jedynie okazy rosnące dziko.

Koneserzy szczególnie cenią cynamonowy aromat gąski sosnowej, który utrzymuje się nawet po długim gotowaniu czy smażeniu. Matsutake można przyrządzać dokładnie w taki sam sposób, jak inne, tańsze grzyby. Świetnie sprawdza się w sosach, zupach, sauté. W Japonii z ich użyciem przygotowuje się specjalne danie — matsutake gohan. Opieńki sosnowe są wówczas gotowane z ryżem i bulionem dashi, dzięki czemu ich aromat doskonale przenika całą potrawę.

Specjaliści twierdzą, że grzyby należy oczyszczać wilgotnym ręcznikiem papierowym. Mycie w wodzie sprawia, że tracą one swoją wyjątkową teksturę. Właśnie z powodu ciekawego doznania, jakie zapewnia miąższ matsutake, zaleca się krojenie ich w duże kawałki. Dzięki temu lepiej wyczuwalny jest nie tylko smak, ale także faktura gąski sosnowej.

Zobacz również: Lasagne z warzywami i prawdziwkami

Japończycy od wieków przekonani są o leczniczych właściwościach niektórych grzybów. To właśnie tamtejsi naukowcy wykazali, że siedzunia sosnowego (grzyb także występuje w Polsce), należy zaliczyć do superfood. W medycynie dalekowschodniej także Tricholoma matsutake uznawana jest za grzyb leczniczy. Ma on zwiększać odporność i wykazywać działanie przeciwutleniające i przeciwrakowe. Trwają badania nad leczniczymi właściwościami wyciągu z gąski sosnowej.

Faktem jest, że gąska sosnowa zawiera witaminy z grupy B, które wspomagają układ immunologiczny, nerwowy, pracę serca oraz regulują poziom cukru we krwi. Matsutake są też źródłem potasu, selenu, miedzi i cynku. Grzyby mają w sobie także dużo błonnika pokarmowego, który wspomaga trawienie i pomaga pozbyć się problemów z zaparciami.

Zobacz również: Siedzuń sosnowy: Grzyb o nietypowym wyglądzie i prozdrowotnych właściwościach

Tricholoma matsutake w języku polskim ma kilka określeń, najbardziej popularne to gąska sosnowa, ale mówi się o niej także opieńka sosnowa lub prośnianka sosnowa. Grzyby przypominają młode borowiki lub opieńki. Mają brązowe, stożkowe, grube kapelusze o gładkiej powierzchni i brzegach zawiniętych ku trzonowi. Od spodu owocnika znajdują się drobne blaszki. Nóżki grzybów zwężają się ku górze, mają bulwiasty kształt i biało-brązowy kolor. Otacza je pierścień.

Jak sama nazwa wskazuje, gąska wybitnie kocha towarzystwo sosen. Słowo matsutake w języku japońskim oznacza "sosnowego grzyba". Dlatego gąski najlepiej szukać w lasach iglastych i pod sosnami właśnie. Znalezisko w Beskidach pokazuje, że już w drugiej połowie sierpnia warto wyglądać tych grzybów w runie leśnym, jednak ich największy wysyp ma miejsce jesienią. 

Zobacz również: Palce diabła coraz częściej pojawiają się w polskich lasach. "Wydzielają bardzo intensywny zapach padliny"  

Lista najcenniejszych grzybów świata nie jest długa. To zaledwie kilka gatunków, które w większości znaleźć można w polskich lasach. Obok matsutake znalazły się na liście najdroższych grzybów świata także trufle — najcenniejsze i najbardziej poszukiwane są okazy w kolorze białym, smardze jadalne, pieprzniki jadalne oraz kordyceps, o którym pisaliśmy jakiś czas temu w artykule: Kordyceps chiński. Grzyb o wyjątkowych właściwościach.