Alergia nie odwołuje świąt. Zobacz, jak przygotować Wielkanoc bez jajek, mleka czy orzechów

Wielkanoc to aromatyczne baby, kolorowe mazurki, żurki i sałatki, które kojarzą się z rodzinnym ciepłem i stołem uginającym się od jedzenia. Co jednak gdy ktoś z domowników ma alergię pokarmową?

Spokojnie - da się przygotować święta bez mleka, jaj, orzechów czy pszenicy. Wystarczy znać dobre zamienniki i kilka trików! Kluczem jest świadome planowanie, wybór bezpiecznych produktów i kreatywne podejście do gotowania. Obecnie w sklepach jest duży wybór produktów wegańskich - które nie zawierają mleka krowiego, a także jaj i ryb, co znacząco ułatwia sprawę.

Osoby z alergią na mleko nie mogą spożywać nie tylko mleka, ale też jego przetworów - sera, jogurtu, śmietany, masła czy maślanki.

Zamienniki:

• napoje roślinne (owsiane, kokosowe, migdałowe, ryżowe - uwaga przy orzechach!),
• mleko kokosowe z kartonu lub puszki,
• masło roślinne lub olej kokosowy,
• śmietana sojowa, kokosowa ,
• jogurt kokosowy,
• sery wegańskie,
• zamiast twarogu można użyć naturalnego tofu i zakwasić je sokiem z cytryny.

Co można przygotować?

• pasztet z soczewicy z mlekiem kokosowym,
• wielkanocna babka z mlekiem owsianym i olejem,
• zamiast sernika - tofurnik, czyli sernik z tofu.

Znana dietetyczka Justyna Świetlicka na swoim blogu podzieliła się sernikiem idealnym dla alergika - bez mleka i bez jaj. Jak sama mówi:

Nieskromnie powiem, że to najlepszy tofurnik jaki kiedykolwiek zrobiłam. Jest prosty w przygotowaniu i przepyszny w smaku.

---

Spód:

• 100 g płatków migdałowych,
• 100 g suszonych daktyli,
• 100 g wiórków kokosowych,
• 3 łyżki kakao,
• szczypta soli.

Masa:

• 600 g tofu,
• 2 dojrzałe mango (ok 1 kg),
• 100 g ksylitolu,
• 2 łyżki syropu z agawy lub klonowego,
• 4 limonki,
• puszka mleka kokosowego,
• 3 łyżeczki agaru.

1. Daktyle namocz we wrzątku. Płatki migdałowe i wiórki kokosowe podpraż na patelni, a następnie zblenduj na proszek. Daktyle również zblenduj i wymieszaj z migdałami, kokosem, kakao i szczyptą soli. Jeśli masa jest zbyt rzadka, dodaj mąki kokosowej. Jeśli masa się nie klei, dodaj odrobinę wody. Masa musi być dać się formować w kulkę i nie kleić się do rąk. Gotową masę wyłóż na spód okrągłej tortownicy.
2. Mango obierz ze skórki i odkrój od pestki. Zblenduj na gładką masę tofu, mango, ksylitol, syrop z agawy oraz skórkę i sok z czterech limonek.
3. W garnuszku podgrzej mleko kokosowe i dodaj do niego agar. Wymieszaj dokładnie i doprowadź do wrzenia. Następnie wlej gorące mleko kokosowe z agarem do masy tofutnikowej i dokładnie wymieszaj łyżką (nie blenduj!). Sprawdź, czy masa jest wystarczająco słodka / kwaśna. Możesz dodać odrobinę więcej syropu z agawy bądź limonki wg uznania.
4. Masę tofutnikową wylej na spód, udekoruj ulubionymi owocami i włóż do lodówki na kilka godzin aż agar stężeje.

Jaja są niemal wszędzie - w cieście, panierce, majonezie. Ale są też świetne zamienniki.

Zamienniki w wypiekach:

• 1 jajko = 1 łyżka siemienia lnianego + 3 łyżki wody (żel),
• 1 jajko = 0,5 banana lub 60 g musu jabłkowego,
• 1 jajko = 1 łyżka aquafaby (woda z puszki ciecierzycy) + 2 łyżki mąki ziemniaczanej,

Co można zjeść?

• babka bezjajeczna z bananem,
• sałatka jarzynowa z wegańskim majonezem,
• pieczony pasztet z warzyw bez jaj,
• zamiast jajek na twardo - mini kanapki z pastą z ciecierzycy i kurkumą.

Karolina Nicpoń, autorka znanego alergikom bloga "Nicpoń w kuchni" pokazuje, że dzieci z alergiami również mogą zajadać różne pyszności, tak samo jak ich rówieśnicy.

Motto Karoliny to: Alergik też może jeść smacznie i zdrowo! Dowodem na to jest ta pyszna babka.

Oto wegańska babka piaskowa bezglutenowa, a dodatkowo zastępując cukier ksylitolem łatwo przekształcimy ją w wypiek bez białego rafinowanego cukru. Polecam!

---

Składniki:

• 1,5 szklanki mąki ryżowej jasnej,
• 0,5 szklanki mąki z ciecierzycy,
• 0,5 szklanki mąki ziemniaczanej,
• 0,5 szklanki cukru lub 1/3 ksylitolu,
• 1 łyżka ekstraktu waniliowego lub cukru waniliowego,
• 1 łyżeczka sody oczyszczonej,
• 1 łyżka octu jabłkowego lub soku z cytryny,
• szczypta soli,
• 1 i 1/4 szklanki mleka roślinnego u mnie migdałowe,
• 1/3 szklanki oleju roślinnego u mnie rzepakowy,
• garść rodzynek wcześniej namoczonych w wodzie,
• mąka migdałowa lub zmielone migdały do posypania formy,
• cukier lub ksylitol puder do posypania gotowej babki.

Przygotowanie:

1. Rozgrzewam piekarnik do 180st. C.
2. Przygotowuję formę na babkę. Smaruję ją dokładnie margaryną i posypuję mąką migdałową.
3. Suche składniki - mąki, sodę, sól, cukier waniliowy, cukier lub ksylitol (ksylitol zmiksowany na puder) mieszam w misce.
4. W drugiej misce mieszam mokre składniki - olej, mleko roślinne, ocet.
5. Wlewam mokre składniki do suchych i mieszam łyżką do połączenia składników. Od razu przelewam do formy.
6. Wstawiam do piekarnika i piekę w 180st. C przez ok 40 minut Studzę i ostrożnie wyjmuję z formy. Gotową babkę posypuję ksylitolem pudrem. Smacznego!

Spokojnie, na to też jest sposób - wystarczy użyć soli kala namak. Znana też jako czarna sól indyjska, to rodzaj soli pochodzącej z rejonu Himalajów, popularny w kuchni południowej Azji, szczególnie w Indiach, Nepalu i Pakistanie.

Ma bardzo charakterystyczny, siarkowy zapach - wielu porównuje go do zapachu jajek na twardo. Ten aromat pochodzi z naturalnej zawartości siarczków w soli.

W kuchni wegańskiej to zamiennik jajek - w smaku. Dodaje się gonp. do tofucznicy, majonezów roślinnych, sałatek czy past kanapkowych.

W dietach dla alergików - może dodać "jajecznego" posmaku potrawom bez jaj.

Najlepszą pastę jajeczną - bezjajeczną można znaleźć na blogu Marty Dymek - czyli autorki słynnej Jadłonomii.

Ta pasta jest naprawdę wyjątkowa – bo smakuje najświetniej ze wszystkich jakie próbowałam, a do jej zrobienia wystarczy jedna puszka ciecierzycy oraz olej.

---

Składniki na pastę:

• 1 puszka ciecierzycy,
• 1 łyżeczka soli kala namak,
• 1 1/2 szklanki wody,
• oraz: pęczek szczypiorku, dodatkowa szczypta soli kala namak i czarny pieprz.

Składniki na majonez:

• 1 łyżka płatków drożdżowych (opcjonalnie),
• 1 łyżka octu lub soku z cytryny,
• ¾ łyżeczki musztardy,
• ½ łyżeczki soli kala namak,
• ¼ łyżeczki syropu z agawy lub dowolnego innego słodzika,
• 1 ¼ - 2 szklanki oleju roślinnego.

Przygotowanie:

1. Przygotowanie zacząć od otworzenia puszki ciecierzycy i oddzielenia ciecierzycy od aquafaby. Aquafabę przelać do wysokiego naczynia blendera, a ciecierzycę do małego garnka.
2. Do ciecierzycy dodać wodę oraz czarną sól, przykryć, zagotować i gotować przez 15 minut na małym ogniu.
3. W międzyczasie przygotować majonez. Do aquafaby dodać wszystkie składniki poza olejem i przy pomocy ręcznego blendra blendować przez 3 - 4 minuty. Następnie delikatnie wlewać olej jak najrzadziej ruszając blenderem. Majonez zgęstnieje od razu i jest wtedy gotowy.
4. Ugotowaną ciecierzycę odcedzić, rozgnieść widelcem lub blenderem i odstawić do wystudzenia. W tym czasie posiekać szczypior, dodać go do ciecierzycy razem z około 1/2 - 2/3 szklanki majonezu. Na koniec doprawić do smaku czarną solą oraz czarnym pieprzem i wymieszać.
5. Gotową pastę przechowywać w lodówce do tygodnia, resztę majonezu zużyć do innych wielkanocnych dań, na przykład do sałatki jarzynowej albo do sosu tatarskiego.

Nawet niewielkie ilości orzechów, ukryte w pozornie bezpiecznych produktach, mogą wywołać silne objawy alergiczne. Orzechy ziemne, czyli popularne fistaszki są najczęstszą przyczyną alergii na orzechy i mogą wywołać zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny.

Zamienniki:

• pestki dyni, słonecznika, płatki kokosowe,
• masło z pestek (np. słonecznikowe),
• tahini (pasta sezamowa - ale uwaga na alergie krzyżowe).

Bezpieczne dania:

• mazurek z kruchym spodem z płatków owsianych i pestek,
• sałatka z pieczonym burakiem i pestkami dyni,
• wegański pasztet z soczewicy i słonecznika.

Alergia na pszenicę (nie mylić z celiakią) wymaga eliminacji mąki pszennej, bułek, makaronów i panierki.

Zamienniki:

• mąka ryżowa, gryczana, jaglana, owsiana (certyfikowana bezglutenowa),
• bułka tarta bezglutenowa,
• płatki jaglane, kukurydziane,

Bezpieczne potrawy:

• babka wielkanocna z mąki ryżowej i kukurydzianej,
• keks z mąki gryczanej,
• chlebek bananowy z mąki owsianej.

Marta Dymek, autorka wspomnianego bloga Jadłonomia, podzieliła się swoim najlepszym przepisem na wegański mazurek.

Po kilkunastu upieczonych i zjedzonych kruchych spodach udało mi się opracować ten idealny, który smakuje lepiej niż niejeden pszenny spód. Cudownie kruchy, mocno migdałowy i odpowiednio słodki.

---

Składniki:

• 100 g uprażonych migdałów,
• 75 g mąki ziemniaczanej,
• 75 g mąki ryżowej,
• 120 g zimnego oleju kokosowego,
• ¼ łyżeczki soli,
• 1 łyżeczka ekstraktu migdałowego, opcjonalnie,
• 1 - 2 łyżki purée z batata, dyni lub marchewki,
• 1 - 2 łyżki lodowatej wody.

Składniki na krem:

• 1 szklanka daktyli,
• 1 szklanka mocnej, zaparzonej kawy,
• 2 łyżki masła orzechowego lub migdałowego,
• ¼ łyżeczki soli,
• pestki granatu i roztopiona gorzka czekolada.

* Purée z batata: upieczony lub ugotowany do miękkości batat zblendowany na gładkie purée.

Przygotowanie:

1. Piekarnik rozgrzać do 175 stopni. Daktyle zalać gorącą kawą i odstawić.
2. Przygotowanie ciasta: do kubeczka blendera włożyć przestudzone migdały i blendować 30 - 60 sekund na mąkę. Następnie dodać obydwie mąki i blendować 15 - 30 sekund, aż do równego połączenia z migdałami.
3. Do migdałów i mąki dodać zimny olej kokosowy wraz z ekstraktem oraz solą i blendować 30 - 60 sekund aż do całkowitego rozdrobnienia oleju kokosowego i otrzymania rzadkiej kruszonki. W międzyczasie dobrze jest dwa razy zatrzymać blender i zgarnąć masę łyżką ze ścianek kubeczka.
4. Do pojemniczka blendera dodawać stopniowo po jednej łyżce purée z batatów na przemian z wodą, aż do uzyskania miękkiego, lepiącego się ciasta. Ciasto wyjąć z blendera, rozwałkować między dwoma arkuszami papieru do pieczenia, nakłuć widelcem i przenieść do lodówki na 15 minut.
5. Przygotowanie kremu: daktyle odcedzić, kawy nie wylewać. Do pojemnika blendera dodać namoczone daktyle, masło orzechowe oraz sól i miksować 1 - 2 minuty na gładki krem. W razie potrzeby dodać 2 - 3 łyżki kawy, aby uzyskać odpowiednią konsystencje kremu.
6. Kruchy spód z lodówki włożyć do piekarnika i piec przez 18 - 20 minut. Następnie przestudzić, posmarować kremem i udekorować pestkami granatu.

Ryby w Wielkanoc to często śledź, pasztety rybne, sałatki. Ale można się bez nich obejść.

Zamienniki:

• "śledź" z bakłażana lub boczniaków w occie,
• pasta z fasoli i glonów (smak rybny!),
• kotleciki z cieciorki z nori.

Co można podać:

• pasta "śledziowa" z marynowanego bakłażana,
• sałatka jarzynowa z tofu zamiast tuńczyka,
• wegański pasztet z nori i soczewicy

Źródło: www.owsiana.pl, www.nicponwkuchni.pl, www.jadlonomia.com