Złe samopoczucie, choroby serca i osteoporoza. Efekt częstego niedoboru

Witamina B9, znana też jako kwas foliowy (a także witamina B11, folacyna lub folian) to jedna z kluczowych substancji dla ludzkiego organizmu. Występuje w tkankach roślin i zwierząt - mówimy wtedy o folianach, spośród których witamina B9 jest jedną z form.

Po raz pierwszy wyodrębniono ją z liści szpinaku, stąd nawiązanie nazwy do liści (łac. folium). Witamina B9 pełni wiele ważnych ról - bierze udział w syntezie kwasów, które tworzą DNA, odpowiada za wzrost wszystkich komórek i dojrzewanie czerwonych krwinek. Jest też niezbędna do dobrego funkcjonowania układu nerwowego - przyczynia się do lepszego nastroju i wzmacnia pracę mózgu, przede wszystkim pamięć i koncentrację.

Niedobór folianów, a w szczególności witaminy B9 jest szczególnie niebezpieczny u kobiet w ciąży - może powodować poważne wady wrodzone płodu, przedwczesny poród oraz niską masę urodzeniową dziecka. Zbyt niski poziom kwasu foliowego przyczynia się też do anemii i pogorszenia nastroju i funkcji poznawczych. Istnieją przesłanki, że może zwiększać ryzyko choroby Alzheimera.

Witamina B9 reguluje też poziom homocysteiny - jej zbyt wysokie stężenie przyczynia się do schorzeń serca: miażdżycy, zawału i wylewu. Długotrwały niedobór kwasu foliowego może zwiększać ryzyko osteoporozy i niektórych nowotworów, np. raka szyjki macicy.

Zobacz także: Kiedyś był przysmakiem pasterzy. Dziś wspiera kości i mięśnie

Badanie przesiewowe w ramach projektu WOBASZ (Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności realizowane przez Narodowy Instytut Kardiologii. Uczestnikami są losowo wybrane dorosłe osoby ze wszystkich województw) z lat 2003-2005 na grupie osób w wieku 20-74 lata wykazały, że blisko 90 proc. badanych osób zmagało się z niedoborem witaminy B9.

Najczęstsze objawy niedoboru kwasu foliowego to:

• osłabienie i częstsze bóle głowy;
• szybka męczliwość;
• duszności i zawroty głowy;
• problemy z koncentracją;
• trudności z zasypianiem;
• wahania nastrojów, drażliwość;
• kołatanie serca;
• pieczenie języka i stan zapalny języka,
• blada skóra i nadmierne wypadanie włosów.

Jedną z najczęstszych przyczyn niedoboru witaminy B9 jest źle zbilansowana dieta bogata w żywność wysokoprzetworzoną i uboga w świeże warzywa. Inne czynniki to przewlekły stres, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu i częste przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego (np. aspiryny).

Niski poziom kwasu foliowego to również efekt stosowania niektórych środków antykoncepcyjnych czy ciągłe odchudzanie. Eksperci podkreślają też, że winny może być sposób przygotowywania żywności w polskich domach - zbyt długa obróbka termiczna (15 minut i więcej) niszczy foliany znajdujące się w warzywach. Niestety niedobory kwasu foliowego mogą być również skutkiem zaburzeń wchłaniania składników odżywczych i przewlekłych schorzeń, takich jak celiakia, choroba Leśniewskiego-Crohna czy zespół krótkiego jelita.

Najlepszym źródłem kwasu foliowego są ciemnozielone warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych oraz owoce. Bardzo ważne jest spożywanie warzyw w surowej postaci lub po krótkiej obróbce termicznej (np. kilka minut gotowania na parze).

Zobacz także: Nie szczędź i kupuj śmiało. Idealny, kiedy glukometr wybija poza skalę

Warto też wybierać warzywa bogate w witaminę C, która chroni kwas foliowy przed rozpadem. Nasz organizm jest w stanie przyswoić kwas foliowy z pożywienia jedynie w 50 proc. Dlatego przeważnie niezbędna jest suplementacja. Powinna jednak być poprzedzona badaniami krwi i konsultacją z lekarzem.

Źródło:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20411451/