Dodatkowe dni urlopu, których nie znajdziesz w Kodeksie pracy. Komu i kiedy przysługują?
Urlopy pracownicze służą przede wszystkim zapewnieniu pracownikom możliwości odpoczynku, regeneracji sił i zachowania równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym. W polskim systemie prawnym Kodeks pracy reguluje większość kwestii związanych z urlopami, jednak niektóre dni wolne są przyznawane na mocy innych przepisów. Do jakich rodzajów urlopów, których nie znajdziemy w Kodeksie pracy, mamy prawo?
Spis treści:
Urlop za święto religijne innej religii. Czy jest płatny?
Nie wszyscy pracownicy w Polsce obchodzą święta uznawane za ustawowo wolne od pracy jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc. Osoby wyznające inną religię niż dominująca w kraju mogą korzystać z urlopu na własne święta religijne.
Zgodnie z art. 42 ust. 4 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania z dnia 17 maja 1989 r., pracownicy należący do innego kościoła lub związku wyznaniowego, którego święta religijne nie są uznane za dni wolne od pracy, mogą złożyć wniosek o dzień wolny na obchody takich świąt. Warunkiem jest złożenie wniosku do pracodawcy co najmniej 7 dni przed planowaną nieobecnością.
Urlop na święto religijne jest niepłatny, co oznacza, że pracownik będzie musiał odpracować ten dzień, zgodnie z harmonogramem ustalonym przez pracodawcę. Co ważne, pracodawca ma obowiązek poinformować pracownika o warunkach odpracowania nie później niż 3 dni przed planowaną nieobecnością. Odmowa udzielenia urlopu na święto religijne może być uznana za naruszenie przepisów o zakazie dyskryminacji ze względu na wyznanie.
Urlop za oddanie krwi. Kiedy i na jakich zasadach możemy skorzystać?
Honorowi dawcy krwi również mają prawo do dnia wolnego, co wynika z art. 9 ust. 1 ustawy o publicznej służbie krwi. Pracownik, który oddaje krew lub jej składniki, ma prawo do dnia wolnego w dniu oddania krwi oraz w dniu następnym. Zwolnienie to dotyczy również czasu niezbędnego na przeprowadzenie okresowych badań lekarskich związanych z oddawaniem krwi.
Urlop za oddanie krwi jest w pełni płatny, a pracodawca musi zostać poinformowany o planowanej nieobecności w odpowiednim terminie, aby mógł zorganizować zastępstwo lub przeorganizować obowiązki.
Choć ustawa nie precyzuje dokładnego terminu, w którym pracownik powinien zgłosić planowaną nieobecność, warto zastosować się do ogólnych zasad wynikających z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, które wskazuje, że pracownik powinien zgłosić nieobecność jak najwcześniej. Po powrocie do pracy pracownik musi okazać zaświadczenie potwierdzające oddanie krwi.
Urlop dla członków komisji wyborczych. Kiedy się należy?
Kolejnym urlopem, który nie jest bezpośrednio regulowany przez Kodeks pracy, jest zwolnienie przysługujące członkom obwodowych i terytorialnych komisji wyborczych.
Na podstawie art. 154 par. 4 Kodeksu wyborczego, członkowie tych komisji mają prawo do dnia wolnego w dniu głosowania, liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów.
Co istotne, urlop ten przysługuje wyłącznie wtedy, gdy dzień głosowania lub liczenia głosów przypada na dzień pracy pracownika. Jeśli głosowanie odbywa się w dniu wolnym od pracy, zwolnienie z tego tytułu nie przysługuje.
Taki urlop jest w pełni płatny, a pracodawca musi zostać poinformowany o planowanej nieobecności co najmniej trzy dni przed wyborami. Po zakończeniu pracy w komisji pracownik jest zobowiązany dostarczyć pracodawcy zaświadczenie potwierdzające pełnienie funkcji w komisji.
Źródło: Gazetaprawna.pl, Prawo.pl
