Fakty i mity. Jak wątroba reaguje na alkohol?
Szacuje się, że aktualnie na całym świecie alkohol spożywa około 2,3 miliarda osób. Europa przoduje pod względem średniego spożycia na mieszkańca. Średnio przypada na niego bowiem 11,3 litra czystego alkoholu rocznie – wynika z raportu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), który uwzględnia 52 kraje świata. Alkohol jest jednak śmiertelnie niebezpieczny. Długotrwałe, intensywne picie alkoholu może uszkodzić wątrobę, przez co nie będzie ona w stanie pracować należycie. Oto prawdy i mity. Jak wątroba reaguje na alkohol?
Najwięcej alkoholu, uwzględniając odpowiednio 9,8 litra i 8 litrów czystego alkoholu etylowego, piją Europejczycy i Amerykanie. Średnia spożycia alkoholu w Polsce jest wyższa niż średnia europejska. Jak wynika z danych WHO w Polsce na jednego mieszkańca przypadało w 2016 roku średnio 10,4 litra czystego alkoholu etylowego. To sprawia, że nasz kraj znajduje się w czołówce państw europejskich pod względem spożycia alkoholu.
Jak wynika z ekspertyzy stworzonej przez Instytut Psychiatrii i Neurologii Polacy sięgają najczęściej po piwo (56 proc.), wódkę (36 proc.), rzadziej po wino (8 proc.). Alkohol to jednak zabójstwo nie tylko dla relacji osobistych czy kariery zawodowej, ale przede wszystkim dla organizmu.
Zobacz również: Czujesz dziwny posmak w ustach? Tak ciało daje znać o poważnym problemie
Alkohol, mimo iż poprawia nastrój, dodaje pewności siebie i pomaga zapomnieć o problemach, wyjątkowo negatywnie wpływa na organizm - w szczególności na funkcjonowanie nerek, żołądka i wątroby. Alkohol i wątroba to bowiem niezbyt udany duet.
Alkoholowe choroby wątroby dotykają niemal wszystkich osób, które nadużywają alkoholu. W tej grupie wyróżnia się trzy schorzenia, które niejednokrotnie mogą występować jednocześnie. Najpowszechniejszym z nich jest alkoholowe stłuszczenie wątroby. W przypadku regularnego spożywania alkoholu może ono przerodzić się w alkoholowe zapalenie wątroby. Najpoważniejszą z chorób jest jednak alkoholowa marskość wątroby, która nierzadko prowadzi do stanu, w którym jedynym ratunkiem dla pacjenta jest przeszczep tego narządu.
Zobacz również: Co jeść, żeby oczyścić okrężnicę? Poznaj dietę dla zdrowych jelit
Wątroba to spory narząd, znajdujący się w prawym górnym kwadracie brzucha, pod żebrami. Odpowiada za metabolizowanie wielu substancji, pochodzących z pożywienia. Jedzenie jest bowiem trawione i rozbijane na mniejsze cząsteczki, które następnie zostają wchłonięte przez ściany jelit. W następnej kolejności są one transportowane żyłą wrotną bezpośrednio do wątroby. Tam wszystkie substancje ulegają przetworzeniu.
Te, które pożąda nasz organizm, jak lipidy lub witaminy, mogą być magazynowane bądź przekształcane. Detoksykacji ulegają natomiast cząsteczki trucizn.
Do najważniejszych funkcji wątroby należą: wytwarzanie, gromadzenie i uwalnianie glukozy, prowadzenie gospodarki tłuszczowej, gromadzenie zapasów witamin: A, D i B12, akumulowanie zasobów żelaza, neutralizowanie toksyn, na przykład alkoholu i amoniaku.
Zobacz również: Pijesz kawę w drugiej połowie dnia? Mogą czekać cię przykre konsekwencje
Wątroba odpowiedzialna jest przede wszystkim za oczyszczenie organizmu z toksyn. Kiedy jest uszkodzona, nie działa prawidłowo. Co więcej - wątroba nie boli, gdyż nie jest unerwiona. Pojawiający się ból w jej okolicy świadczy o powiększeniu organu i ucisku na otaczającą unerwioną błonę surowiczą, zwaną torebką wątrobową. To pierwszy objaw marskości wątroby.
Wątroba odpowiedzialna jest między innymi za przetwarzanie alkoholu. Nie jest jednak w stanie poradzić sobie z ogromną jego ilością na raz. Kiedy pijemy więcej, alkohol wchłaniany jest również przez żołądek, a przez jelito cienkie dostaje się do krwioobiegu. Wówczas krew filtrowana jest przez wątrobę. Alkohol pochodzący z oczyszczania krwi uczestniczy w produkcji enzymu o nazwie acetaldehyd, który może uszkodzić komórki wątroby i powodować trwałe bliznowacenie.
Zobacz również: Trzustka: Jak ją oczyścić i zregenerować domowymi sposobami
Alkohol spożywany okazjonalnie, w niewielkich ilościach, nie jest szkodliwy, jednak jego nadużywanie wiąże się z poważnymi konsekwencjami dla zdrowia. Jeżeli alkohol spożywany jest często, wątroba regularnie jest uszkadzana, co skutkuje rozwojem alkoholowej choroby wątroby.
Mitem jest, że kieliszek alkoholu jeszcze nikomu nie zaszkodził. Alkohol, wypijany w niewielkich ilościach i sporadycznie nie powoduje widocznych zmian w organizmie. Kiedy jednak sięganie po alkohol powtarza się, a organizm jest na jego działanie szczególnie wrażliwy - wówczas nawet najmniejsze ilości będą szkodliwe.
Wbrew powszechnemu przekonaniu, alkohol nie dodaje sił. Może co prawda, przez swoje działanie pobudzające pozwolić na chwilę zapomnieć o zmęczeniu, jednak regularne spożywanie alkoholu spowoduje uszkodzenie nie tylko układu nerwowego, ale także mięśniowego.
Zobacz również: 10 ziół skutecznych przy nadciśnieniu
Alkohol nie jest również środkiem rozgrzewającym organizm i nie zawiera kalorii, mogąc jednocześnie zastępować pokarm. To kolejne z powszechnie znanych mitów. Alkohol nie dostarczy organizmowi właściwych ilości tłuszczy, białek i cukrów, potrzebnych do jego prawidłowego funkcjonowania. Jest on natomiast źródłem tzw. "pustych kalorii".
Kolejnym z powtarzających się mitów jest przekonanie, zgodnie z którym alkohol jest dobrym środkiem na trawienie. Nie może nim być chociażby z tej przyczyny, iż uszkadza śluzówki, wywołuje zaburzenia pracy jelit oraz przyczynia się do występowania nieprawidłowości w prawidłowym funkcjonowaniu wątroby.
Jeśli po wypiciu jakiejkolwiek dawki alkoholu czujemy, że boli nas prawa strona brzucha, natychmiast skonsultujmy się z lekarzem, który zaleci odpowiednie badania. Powstrzymajmy się również od picia procentowych napojów.