Poprawia pamięć, reaktywuje jelita. Seniorzy powinni pić przed snem

Bezwzględnie tak - i to z wyraźnymi korzyściami dla zdrowia. Kefir jest skarbnicą probiotyków, które wspierają mikroflorę jelitową, co nabiera szczególnego znaczenia w starszym wieku, gdy naturalna odporność organizmu ulega osłabieniu. Badania naukowe, w tym systematyczny przegląd z marca 2025 roku opublikowany w czasopiśmie "Food Chemistry Advances", wskazują, że regularne spożywanie kefiru może poprawiać funkcje poznawcze u osób zmagających się z chorobą Alzheimera.

W jednym z badań klinicznych pacjenci spożywający 2 ml kefiru na kilogram masy ciała dziennie przez 90 dni odnotowali poprawę pamięci o 66 proc. w testach oraz zmniejszenie markerów stanu zapalnego. Te obiecujące wyniki sugerują, że kefir może być cennym wsparciem dla zdrowia mózgu seniorów.

Podobne wnioski wykazują badania opublikowane w "Scientific Reports". Regularne spożywanie kefiru może poprawiać pamięć i koncentrację, a nawet potencjalnie opóźniać postęp chorób neurodegeneracyjnych, takich jak demencja czy choroba Alzheimera. Mechanizm tego działania wiąże się z osią jelitowo-mózgową - probiotyki w kefirze wpływają na produkcję neuroprzekaźników i redukują stany zapalne, które mogą negatywnie oddziaływać na mózg. Dla osób starszych, które chcą zachować bystrość umysłu, codzienne picie kefiru może być prostym krokiem w stronę lepszej sprawności intelektualnej.

Kefir to jeden z najpotężniejszych naturalnych probiotyków wspierających zdrowie jelit. Zawiera różnorodne szczepy bakterii i drożdży, które zwiększają liczebność korzystnych mikroorganizmów, takich jak Lactobacillus i Bifidobacterium, przy jednoczesnym ograniczaniu obecności patogenów. Badanie z 2019 roku przeprowadzone w Turcji, wykazało, że regularne spożywanie kefiru łagodzi objawy zespołu jelita drażliwego, zmniejsza zaparcia i wspiera ogólne zdrowie układu pokarmowego.

U seniorów procesy trawienne mogą być wolniejsze, a wchłanianie składników odżywczych mniej efektywne, dlatego regularne spożywanie kefiru może przynieść ulgę przy zaparciach, wzdęciach i niestrawności. Probiotyki pomagają w rozkładzie pokarmu, wspomagają produkcję enzymów trawiennych i ułatwiają przyswajanie kluczowych składników odżywczych. Zdrowe jelita to fundament dobrego samopoczucia, a kefir buduje go z niezwykłą precyzją.

Nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi na pytanie, ile kefiru powinno się pić, ponieważ zależy to od indywidualnych potrzeb, stanu zdrowia i tolerancji organizmu. Jednak badania naukowe i zalecenia dietetyków wskazują, że 250-500 ml kefiru dziennie to ilość, która przynosi korzyści zdrowotne, jednocześnie będąc bezpieczną dla większości osób.

Przykładem jest badanie opublikowane w "The Turkish Journal of Gastroenterology", przeprowadzone w Turcji, które wykazało, że spożywanie 500 ml kefiru dziennie przez cztery tygodnie znacząco poprawiło regularność wypróżnień u uczestników. To dowód na to, że regularne picie kefiru może wspierać zdrowie jelit, zwłaszcza w przypadku problemów trawiennych związanych z zaparciami czy zespołem jelita drażliwego.

Co ciekawe, w Turcji obok kefiru, ogromną popularnością cieszy się ajran - tradycyjny napój, który można uznać za bliskiego kuzyna kefiru. Ajran to orzeźwiający, lekko słony napój przygotowywany z jogurtu, wody i odrobiny soli. W Turcji pije się go w ogromnych ilościach, szczególnie latem, jako dodatek do posiłków, takich jak kebab czy pide, lub po prostu jako sposób na ugaszenie pragnienia. Szacuje się, że przeciętny Turek spożywa nawet kilka litrów ajranu miesięcznie, co czyni go jednym z narodowych napojów! Ajran, podobnie jak kefir, jest źródłem probiotyków i wspiera zdrowie układu pokarmowego.

Warto jednak pamiętać, że kefir, jako produkt fermentowany, zawiera żywe kultury bakterii, które mogą wywołać reakcje u osób o wrażliwym układzie pokarmowym. Dlatego eksperci zalecają, by wprowadzać go do diety stopniowo. Dobrym pomysłem jest rozpoczęcie od mniejszych porcji, np. 100-150 ml dziennie, i obserwowanie reakcji organizmu. Stopniowe zwiększanie dawki pozwala uniknąć potencjalnych dolegliwości, takich jak wzdęcia czy dyskomfort żołądkowy.

Nie tylko układ pokarmowy korzysta z dobrodziejstw kefiru. Napój dba także o zdrowie skóry, zwłaszcza w przypadku osób zmagających się z problemami dermatologicznymi, takimi jak suchość czy atopowe zapalenie skóry. Badanie z 2021 roku opublikowane w "Nutrients" wykazało, że spożywanie kefiru przez zdrowych ochotników oraz osoby z AZS poprawiło barierę skórną, zmniejszyło suchość i złagodziło objawy egzemy. Zdrowa mikroflora jelitowa wpływa na stan skóry, redukując stany zapalne i wspierając regenerację. Dla seniorów, u których skóra staje się cieńsza i bardziej podatna na podrażnienia, kefir może być naturalnym sposobem na zachowanie jej zdrowego wyglądu i elastyczności.

Odporność to kolejny obszar, w którym kefir pokazuje swoją moc. Jelita są domem dla 70-80 proc. komórek odpornościowych organizmu, a probiotyki zawarte w kefirze odgrywają kluczową rolę w ich aktywacji i modulacji. Przegląd badań z 2022 roku opublikowany w Frontiers in Nutrition potwierdza, że regularne spożywanie kefiru wzmacnia odpowiedź immunologiczną, pomagając organizmowi skuteczniej zwalczać infekcje i radzić sobie z patogenami. Układ odpornościowy u seniorów z wiekiem staje się mniej efektywny, zatem szklanka kefiru może być naturalnym wsparciem w walce z przeziębieniami, grypą czy innymi chorobami. Co więcej, probiotyki mogą zmniejszać ryzyko przewlekłych stanów zapalnych, które są powiązane z wieloma chorobami wieku podeszłego.

Kefir jest doskonałym źródłem wapnia, kluczowego dla zdrowia kości, co jest szczególnie ważne dla seniorów zagrożonych osteoporozą. Szklanka kefiru (około 250 ml) dostarcza około 300 mg wapnia, pokrywając znaczną część dziennego zapotrzebowania. Kefir jest także bogaty w witaminy z grupy B, w tym B2 (ryboflawinę) i B12, które wspierają metabolizm, produkcję energii i funkcjonowanie układu nerwowego. Zawiera również witaminę D (szczególnie w wersjach wzbogacanych), wspomagającą wchłanianie wapnia i wzmacniającą odporność. Ponadto kefir dostarcza magnezu i fosforu, które wspierają mięśnie, kości i ogólną witalność, oraz śladowe ilości cynku, odgrywające znaczącą rolę w regeneracji tkanek i ochronie przed stresem oksydacyjnym.

Sięganie po szklankę kefiru wieczorem, najlepiej przed snem, to prosty rytuał, który może przynieść organizmowi wyjątkowe korzyści, szczególnie w zakresie regeneracji i spokojnego snu. Probiotyki, obecne w kefirze, pracują najefektywniej, gdy organizm odpoczywa. Nocą procesy trawienne zwalniają, więc pożyteczne bakterie mają więcej czasu, by wspierać odbudowę błony śluzowej jelit, usprawniać trawienie i poprawiać wchłanianie składników odżywczych. Regularne picie kefiru wieczorem może więc stać się naturalnym sposobem na harmonię w układzie pokarmowym, przygotowując organizm do nowego dnia w lepszej formie.

Co więcej, kefir skrywa w sobie składnik, który może uczynić sen głębszym i bardziej regenerującym - tryptofan. Ten aminokwas, którego w 100 g kefiru znajduje się około 70 mg, jest prekursorem serotoniny i melatoniny, hormonów regulujących nastrój i rytm dobowy. Melatonina pomaga zasnąć i utrzymać zdrowy cykl snu, wspierając zwłaszcza seniorów, często zmagających się z bezsennością. Dodatkowym wsparciem są zawarte w kefirze wapń, magnez i witaminy z grupy B, które działają kojąco na układ nerwowy, sprzyjając relaksacji. Choć te właściwości wymagają dalszych badań klinicznych, by w pełni potwierdzić ich skuteczność, wieczorna szklanka kefiru to prosty krok, który łączy troskę o jelita z lepszym snem, oferując organizmowi chwilę regeneracyjnej magii.

Mimo licznych zalet, kefir nie jest odpowiedni dla każdego. Warto uwzględnić następujące przeciwwskazania:

• nietolerancja laktozy: choć fermentacja zmniejsza zawartość laktozy, osoby z silną nietolerancją mogą doświadczać dyskomfortu trawiennego;
• alergia na białka mleka: kefir, jako produkt mleczny, jest niewskazany dla osób z alergią na białka mleka krowiego;
• nietolerancja histaminy: kefir zawiera histaminę, która może powodować wzdęcia, biegunki i bóle brzucha u osób na diecie niskohistaminowej;
• osłabiony układ odpornościowy: w rzadkich przypadkach, u osób z poważnym immunodeficytem, istnieje ryzyko infekcji związanych z żywymi kulturami bakterii.

Przed włączeniem kefiru do diety zaleca się konsultację z lekarzem lub dietetykiem, szczególnie w przypadku istniejących schorzeń.

Źródła: PubMed