Znudziły ci się już pieczarki? Te grzyby zaskoczą twoje podniebienie!

Pieczarki to klasyka w polskiej kuchni, ale świat grzybów jest znacznie bogatszy i pełen smakowych niespodzianek. Jeśli szukasz nowych kulinarnych inspiracji, warto sięgnąć po inne jadalne grzyby, które z pewnością wzbogacą twoje dania. Oto kilka propozycji z różnych zakątków świata oraz przepisy na pyszne potrawy z ich wykorzystaniem.

Pieczarki to nie wszystko! Jakie grzyby warto wypróbować w kuchni?
Pieczarki to nie wszystko! Jakie grzyby warto wypróbować w kuchni?123RF/PICSEL

Boczniaki - wegetariańskie kotlety schabowe

Boczniaki to jedne z najbardziej wszechstronnych grzybów, które można znaleźć w kuchni. Mają delikatny, lekko orzechowy smak i mięsistą strukturę. Dzięki temu często zastępują mięso w daniach roślinnych - świetnie smakują zarówno smażone, pieczone, jak i duszone.

Co ciekawe, boczniaki są również bogate w białko i zawierają naturalne związki wspierające odporność organizmu. Są popularne w kuchni azjatyckiej i wegańskiej. 

Boczniaki w panierce (a'la schabowy): 

Składniki:

  • 4 duże boczniaki 
  • 1 jajko 
  • ½ szklanki bułki tartej 
  • ½ szklanki mąki 
  • sól, pieprz, papryka wędzona 
  • olej do smażenia 

Przygotowanie:

  1. Boczniaki oprósz solą, pieprzem i papryką. 
  2. Obtaczaj w mące, jajku i bułce tartej. 
  3. Smaż na złoto na rozgrzanym oleju. 

Lubisz jeść do obiadu marynowane grzyby, ale przejadły ci się już prawdziwki i koźlaki? Boczniaki można również marynować! Najpierw należy je podgotować 10 minut, a następnie włożyć do wrzącej zalewy przygotowanej z wody i octu, z dodatkiem soli, cukru, pieprzu i ziela angielskiego. Podgotować w zalewie jeszcze pięć minut, a następnie przełożyć do słoików i zalać jeszcze gorącą zalewą. Na końcu słoiki zapasteryzować. To idealna przystawka lub dodatek do dań głównych!

Nikt nie uwierzy, że w tych kotletach z boczniaków nie ma ani grama mięsa!
Nikt nie uwierzy, że w tych kotletach z boczniaków nie ma ani grama mięsa!123RF/PICSEL

Shiitake - azjatycki skarb kuchni

Shiitake to jeden z najpopularniejszych grzybów w kuchni azjatyckiej, szczególnie ceniony za swój intensywny, dymny aromat i głęboki smak umami. Suszone shiitake mają jeszcze bardziej skoncentrowany zapach i są niezastąpionym składnikiem bulionów oraz sosów. Oprócz walorów smakowych, shiitake znane są ze swoich właściwości prozdrowotnych – wspierają układ odpornościowy i pomagają regulować poziom cholesterolu. 

Grzyby te rosną na drzewach shii. Ich nazwa wywodzi się z połączenia słów "shii" i "take", które to z kolei w języku japońskim oznacza "grzyb". Są również znane jako Poku. W Polsce najczęściej występują pod nazwą twardnik japoński.

Aromatyczna zupa miso z shiitake:

Składniki:

  • 5 suszonych shiitake 
  • 1 litr bulionu dashi 
  • 2 łyżki pasty miso 
  • 100 g tofu 
  • 1 cebula dymka 
  • 1 łyżeczka sosu sojowego 

Przygotowanie:

  1. Shiitake namocz w ciepłej wodzie przez 20 minut. Pokrój w plasterki. 
  2. W garnku podgrzej bulion dashi, dodaj pastę miso i wymieszaj. 
  3. Dodaj grzyby, pokrojone tofu i gotuj 5 minut. 
  4. Podawaj z posiekaną cebulką dymką. 
Grzyby shiitake wykorzystasz do przygotowania wielu zup azjatyckich
Grzyby shiitake wykorzystasz do przygotowania wielu zup azjatyckichNatasha Breen/REDA&CO/Universal Images GroupGetty Images

Smardze - delikatny, ekskluzywny rarytas

Smardze to jedne z najbardziej poszukiwanych i cenionych grzybów jadalnych na świecie. Ich charakterystyczny, ażurowy kształt i wyjątkowy smak sprawiają, że są prawdziwym rarytasem w kuchni. Smardze mają delikatny, lekko orzechowy aromat, ale wymagają starannej obróbki cieplnej, ponieważ na surowo są trujące. Cieszą się szczególnie popularnością w kuchni francuskiej, gdzie często podaje się je w bogatych sosach śmietanowych.

Smardze w śmietanowym sosie:

Składniki:

  • 200 g smardzów 
  • 2 łyżki masła 
  • 1 cebula 
  • 150 ml śmietanki 30% 
  • sól, pieprz, natka pietruszki 

Przygotowanie:

  1. Smardze oczyść i podsmaż na maśle. 
  2. Dodaj posiekaną cebulę, a następnie śmietankę. 
  3. Dopraw i podawaj z makaronem lub kaszą. 
Smardze należą do jednych z najbardziej pożądanych grzybów świata
Smardze należą do jednych z najbardziej pożądanych grzybów świata123RF/PICSEL

Maitake - "tańczący grzyb" z Japonii

Maitake, znany również jako "grzyb tańca", od wieków wykorzystywany jest zarówno w kuchni, jak i w medycynie naturalnej. Jego delikatnie pofalowana struktura i intensywny, unikalny, orzechowy smak sprawiają, że świetnie nadaje się do smażenia i duszenia. Maitake jest ceniony za swoje właściwości zdrowotne – to adaptogen, który wzmacnia układ odpornościowyreguluje poziom cukru we krwi i działa przeciwzapalnie. 

Grzyb Maitake zyskał swoją nazwę ("tańczący grzyb") z powodu japońskiej legendy. Według opowieści, ludzie, którzy znaleźli dziko rosnące maitake, byli tak zachwyceni swoim odkryciem, że tańczyli z radości. Jest to związane z jego niezwykłym smakiem i wartościami odżywczymi, a także rzadkością i trudnością w znalezieniu grzybów w naturze.

Stir-fry z maitake i warzywami:

Składniki:

  • 200 g maitake 
  • 1 marchewka 
  • 1 papryka 
  • 1 łyżka oleju sezamowego 
  • 1 łyżka sosu sojowego 
  • 1 łyżeczka imbiru 

Przygotowanie:

  1. Maitake podziel na mniejsze kawałki. 
  2. Smaż na oleju sezamowym z imbirem, dodaj warzywa. 
  3. Dopraw sosem sojowym i podawaj z ryżem. 
Grzyby Maitake mają nie tylko oryginalny smak - poza tym są bardzo zdrowe
Grzyby Maitake mają nie tylko oryginalny smak - poza tym są bardzo zdrowe123RF/PICSEL

Grzyby Shimeji - naturalne źródło smaku umami

Shimeji to cenione w kuchni japońskiej grzyby, dostępne w wersji białej i brunatnej. Charakteryzują się subtelnym, lekko pikantnym orzechowym aromatem oraz przyjemnie chrupiącą strukturą. Doskonale sprawdzają się w smażonych i duszonych potrawach, a także jako dodatek do zup. Są bogatym źródłem błonnika i antyoksydantów, które wspierają odporność organizmu.

Smażone Shimeji z czosnkiem i sosem sojowym:

Składniki:

  • 200 g grzybów shimeji
  • 2 ząbki czosnku (posiekane)
  • 1 łyżka sosu sojowego
  • 1 łyżeczka oleju sezamowego
  • 1 łyżka oleju roślinnego
  • 1 łyżeczka cukru
  • 1 łyżeczka sezamu (opcjonalnie)
  • Posiekana dymka do dekoracji

Przygotowanie:

  1. Oczyść grzyby shimeji, odcinając dolną część nóżek.
  2. Na patelni rozgrzej olej roślinny, dodaj czosnek i smaż przez kilka sekund.
  3. Wrzuć grzyby i smaż na średnim ogniu przez 2-3 minuty, aż lekko zmiękną.
  4. Dodaj sos sojowy, cukier i olej sezamowy, wymieszaj i smaż jeszcze minutę.
  5. Posyp sezamem i posiekaną dymką. Podawaj na ciepło. Jest to niezwykle aromatyczne danie, które idealnie pasuje jako dodatek do ryżu lub makaronu.
Mieszkańcy Azji uważają, że grzyby shimeji nadają potrawom smak umami
Mieszkańcy Azji uważają, że grzyby shimeji nadają potrawom smak umamiJaap Arriens/NurPhoto via Getty ImagesGetty Images

Grzyby Enoki – smukłe i delikatne

Enoki to charakterystyczne grzyby o długich, cienkich nóżkach i niewielkich kapeluszach. Ich smak jest łagodny, lekko słodkawy, a konsystencja wyjątkowo delikatna. Świetnie komponują się z zupami, sałatkami oraz daniami stir-fry. W kuchni japońskiej często wykorzystywane są w ramenie oraz gorących kociołkach (nabe), dodając potrawom niepowtarzalnej chrupkości.

Zupa miso z grzybami enoki - aromatyczna japońska zupa, która świetnie rozgrzewa:

Składniki:

  • 750 ml bulionu dashi (lub warzywnego) 
  • 2 łyżki pasty miso 
  • 100 g grzybów enoki 
  • 1 kostka tofu (pokrojona w kostkę) 
  • 1 łyżeczka sosu sojowego 
  • 1 łyżeczka oleju sezamowego 
  • posiekana dymka do dekoracji 

Przygotowanie:

  1. W garnku zagotuj bulion. 
  2. W miseczce wymieszaj pastę miso z odrobiną ciepłego bulionu, a następnie wlej do garnka. 
  3. Dodaj tofu i gotuj przez dwie minuty. 
  4. Wrzuć grzyby enoki i gotuj jeszcze przez minutę. 
  5. Dopraw sosem sojowym i olejem sezamowym. 
  6. Posyp posiekaną dymką i podawaj na ciepło. 
Enoki to grzyby o nietypowym wyglądzie. Maja wyjątkowy smak i właściwości zdrowotne
Enoki to grzyby o nietypowym wyglądzie. Maja wyjątkowy smak i właściwości zdrowotne123RF/PICSEL

Grzyby słomiane - zaskakują oryginalnym wyglądem

Z wyglądu przypominają raczej małe kuleczki niż typowe grzyby. Dopiero po przekrojeniu ujawnia się ich charakterystyczna struktura. To niewielkie grzyby o mięsistych kapeluszach i smukłych, długich trzonkach. Ich nazwa "słomiane" wywodzi się z dawnej praktyki przechowywania ich w suchej słomie. Charakteryzują się delikatnym, lekko słodkawym smakiem. Są dostępne w wersji suszonej lub w puszkach, a w Tajlandii można je znaleźć w formie świeżej - są tam bardzo popularne.

Zbierane są te młodsze, jeszcze "nieotwarte", stąd inna nazwa - pochwiaki. Często używa się ich w zupach, jako składnik makaronów, dodatek do sałatek, a także jako samodzielną przystawkę.

Grzyby Mun - klasyk kuchni azjatyckiej

Mun, znane również jako grzyby chińskie, to popularny składnik azjatyckich potraw. W sprzedaży występują w postaci suszonej. Z tego względu, wymagają namoczenia w wodzie przed wykorzystaniem w kuchni. Dzięki temu znacznie zwiększają swoją objętość. 

Mają delikatny smak, który doskonale wchłania aromaty przypraw i sosów. Najczęściej spotykamy je w stir-fry, sajgonkach oraz klasycznej chińskiej zupie kwaśno-pikantnej. 

Stir-Fry z grzybami Mun i warzywami:

Składniki:

  • 50 g suszonych grzybów mun 
  • 1 marchewka, pokrojona w julienne (cienkie słupki) 
  • 1 papryka czerwona, pokrojona w paski 
  • 1 cukinia, pokrojona w półplasterki 
  • 2 ząbki czosnku, drobno posiekane 
  • 1 cebula, pokrojona w piórka 
  • 200 g tofu, pokrojonego w kostkę 
  • 2 łyżki sosu sojowego 
  • 1 łyżka oleju sezamowego 
  • 1 łyżka oleju roślinnego 
  • 1 łyżeczka świeżego imbiru, drobno posiekanego 
  • 1 łyżeczka miodu (opcjonalnie) 
  • sól i pieprz do smaku 
  • posiekana natka pietruszki lub kolendra do dekoracji 
  • ugotowany ryż lub makaron ryżowy do podania 

Przygotowanie:

  1. Suszone grzyby mun namocz w ciepłej wodzie przez około 20 minut, aż zmiękną. 
  2. Następnie odcedź grzyby i pokrój je w paski. 
  3. W dużym woku lub na głębokiej patelni rozgrzej olej roślinny. 
  4. Dodaj pokrojone tofu i smaż, aż będzie złociste i chrupiące. Odłóż tofu na talerz. 
  5. Na tej samej patelni rozgrzej olej sezamowy i dodaj pokrojoną cebulę, czosnek oraz imbir. Smaż przez około jedną minutę, aż zaczną pachnieć. 
  6. Dodaj marchewkę, paprykę i cukinię. Smaż przez 3-4 minuty, aż warzywa zmiękną. 
  7. Dodaj pokrojone grzyby mun i smaż przez kolejne dwie minuty. 
  8. Dodaj sos sojowy i miód (jeśli używasz). Dopraw solą i pieprzem do smaku. 
  9. Dodaj wcześniej usmażone tofu i delikatnie wymieszaj całość, aby składniki się połączyły. 
  10. Podawaj stir-fry z grzybami mun na ugotowanym ryżu lub makaronie ryżowym. 
  11. Posyp posiekaną natką pietruszki lub kolendrą do dekoracji. 
Katarzyna Glinka. "Mnie też zabrakło sił". O kryzysie i pracy nad sobąINTERIA.PL