9 typów inteligencji Armstronga. Sprawdź, która z nich przeważa u Ciebie
Opracowanie Katarzyna Adamczak
Doskonale zapamiętujesz drogę już za pierwszym razem? Świetnie czujesz się w pracy zespołowej, a może przeciwnie nie cierpisz jej? Uwielbiasz robótki ręczne? A może z zapałem uczysz się nowych słów? Te wszystkie preferencje mogą wynikać z faktu, że jeden rodzaj inteligencji jest u ciebie o wiele lepiej rozwinięty niż inne. Poznaj 9 typów inteligencji.
Spis treści:
Influencer wśród psychologów
O ile początkowo psycholodzy i naukowcy mówili i badali inteligencję jako całość, o tyle od lat 80 pojawiła się nowa koncepcja mówiąca, że nie istnieje jedna inteligencja, ale jest ich wiele. Każda z inteligencji odnosi się do i odpowiada za nieco inny obszar naszego życia. Koncepcję inteligencji wielorakiej wymyślił i opublikował amerykański psycholog — Howard Gardner (o wyróżnionych przez niego typach inteligencji pisaliśmy w artykule: “Ile rodzajów inteligencji posiada człowiek? Jedni mówią — jeden, inni — osiem").
Koncepcja Gardnera zyskała grono wiernych zwolenników, szczególnie że jej założenia w wielu przypadkach ułatwiały pracę nauczycieli, szkoleniowców, managerów i innych. Koncepcja wielu rodzajów inteligencji wzbudziła sporo kontrowersji w środowisku naukowym. Jedni uważali osiem typów inteligencji Gardnera za przełomową koncepcję w zakresie badań. Inni wspominali o niedoskonałościach jej założeń, zarzucano mu, że traktuje jako rodzaj inteligencji to, co do tej pory traktowane było jako cechy charakteru, czy umiejętności.
Niezależnie, po której stronie wypowiadali się autorzy tekstów o koncepcji Gardnera, ich kolejne artykuły przyczyniły się do popularyzacji jego tez i uczynił jej twórcę jednym z najbardziej wpływowych psychologów epoki. Używając dzisiejszej terminologii, powiedzielibyśmy, że Howard Gardner stał się influencerem wśród psychologów. Na podstawie jego teorii powstały też inne, a wśród nich koncepcja siedmiu typów inteligencji Thomasa Armstronga.
7, 8 czy 9 typów inteligencji?
Amerykański naukowce dr Thomas Armstrong zmodyfikował koncepcję Gardnera i wyróżnił nie osiem, a siedem typów inteligencji. Sam Gardner przychyla się do podziału zaproponowanego przez Armstronga, który zaprezentował swoje stanowisko w książce “7 typów inteligencji". Jednak z czasem Armstrong uznał, że podział na siedem typów inteligencji nie oddaje w pełni możliwości ludzkiego umysłu i ostatecznie już XXI wieku zaproponował nowy podział na 9 typów.
9 typów inteligencji według Thomasa Armstronga
Ostatecznie Thomas Armstrong wyróżnił 9 typów inteligencji. Zgodnie z jego koncepcją każdy człowiek posiada większość, jeśli nie wszystkie rodzaje inteligencji, ale jedne są lepiej rozwinięte od innych — dlatego różni ludzie uczą się w odmienny sposób, mają inne predyspozycje do wykonywanych prac czy w odmienny sposób reagują na różne życiowe sytuacje.
9 typów inteligencji według Thomasa Armstronga to:
- Inteligencja logiczna — jak sama nazwa wskazuje, jest domeną ludzi mających analityczne umysły i umiejętność logicznego myślenia. W tej grupie znajdą się także osoby z doskonale radzące sobie z zadaniami matematycznymi.
- Inteligencja społeczna — ujawnia się kontaktach społecznych, umiejętnościach kształtowania relacji z innymi ludźmi. Ten rodzaj inteligencji mają osoby towarzyskie, dobrze czujące się w grupie i doskonale odnajdujące się w swoich społecznych rolach.
- Inteligencja obrazów — jest charakterystyczna dla osób, które potrafią “myśleć obrazami". W pamięci takich osób zapisują się przede wszystkim obrazy i to one stanowią gros wspomnień. Osoby o wysokiej inteligencji obrazów są “wzrokowcami" - zapamiętają drogę, którą raz przeszli, nawet po latach bez trudu rozpoznają kolegę z podstawówki czy bez trudu potrafią w wyobraźni przekształcać widziane przez siebie obrazy.
- Inteligencja dźwięków — jest analogicznym typem do inteligencji obrazów. Ludzie z wysoko rozwiniętą inteligencją dźwięków często obdarzeni są talentem muzycznym. Bardzo łatwo przychodzi im zapamiętywanie informacji, które usłyszeli (w przeciwieństwie do “wzrokowców, którzy lepiej zapamiętają i zrozumieją tekst, który przeczytali). Ludzie inteligentni dźwiękowo są wyjątkowo wrażliwi na muzykę, która może wpływać także na ich nastrój.
- Inteligencja słów — charakteryzuje ludzi, którzy doskonale rozumieją znaczenie słów, potrafią używać ich we właściwym kontekście. Osobom z rozwiniętym tym typem osobowości nigdy nie brakuje słów. Ich przemowy, książki czy inne formy wypowiedzi potrafią wciągać odbiorców. To prawdziwi erudyci, a retoryka nie ma przed nimi tajemnic.
- Inteligencja przyrodnicza wiąże się z umiejętnością dostrzegania zjawisk w środowisku naturalnym. Osoby z wysoko rozwiniętym tym typem osobowości będą dążyć do przebywania blisko przyrody, są też wrażliwe na kwestie ekologii i wszystkiego, co mogłoby zagrażać planecie.
- Inteligencja ciała — jest jednym z najbardziej zaskakujących typów inteligencji, bo mięśnie to niekoniecznie coś, co kojarzymy z umysłem. Tymczasem według Armstronga, abyśmy potrafili swoim ciałem odpowiednio poruszać, potrzebny jest nam specyficzny rodzaj inteligencji. Bez niej nie mamy szans nic wydziergać, bo to właśnie ten typ inteligencji odpowiada za umiejętności manualne. O inteligencji kinestetycznej mówił już Gardner.
- Inteligencja własnego “ja" - to także jeden z ciekawszych rodzajów inteligencji zaproponowanych przez Thomasa Armstronga. Jego zdaniem zdolność i chęć do rozwijania własnych umiejętności i lepszego wykorzystania własnego potencjału to właśnie dowód na wysoko rozwiniętą inteligencję własnego “ja".
- Inteligencja egzystencjalna — jest największym novum w stosunku do koncepcji Gardnera. Osoby, o wysokiej inteligencji egzystencjalnej potrafią określić i ściśle przestrzegać zasad. To ludzie, którzy mają własne wartości i rozumieją ich znaczenie dla swojego “ja". Inteligencja egzystencjalna cechuje ludzi, którzy zastanawiają się nad sensem życia i rozumieją sprawy ostateczne lepiej niż inni.
Jaki rodzaj inteligencji dominuje u Ciebie? To może ocenić jedynie profesjonalny psycholog, który weźmie pod uwagę więcej czynników niż tylko wypełniony test. Dlaczego? Koncepcja Gardnera i Armstronga pełne są niuansów i aspektów nieuchwytnych dla sztywnych ram pytań "ABC".
Zobacz również: Inteligencja - czym jest? Jak ją mierzyć?
