Ta roślina zniszczy ci ogród. Rdestowiec japoński – co robić, gdy pojawi się na działce?

Rdestowiec ostrokończysty, znany również jako rdestowiec japoński (Fallopia japonica), to gatunek obcego pochodzenia, który występuje już niemal w całym kraju. W wielu miejscach porasta pobocza dróg, nasypy kolejowe i nieużytki. Coraz częściej jednak pojawia się też w ogrodach, na działkach i w pobliżu zabudowań.

Roślina ta jest bardzo ekspansywna. Szybko się rozrasta, zagłusza inne gatunki, niszczy konstrukcje budowlane i jest niemal niemożliwa do zwalczenia w krótkim czasie. Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Polsce, rdestowiec japoński znajduje się na liście roślin inwazyjnych, których uprawa i świadome rozprzestrzenianie są zakazane.

Rdestowiec to bylina o bardzo szybkim tempie wzrostu - w sezonie może osiągać wysokość do czterech metrów. Tworzy gęste zarośla z pustych w środku łodyg przypominających bambus. Liście są duże, intensywnie zielone, w kształcie serca lub z ostrym wierzchołkiem. Kwiaty drobne, białe lub kremowe, zebrane w luźne wiechy, pojawiają się późnym latem.

Najbardziej charakterystycznym elementem tej rośliny jest jednak system korzeniowy. Kłącza rozrastają się pod ziemią na wiele metrów, mogą przenikać przez beton, asfalt i mury. Są odporne na większość warunków, a każda ich część ma zdolność regeneracji.

W większości przypadków rdestowiec nie pojawia się w ogrodzie przypadkiem. Najczęściej trafia tam z zanieczyszczoną ziemią lub gruzem przywożonym z zewnątrz. Może też przenieść się przez kosiarkę, buty lub narzędzia ogrodnicze.

Czasem początkowy rozwój jest mało widoczny - to jedna, dwie łodygi. Zdarza się, że właściciel posesji przez pierwsze sezony nie zdaje sobie sprawy, z czym ma do czynienia.

Zignorowanie problemu prowadzi do szybkiego rozrostu rośliny. Im dłużej rdestowiec rośnie bez kontroli, tym trudniej go później usunąć.

Nie istnieje szybki ani jednorazowy sposób na usunięcie rdestowca. Walka z tą rośliną to proces długotrwały i wymagający systematyczności.

1. Usuwanie mechaniczne (ręczne kopanie)
Usunięcie całych kłączy to najskuteczniejsza, ale też najtrudniejsza metoda. Korzenie trzeba wykopać na głębokość co najmniej dwóch do trzech metrów i dokładnie oczyścić teren. Jest to możliwe tylko na niewielkich obszarach i przy początkowej fazie rozwoju rośliny. Należy unikać rozdrabniania korzeni - każdy ich fragment może odrosnąć.

2. Zasłanianie światła
Rdestowiec potrzebuje dostępu do światła, więc jego wzrost można zatrzymać, odcinając ten dostęp. Stosuje się do tego grube folie ogrodnicze, geowłókniny lub inne nieprzepuszczalne materiały. Teren należy przykryć szczelnie, z marginesem na boki, i pozostawić na dwa do trzech sezonów. To metoda powolna, ale bezpieczna dla środowiska.

3. Środki chemiczne (herbicydy)
W przypadku dużych skupisk konieczne może być zastosowanie herbicydów zawierających glifosat. Oprysk wykonuje się najlepiej pod koniec lata, kiedy roślina transportuje substancje do kłączy. Dobrą metodą jest też nakładanie preparatu pędzlem na świeżo przecięte łodygi - wtedy środek działa punktowo. Uwaga: nie wolno stosować herbicydów w pobliżu zbiorników wodnych i upraw warzywnych bez zachowania odpowiednich odstępów.

1. Nie należy rdestowca kosić bez planu - regularne ścinanie pobudza roślinę do silniejszego wzrostu.
2. Nie wolno wrzucać pędów i korzeni do kompostownika - przetrwają i mogą się rozsiać.
3. Nie wolno porzucać odpadów roślinnych w lesie, nad rzeką ani na nieużytkach - to może spowodować rozprzestrzenienie się rośliny na nowe obszary.

Zwalczanie rdestowca japońskiego może trwać kilka lat. W praktyce potrzebne sąod dwóch do czterech sezonów konsekwentnych działań, by skutecznie usunąć roślinę. Regularna kontrola terenu, powtarzanie zabiegów i ostrożność przy pracach ogrodniczych są kluczowe.