Piestrzenica kasztanowata - niebezpieczna imitacja smardza

Piestrzenica kasztanowata, zwana "babim uchem" to grzyb typowo kwietniowy. Nic więc dziwnego, że zawitał do polskich lasów. Z racji nadchodzącej majówki, Lasy Państwowe ostrzegają - choć majówkowy spacer po lesie to świetny sposób na spędzenie czasu, lepiej nie zbierać skarbów lasu. Zwłaszcza tych trujących.

Choć istnieją atlasy, które uważają spożywanie młodych owocników za bezpieczne, w Polsce piestrzenica kasztanowata jest oficjalnie uznawana za grzyb trujący. Mimo tego niektórzy dodają ją do potraw i zachwalają sobie jej smak. Takie eksperymenty kulinarne są jednak skrajnie niebezpiecznie oraz powszechnie odradzane.

Główka piestrzenicy kasztanowatej przypomina nieco ludzki mózg, ponieważ ma nieregularny, silnie pofałdowany, kulisty kształt. W zależności od warunków wzrostu może osiągać średnicę od 3 do nawet 12 cm. Najczęściej widuje się ciemnobrązowe piestrzenice, jednak czasami można mieć do czynienia również z odcieniami fioletu. Trzon ma krótki i nieregularny, nieznacznie zgrubiały od spodu w kolorze białawocielistym, podczas rozwoju nabiera fioletowoczerwonej barwy. Cała powierzchnia pokryta jest nieregularnymi wgłębieniami. Piestrzenicę możesz rozpoznać również po zapachu, który przypomina nieco niedojrzałe orzechy.

Zobacz: Najbardziej trujące grzyby w Polsce, które do złudzenia przypominają jadalne

Piastrzenica kasztanowata jest nazywana grzybem kwietniowym lub majowym, bo właśnie wtedy rośnie ich najwięcej. Występuje głównie na terenach niżowych oraz niższych położeniach górskich zwłaszcza w lasach iglastych, szczególnie sosnowych. Lubi gleby piaszczyste, a najczęściej spotykana na terenach otwartych, np. leśnych polanach. Zazwyczaj rośnie w sąsiedztwie pni drzew, a także między korzeniami.

Piestrzenica kasztanowata jest według polskiej klasyfikacji grzybem trującym. Wszystko dlatego, że zawiera w sobie dużą dawkę gyromitryny, od której pochodzi jej łacińska nazwa (Gyromitra esculenta). Spożycie owocników powoduje uszkodzenie wątroby, a pierwsze objawy zatrucia mogą wystąpić już po 6 godzinach. Proces ten może odwlec się nawet do 24 godzin od spożycia. Pierwszymi symptomami zatrucia piestrzenicą są osłabienie oraz bóle głowy, a także brzucha. Pospolitą reakcją na pozbycie się z organizmu trucizny są wymioty. Oprócz tego możemy zaobserwować u siebie wysokie pragnienie oraz suchość w gardle.  Choć zatrucie piestrzenicą przebiega zazwyczaj łagodnie może być także ciężkie, śmiertelne. Najczęstszymi powikłaniami po zatruciu piestrzenicą są uszkodzenia wątroby, szpiku kostnego, nerek, śledziony, a nawet funkcji wzroku.

Uwaga jest to grzyb trujący! Zawiera toksynę – gyromitrynę, która wywołuje zaburzenia żołądkowo-jelitowe, powoduje hemolizę, uszkadzając narządy wewnętrzne zwłaszcza wątrobę i nerki, a w konsekwencji doprowadzając nawet do śmieci

---

Sprawdź: Co musisz wiedzieć o smardzach jadalnych?

Choć podobieństwo nie jest duże, wiele osób myli te dwa grzyby. Smardz jest podobny rozmiarowo. Jego główka zazwyczaj osiąga średnicę 3-7 cm, jednak ma zupełnie inny kolor. Zazwyczaj występuje w postaci beżowej lub ochrowej, rzadziej ciemnoszarej lub czarnej. Główka jest pociągła o owalnym lub stożkowatym pokroju z nieregularnymi wypustkami na powierzchni. Trzon natomiast jest dosyć krótki (2-6 cm) o barwie kremowej, żółtej lub białawej. Tu również występuje podobieństwo do piestrzenicy, ponieważ dojrzałe owocniki posiadają rozszerzoną, pofałdowaną podstawę trzonu.