Domowy fiołek z egzotycznym rodowodem, idealny na lato
Exacum to kwiatek, który podbija serca miłośników domowej dżungli. Ma wszystko, czego można chcieć od rośliny doniczkowej: kompaktową formę, bujne kwitnienie, egzotyczne pochodzenie i minimum wymagań. A do tego – nie zajmuje dużo miejsca, więc idealnie pasuje nawet do najmniejszego parapetu. Zobacz, jak uprawiać tę piękność, by kwitła jak szalona przez całe lato.
Exacum - perski fiołek o tropikalnym sercu
Zacznijmy od rozszyfrowania nazwy. Exacum (inaczej eksakum) to gatunek należący do rodziny goryczkowatych (tej samej co znane z gór goryczki). Naturalnie występuje na wyspie Sokotra u wybrzeży Jemenu, czyli w miejscu, które spokojnie mogłoby być tłem filmu fantasy.
Roślina zrobiła karierę w Europie na początku XX wieku i dziś bywa nazywana "Persian violet" czyli fiołek perski, choć z fiołkiem ma więcej wspólnego z wyglądu niż z pokrewieństwa.
W sprzedaży coraz częściej pojawia się także Exacum trinervium - bliski krewny fiołka perskiego, pochodzący ze Sri Lanki. Wyróżnia się większymi, intensywnie szafirowymi kwiatami, które efektownie kontrastują z ciemnozielonymi liśćmi.
Jak wygląda exacum? Mały krzak z wielkim urokiem
Eksakum to roślina kompaktowa - zazwyczaj dorasta do 25-30 cm. Tworzy gęstą, zieloną poduszeczkę z mięsistych liści w kształcie serduszek. Ale prawdziwe show robią kwiaty: drobne, pięciopłatkowe, fioletowe, białe lub różowe, z charakterystycznym żółtym "oczkiem" po jednej stronie słupka. Całość pachnie bardzo delikatnie, lekko cytrusowo - świeżo i subtelnie.
Exacum trinervium różni się liśćmi (są bardziej wydłużone) i większymi, intensywnie niebieskimi kwiatami, których nie ma dużo, ale za to przyciągają wzrok z daleka.
Zobacz także: Czerwcowe ABC ogrodnika - wszystko, o czym nie możesz zapomnieć, by ogród zachwycał cały sezon
Stanowisko - miłośnik światła, ale z umiarem
Choć exacum pochodzi z tropików, nie lubi bezpośredniego słońca. W naturze rośnie w górach, więc przyzwyczajone jest do światła rozproszonego i umiarkowanych temperatur. Dlatego najlepiej czuje się:
- w domu - na wschodnim lub zachodnim parapecie
- na zewnątrz - w półcieniu, np. na balkonie osłoniętym od palącego słońca.
W upale szybciej przekwita, więc jeśli lato jest iście tropikalne, warto zabrać doniczkę do chłodniejszego miejsca.
Jak podlewać fiołka perskiego?
Z podlewaniem trzeba być jak złota rączka - precyzyjnie i z wyczuciem. Ziemia powinna być lekko wilgotna, ale nie mokra. Roślina źle znosi zarówno przesuszenie, jak i zbyt mokre podłoże. Koniecznie zadbaj o odpływ w doniczce - bez tego korzenie mogą zacząć gnić.
Dobrze sprawdza się metoda: podlewanie wtedy, gdy wierzchnia warstwa ziemi lekko przeschnie. Lepiej mniej, a częściej - zwłaszcza w czasie kwitnienia.
Nawożenie exacum: mniej znaczy więcej
Exacum nie przepada za nadmiarem nawozów. Latem można ją zasilać co dwa tygodnie, ale tylko połową dawki nawozu do roślin kwitnących. Lepszą (i bezpieczniejszą) opcją jest biohumus, który nie zasala podłoża.
Usuwanie przekwitłych kwiatów (delikatnie!) pomaga roślinie wytwarzać nowe pąki i dłużej cieszyć oczy kolorami.
Czy exacum można przechować przez zimę?
W teorii exacum to bylina, ale większość osób traktuje ją jak roślinę jednoroczną. Po sezonie roślina traci zwarty pokrój, pędy się wydłużają, kwiatów jest coraz mniej, a całość robi się nieco "rozczapierzona".
Ale jeśli masz chłodne, widne miejsce (np. nieogrzewany, jasny ganek), możesz spróbować ją przezimować.
Idealne warunki to:
- temperatura 13-15°C,
- dostęp do światła,
- ograniczone podlewanie (tylko żeby ziemia nie przeschła całkiem)
Przy odrobinie szczęścia przetrwa do wiosny i znów zakwitnie.
Przesadzanie i rozmnażanie exacum
Wiosną warto przesadzić roślinę do świeżego, przepuszczalnego podłoża. Ziemię warto zmieszać z perlitem lub drobnym żwirem. Jeśli exacum dobrze przezimowało, można też spróbować je rozmnożyć przez sadzonki zielne - odcięte fragmenty pędów szybko się ukorzeniają.
Siew najlepiej przeprowadzić wiosną lub jesienią, w temp. około 20°C i przy stałej wilgotności.
