Z Nazaretu do Loretu. Domek Maryi przenieśli aniołowie?

Jak to możliwe, że Domek Maryi z Nazaretu znalazł się we Włoszech? Courtney Mares, wysłanniczka amerykańskiej katolickiej agencji informacyjnej CNA w Rzymie stara się znaleźć na to pytanie nową odpowiedź. Jej obszerny artykuł opublikowany w serwisie rzuca nowe światło na legendę.

- Co łączy Galileusza, Mozarta, Kartezjusza, Cervantesa i św. Teresę z Lisieux? Wszyscy przebyli setki kilometrów, aby wejść do Domku Maryi, który znajduje się w bazylice, w niewielkim włoskim miasteczku Loreto - zaczyna artykuł Courtney Mares.

Jak głosi tradycja, Domek Maryi pojawił się w Loreto 10 grudnia 1294 roku. Miał zostać uratowany w cudowny sposób, po powrocie krzyżowców do Europy w XIII wieku. Opowieści towarzyszy legenda, że to aniołowie mieli przenieść Święty Domek z Palestyny do Włoch.

Serwis eKAI zwraca uwagę, że legendę przypomniał w swojej książce "Consecration to St. Joseph: The Wonders of Our Spiritual Father" (Poświęcenie się św. Józefowi: cuda naszego ojca duchowego) amerykański misjonarz o. Donald Calloway. Stwierdził, że "aniołowie przenieśli Domek najpierw do Chorwacji (co potwierdza pewna tamtejsza tradycja), a stamtąd do Włoch". Cudowna relikwia miała być celem pielgrzymek chrześcijan od trzeciego wieku. 

Domek Maryi ma wymiary 8,5 na 3,8 m i liczy prawie 4 m wysokości. Święty Dom (Santa Casa) to w zasadzie trzy ściany - oryginalnie miał on przylegać do stanowiącej jego przedłużenie groty, która do dziś znajduje się w bazylice w Nazarecie.

Zobacz również: "Oj tak, porobiło się". Rozmowy z rosyjskiego pociągu

Przeprowadzone badania świadczą o autentyczności pamiątki - domek jest wykonany z kamienia, który nie występuje w Europie i jest obrobiony na sposób wykorzystywany przez semicki lud Nabatejczyków, który żył na południowych terenach Izraela i Jordanii. Taki sposób był również stosowany w Galilei.

Ściany domu są pokryte napisami i rysunkami, które według archeologów można uznać za starożytne. Pozostawili je pielgrzymi przybywający do domu Maryi w pierwszych wiekach.

Chrześcijanie szybko zaadaptowali go na miejsce sprawowania Eucharystii. Ze względu na to, że nie różnił się od okolicznej zabudowy, nie został zburzony przez Rzymian. Początkiem IV wieku cesarz Konstantyn zalegalizował chrześcijaństwo w swoim imperium, a jego matka Helena zjawiła się w Ziemi Świętej. Zaowocowało to wzniesieniem nad domkiem bazyliki.

Zobacz również: Niesłychane, co znaleźli w grobie. "Takie odkrycie zdarza się raz w życiu"

W XII wieku domek w tajemniczych okolicznościach znalazł się w środkowych Włoszech. Stan zaprawy, która spaja kamienie, wskazuje, że obiekt został przetransportowany. Stąd wzięła się legenda o cudownym przeniesieniu przez... anioły.

Przed upadkiem Królestwa Jerozolimskiego w 1291 roku krzyżowcy zaczęli ratować pamiątki i relikwie chrześcijańskie z rąk mahometan. Co prawda wiele lat wcześniej zburzyli bazylikę w Nazarecie, ale domek pozostał nietknięty. Wtedy zainteresował się nim Nicefor Angelos (gr. Anioł) i nakazał jego rozbiórkę. Zlecił transport kamieni do Tersatto, obecnego Trsatu na przedmieściach Rijeki w Chorwacji.

Następnie Domek Maryi czekała kolejna podróż, której odbycie legenda znów przypisuje aniołom. Domek Matki Bożej w Italii znalazł się za sprawą rodu Angelosów. W 1294 roku Nicefor Angelos wydał córkę Tamarę za syna króla Neapolu Karola Andegaweńskiego, Filipa.

W posagu znajdowały się kamienie, z których był zbudowany dom Maryi w Nazarecie. Para podarowała go papieżowi, a ten polecił, by stanął nieopodal Recanti, na wzgórzu pełnym drzew laurowych. To od nich wzięło nazwę Loreto, które powstało wokół Świętego Domu.

W XVI wieku został obudowany bazyliką ze względu na rosnącą liczbę pielgrzymów. Bazylikę na planie łacińskiego krzyża rozplanowano tak, że w centralnej części został umieszczony Domek Maryi. Wznosi się nad nim kopuła, a w nawach bocznych znajduje się 12 kaplic.

Courtney Mares, w swoim artykule zaznacza, że "współcześni ludzie mogą wątpić w prawdziwość tej legendy, ale historyczne dokumenty potwierdzają te dane".

Dziennikarka ma na myśli materiały z XIII wieku, które w 1900 roku odkrył w watykańskich archiwach lekarz papieski Giuseppe Lapponi. Według nich "szlachetna rodzina bizantyjska, Angeli, uratowała pewne materiały z "Domu Matki Bożej" przed muzułmańskimi najeźdźcami, a następnie zleciła ich przewiezienie do Włoch w celu wybudowania sanktuarium".

Natomiast dokumenty odkryte w 1985 roku wspominają z kolei o "świętych kamieniach, które zostały zabrane z Domu Matki Bożej".

- Jesienią 1294 roku "święte kamienie" zostały włączone do posagu Tamary Angeli za jej małżeństwo z Filipem II Andegaweńskim, synem króla Neapolu Karola II - czytamy w artykule.

Jak przyznaje Mares, legenda o przeniesieniu Domku Maryi przez anioły ma swoje uzasadnienie historyczne. W końcu nazwisko Angeli zarówno po grecku, jak i po łacinie oznacza anioły.

***